Egyptologie is de wetenschap die het oude Egypte bestudeert. Het vakgebied beslaat in de eerste plaats de Oudegyptische taal en daarmee ook het hiërogliefenschrift. Op basis van de geschreven bronnen kan een beeld worden gevormd van de Egyptische samenleving. Daarnaast is het geschiedkundig onderzoek van het faraonische Egypte voor een groot deel gebaseerd op archeologie.
In 1822 ontcijferde de Fransman Jean-François Champollion het Egyptische hiërogliefenschrift. Hiermee werden Oudegyptische teksten na eeuwen van mysterie weer toegankelijk. De ontdekking van Champollion wordt gezien als het beginpunt van de egyptologie als wetenschap. Klik voor meer informatie op de hieronder weergegeven titels.
Universiteiten in Nederland en Vlaanderen
In Nederland kan men egyptologie studeren aan de Universiteit Leiden. Het maakt onderdeel uit van de faculteit Geesteswetenschappen en valt onder de vakgroep Oude Culturen van de Mediterrane Wereld.
In Vlaanderen wordt egyptologie gedoceerd aan de Katholieke Universiteit Leuven.
Egyptologie voor iedereen
Egyptoloog Huub Pragt maakt het voor iedereen mogelijk om kennis te maken met de belangrijkste aspecten van de egyptologie. Zo is het mogelijk om een cursus hiërogliefenschrift bij te wonen en via verschillende vervolgcursussen een goede voorbereiding te krijgen op de wetenschappelijke studie aan een universiteit. Op deze website treft u alle informatie aan over de scholing, reizen en boeken die door hem worden aangeboden.
Egyptologische bibliotheken
NINO
Het Nederlands Instituut voor het Oude Nabije Oosten (NINO) is gevestigd aan de Witte Singel 25 in Leiden en is op werkdagen geopend van 9.00 tot 17.00 uur. De egyptologische bibliotheek van het NINO is vrij toegankelijk en is gehuisvest op de tweede etage van gebouw WSD 1173. Het is niet mogelijk boeken of tijdschriften te lenen, wel om ze te raadplegen. Het is raadzaam om alvorens u zich naar Leiden begeeft, uit te zoeken in welke kast het door u gezochte boek in de bibliotheek is te vinden. Wanneer u de Engelstalige catalogus van het NINO met de beschikbare titels raadpleegt, klikt u links op het tabblad ‘Get it’. U vindt dan het plaatsingsnummer (Call number) per titel. Houdt u er rekening mee dat enkele groot formaat standaardwerken als foliodelen in een aparte foliokast liggen.
Voor informatie klikt u hier op: Nederlands Instituut voor het Oude Nabije Oosten.
RMO
De bibliotheek van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) vormt een belangrijk alternatief om publicaties te vinden die niet in het NINO aanwezig zijn. De bibliotheek, op de Papengracht 30 in Leiden, is geopend van dinsdag tot en met vrijdag tussen 12.00 en 16.00 uur.
Voor informatie klikt u hier op: Bibliotheek van het Rijksmuseum van Oudheden.
LBIB
De faculteitsbibliotheek Letteren van de Katholieke Universiteit Leuven (LBIB) is gevestigd in het Erasmushuis, Blijde Inkomststraat 21 te Leuven. De bibliotheek is alleen op werkdagen geopend. De Faculteitsbibliotheek is vrij toegankelijk. Alleen interbibliothecaire leenaanvragen worden gehonoreerd.
Voor informatie klikt u hier op: Faculteitsbibliotheek Letteren Leuven.
NVIC
Het Nederlands-Vlaams Instituut in Caïro (NVIC) heeft als taak de onderwijs- en onderzoeksactiviteiten van acht Nederlandse en Vlaamse universiteiten in het Midden-Oosten te stimuleren en ondersteunen. Deze activiteiten hebben voornamelijk betrekking op de Arabistiek & Islamkunde, Egyptologie, Archeologie, Geschiedenis, Urban Studies, en Sociale en Politieke Studies, hoewel het NVIC de universiteiten ook in andere disciplines en op het algemene vlak vertegenwoordigt. Het instituut is sinds 1971 op het eiland Zamalek gehuisvest, 1, Dr Mahmoud Azmi Street.
Voor openingstijden klikt u hier op: Openingsuren Bibliotheek NVIC. Voor het raadplegen van de online catalogus klikt u hier op: Bibliotheek van het Nederlands Vlaams Instituut in Caïro.
Discussiefora voor de egyptologie
EEF
De Engelstalige website Egyptologists’ Electronic Forum wordt afgekort tot EEF. Hier wordt de mogelijkheid geboden tot een gratis deelname aan een discussiegroep per e-mail. Alle serieuze onderwerpen binnen de egyptologie worden hier besproken. Geregistreerde deelnemers kunnen desgewenst wekelijks de elektronische nieuwsbrief EEF NEWS ontvangen. Hierin staan de meest recente nieuwsberichten over het internationale egyptologische onderzoek opgenomen. Ook treft u informatie aan over opgravingen in Egypte, internationale Egypte-tentoonstellingen, lezingen, nieuwe websites, TV-programma’s, etc. Dit forum biedt u tevens de gelegenheid om gerichte Egyptologische vragen te stellen.
Voor informatie klikt u hier op: Egyptologists’ Electronic Forum.
Egyptologische online publicaties
OEB
Het Griffith Institute is de faculteit van Oosterse studies aan de universiteit van Oxford. De Online Egyptological Bibliography (OEB) is een website met het meest uitgebreide naslagwerk voor de egyptologie. Duizenden Engelstalige samenvattingen van wetenschappelijke artikelen en boeken staan hierin opgenomen.
Voor informatie klikt u hier op: Online Egyptological Bibliography.
Ushabtis.com
Deze Engelstalige informatieve website is ontwikkeld door de Nederlandse sjabti-deskundige Dik van Bommel. Sjabtis zijn kleine mummievormige beeldjes, meestal tussen de 10 en 25 cm groot. De term sjabti wordt gebruikt voor beeldjes gemaakt vóór 970 v.Chr., terwijl de term oesjabti verwijst naar soortgelijke beeldjes, maar dan gemaakt in een latere periode. In de literatuur wordt doorgaans verwezen naar ‘sjabtis’. Hun taak was om hun overleden eigenaar te ontlasten van elke vorm van arbeid, zoals landbouw in het Dodenrijk.
Voor informatie klikt u hier op: Ushabtis.com.
Dik van Bommel werkt samen met een andere Nederlandse sjabti-deskundige, Niek de Haan. Deze laatste heeft een uitgebreide website met een database samengesteld met een zoekfunctie: Shabticollections.com.
Digital Egypt
Deze Engelstalige informatieve website is ontwikkeld door het Petrie Museum of Egyptian Archaeology in Londen. Het is bedoeld voor Egypte-geïnteresseerden die meer willen weten over de volgende acht thema’s: archeologie, kunst, communicatie, geloof, techniek, maatschappij, wetenschap en buitenlandse contacten.
Voor informatie klikt u hier op: Digital Egypt.
Rosetta
Deze Engelstalige website is ontwikkeld door de Universiteit van Birmingham. Het een gratis online tijdschrift over archeologie en egyptologie.
Voor informatie klikt u hier op: Rosetta.
SSCE
De website Special Subject Collection Egyptology (SSCE) is ontwikkeld door de Universitätsbibliothek Heidelberg. Het geeft een uitgebreid overzicht van digitale publicaties van voornamelijk oudere egyptologische standaardwerken. Zo treft u onder andere publicaties aan van Belzoni, Champollion, Mariette, Maspero, Petrie, Wallis Budge en Sethe. Daarnaast zijn ook enkele recente publicaties in hun geheel en kosteloos opvraagbaar. De lijst beslaat honderden belangrijke egyptologische publicaties die veelal direct als pdf-bestand zijn te raadplegen.
Voor informatie klikt u hier op: SSCE.
Oriental Institute
Deze Engelstalige website van het Oriental Institute of the University of Chicago biedt zeer bruikbare egyptologische publicaties in pdf-formaat. Deze website beschikt over een goede zoekfunctie. Klik op de bruine vakjes met een wit pijltje en het document opent zich automatisch.
Voor informatie klikt u hier op: Inside Research.
BIFAO
Deze Franstalige website geeft de gelegenheid om alle artikelen uit het egyptologische tijdschrift BIFAO in de jaargangen 1901 tot en met 2008 te raadplegen.
Voor informatie klikt u hier op: Bulletin de l’Institut français d’archéologie orientale.
Description de l’Egypte
Deze Engelstalige website is het initiatief van de Bibliotheca Alexandrina. Het geeft de complete weergave van de Franstalige Description de l’Egypte. Het betreft een uit verscheidene boekwerken bestaande wetenschappelijke publicatie uit de de tijd van Napoleon Bonaparte. Het werk is onderverdeeld in drie delen: moderne staat, natuurwetenschappen en archeologie. Aan het onderdeel archeologie alleen al werden vijf delen tekst besteed. Egyptische monumenten zijn met de grootst mogelijke nauwkeurigheid opgemeten en tot in de kleinste details en kleuren nagetekend. Hierdoor heeft het werk tot op de dag van vandaag zijn waarde behouden. Dit geldt vooral voor de studie van monumenten die sindsdien zijn verkleurd, beschadigd of gerestaureerd. Sommige monumenten zelfs zijn tegenwoordig zelfs geheel verdwenen. Deze monumentale encyclopedie heeft in Europa een grote interesse opgewekt voor de Oudegyptische beschaving en vormde de aanzet tot de moderne egyptologie. Deze website toont aanvankelijk de verkleinde weergave van de platen en beschrijvingen. Met de knop zoom inside kunt u de platen vergroten.
Description de l’Egypte
Rosellini Monumenti
Deze Engelstalige website geeft de complete versie van de Italiaanse publicatie van de Frans-Toscaanse expeditie door Jean-François Champollion en Ippolito Rosellini uit 1828. Het doel van de expeditie was om de Description de l’Egypte aan te vullen met hun kennis van de inhoud van de inscripties. In Sakkara lazen zij de koningsnaam van Oenas op de zuilen voor zijn piramide. In Tell el-Amarna ontdekten zij de grote Atontempel.
Monumenti dell’Egitto e della Nubia
Lepsius Denkmäler
Deze Duitstalige website geeft de complete publicatie van het voor de egyptologie belangrijke standaardwerk Denkmäler aus Ägypten und Äthiopien van Karl Richard Lepsius. De vele plattegronden, kaarten en tekeningen van graf- en tempelmuren vertonen een hoge graad van nauwkeurigheid en betrouwbaarheid. Zij vormen vaak nog steeds de enige publicatie van monumenten die sindsdien zijn afgebroken of opnieuw onder het zand bedolven zijn geraakt. In de periode tussen 1849 en 1859 verschenen zeven delen met bijna negenhonderd platen. De vijf delen tekst verschenen tussen 1897 en 1913. Zij zijn aan de hand van de notities van Lepsius geschreven door de Zwitserse egyptoloog Henri Edouard Naville en de Duitse egyptologen Ludwig Borchardt en Kurt Sethe.
Lepsius Denkmäler aus Ägypten und Äthiopien