Op donderdag 27 juni 2019 werd bekendgemaakt dat Duitse en Koerdische archeologen een paleis uit Mitanni hebben ontdekt nabij de plaats Kemune aan de oostoever van de Tigris in het noorden van Irak.

Mitanni

Mitanni (soms Mittani gespeld) was een koninkrijk ten tijde van de Egyptische 18^de dynastie dat in Noord-Syrië en Noord-Irak was gelegen, het brongebied van het Tweestromenland. Tot voor kort waren geen geschreven bronnen uit Mitanni zelf bekend. Wat we weten komt van kleitabletten in spijkerschrift die in Egyptische, Hethitische of Assyrische gebieden zijn opgegraven. Het is zelfs niet met zekerheid te zeggen waar de hoofdstad van Mitanni was gelegen. De Mitanni beschikten over een composietboog vervaardigd uit hoorn gecombineerd met hout in meerdere lagen. Het invoeren van bronzen beschermplaten voor man en paard werd hierdoor noodzakelijk. Na een veldtocht door Thoetmoses III zocht Mitanni vrede met Egypte en werd een bondgenootschap gevormd. Vooral tijdens de regering van Amenhotep III was de onderlinge verstandshouding uitermate vriendelijk.

Prinses Giloechepa

Ter gelegenheid van het diplomatieke huwelijk met Mitanni prinses Giloechepa, de dochter van Sjoettarna II, liet Amenhotep III in zijn 10^de regeringsjaar een gedenkscarabee uitbrengen. De tekst aan de onderzijde vermeldt dat de prinses vanuit het Mitanni paleis door maar liefst 317 vrijgezelle dames naar Egypte werd begeleid. Giloechepa stond bekend als de Tweede Koninklijke Echtgenote. Koningin Teje nam op dat moment als Grote Koninklijke Echtgenote de belangrijkste positie in. Na de dood van Sjoettarna II besteeg zijn zoon Toesjratta de troon.

Prinses Tadoechepa

In het 36^ste regeringsjaar van Amenhotep III huwelijkte Toesjratta zijn dochter Tadoechepa uit. Deze prinses uit Mitanni moet bij het huwelijk ongeveer twaalf jaar oud zijn geweest. In de omvangrijke Amarna-correspondentie worden dertien brieven bewaard die zijn geschreven door koning Toesjratta van Mitanni. De naam van zijn dochter Tadoechepa komt in zeven brieven voor. Hij drong er bij Amenhotep III voortdurend op aan om zijn dochter als voornaamste echtgenote te zien. De geschenken die Toesjratta naar Egypte liet zenden waren indrukwekkend. Hij schonk Amenhotep III een strijdwagen met twee paarden. De bak van de wagen was beslagen met bladgoud en ingelegd met kostbare edelstenen.

Na de dood van Amenhotep III richt Toesjratta zich in brief EA26 niet tot de nieuwe farao Achnaton, maar tot zijn moeder Teje:

Aan Teje, meesteres van Egypte: Toesjratta, koning van Mitanni, mij gaat het goed. Moge het u goed gaan. Moge het uw huis en uw zonen goed gaan. Moge het Tadoechepa, mijn dochter, uw schoondochter, goed gaan…

Het is goed denkbaar dat prinses Tadoechepa bij aankomst in Egypte een nieuwe naam kreeg. De naam Nefertiti betekent ‘de mooie is gekomen’. Dit zou erop kunnen duiden dat Nefertiti geen Egyptische was, maar prinses Tadoechepa uit Mitanni. Na de dood van Amenhotep III werd zij de Grote Koninklijke Echtgenote van Achnaton.

Het Mitanni paleis

De muren van het ontdekte Mitanni paleis reiken tot een hoogte van ongeveer zeven meter. Het gebouw moet generaties lang in gebruik zijn geweest. In het paleis werden verscheidene kamers aangetroffen, waarvan er acht gedeeltelijk zijn opgegraven. In sommige zalen zijn grote bakstenen gevonden die als vloerplaten werden gebruikt. Tien spijkerschrift kleitabletten die zijn ontdekt worden momenteel vertaald. Een van de tabletten geeft aan dat Kemune hoogstwaarschijnlijk de oude Mitanni stad Zachiku was. In de oudheid stond het paleis op een verhoogd terras boven de vallei, op slechts twintig meter van wat toen de oostoever van de rivier de Tigris was. De archeologische site werd al in 2010 voor het eerste opgemerkt toen de stuwdam bij Mosul lage waterstanden vertoonde. Het waterniveau is nu zo laag dat archeologen de site voor het eerst konden opgraven.

Lees het artikel: Paleis van vrij mysterieus koninkrijk ontdekt in Irak.
Lees het artikel: 3400 jaar oud paleis in Irak opgegraven.
Lees het Engelstalige artikel: Archaeologists uncover palace of the Mittani Empire in the Duhok province of the Kurdistan Region/ Iraq.