Archieven naar categorie: Lezingen

Lezing ‘Hiërogliefen, een schrift zonder grenzen’

Geplaatst op door

Op woensdagmiddag 15 mei 2024 geeft egyptoloog Ben Haring een lezing over het Egyptische hiërogliefenschrift. Deze lezing is gratis toegankelijk en vindt plaats in de Leemanszaal van het Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden.

Egyptische hiërogliefen zijn voornamelijk gebruikt als klanktekens. Maar de tekens leenden zich ook voor andere toepassingen, bijvoorbeeld als individuele emblemen of afkortingen, waarbij het niet altijd ging om het weergeven van taal. Dergelijke toepassingen spraken tot de verbeelding van niet-Egyptenaren, die individuele hiërogliefen hebben gebruikt als verwijzingen naar Egyptische symboliek. Sommige buitenlanders gebruikten de hiërogliefen toch weer wel als klanktekens, maar dan om er hun eigen, niet-Egyptische taal mee te schrijven. In beide gevallen werden hiërogliefen geïsoleerd uit hun oorspronkelijke Egyptische context. In de lezing van een uur zullen enkele voorbeelden van dergelijk secundair gebruik van hiërogliefen worden besproken.

Deze lezing kan gelijktijdig online worden bijgewoond. Er wordt geen opname gemaakt. Het is dus niet mogelijk om de lezing later terug te kijken.

Aanmelden is verplicht via het RMO.

Egypte-lezingen

Geplaatst op door

Ninetjer – Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Op zondagmiddag 21 april 2024 vertelt Daniel Soliman over het bijna vijfduizend jaar oude zitbeeldje van de Egyptische farao Ninetjer. Deze onlinelezing duurt een uur. Aanvang 14.00 uur. Meld u aan voor de onlinelezing Zitbeeldje Ninetjer.

Op vrijdagmiddag 19 april 2024 leiden Jan Koek en Janny Roos een discussiebijeenkomst in het Rijksmuseum van Oudheden ‘Autobiografische teksten uit het Oude Rijk, in het bijzonder Weni en Harchoef’.

Bekijk Napoleon met Historizon

Geplaatst op door
Napoleon Bonaparte voor de piramiden terwijl hij de mummie van een farao bekijkt - schilderij door Maurice Orange

Napoleon Bonaparte voor de piramiden terwijl hij de mummie van een farao bekijkt – schilderij door Maurice Orange

Napoleon was nog jong, 28, toen hij begeesterd raakte door het idee van een invasie in Egypte. Hij zag een oude droom tot leven komen. Hij wilde in het voetspoor van Alexander de Grote treden, India op de Britten veroveren en uiteindelijk één groot oosters rijk stichten dat onder zijn gezag de westerse beschaving zou absorberen in een nieuwe cultuur. Zijn plan voor Egypte kreeg de instemming van het Directoire in Parijs, dat hem, de nieuwe leider, in Frankrijk liever kwijt dan rijk was. Napoleon was 29 toen hij in de zomer van 1798 als opperbevelhebber van een indrukwekkend leger Egypte binnenviel. Zijn eerste streven was om met morele steun van Constantinopel de Egyptenaren te ‘bevrijden’ van de onderdrukking door de Mammelukken, een volk van voormalige Turkse slaven, dat berucht en beroemd was om zijn militaire vaardigheden. Maar dat was slechts een begin. Napoleon had 167 ‘savants’ meegenomen die waren gerekruteerd uit de intellectuele bovenlaag van Frankrijk, onder wie enkele befaamde wetenschappers, kunstenaars, schrijvers en uitvinders. Zij moesten de Egyptenaren laten kennismaken met het licht van de rede, de geneugten van de democratie en recente wetenschappelijke vorderingen. Zo zouden zij een bijdrage leveren aan een nieuwe, in Egypte te vestigen cultuur, die zou uitstromen naar de Oriënt, de droom van Napoleon. Achteraf kan worden vastgesteld dat de Franse geleerden in Egypte meer kennis en inzicht opdeden dan ze er verspreidden.

Huub Pragt heeft een cursussyllabus Napoleon in Egypte samengesteld. Deze syllabus kost € 20,- en wordt u digitaal toegezonden in de vorm van een pdf.
Op donderdag 4 januari 2024 gaat de online Winter school ‘Napoleon in Egypte’ gaat van start en wordt georganiseerd in samenwerking met reisorganisatie Historizon uit Veenendaal. Deze cursus bestaat uit vier lessen van een uur die zijn verspreid over twee opeenvolgende dagen.
Op woensdag 10 januari 2024  vindt in het Louis Hartloopercomplex in Utrecht het programma Bekijk Napoleon met Historizon plaats. Huub Pragt geeft daarbij een lezing over Napoleon in Egypte.

 

Lezing Daniel Soliman ‘Creatief met hiërogliefen’

Geplaatst op door
Een ostracon met merktekens.

Een ostracon met merktekens.

Op donderdag 14 september 2023 houdt Daniel Soliman, conservator collectie Egypte en Nubië, een lezing in de Taffehzaal van het Rijksmuseum van Oudheden getiteld ‘Creatief met hiërogliefen: schrifttekens, merktekens en pseudo-hiërogliefen’. Deze lezing wordt gehouden in het kader van de Week van het oude schrift (14 t/m 21 september 2023). De rijke schrifttraditie uit het Middellandse Zeegebied en het oude Nabije Oosten staat daarbij centraal. Experts geven lezingen over allerlei soorten schrift uit de oudheid. Daarnaast geldt deze lezing als de jaarlijks terugkerende Champollion-lezing in het RMO. Deze lezing is altijd gerelateerd aan de ontcijfering van hiërogliefen in 1822 door de Franse taalkundige Jean-François Champollion. Met zijn vijftien jaar durende onderzoek legde hij de basis voor de egyptologie als wetenschap.

Tijdens zijn lezing gaat Daniel Soliman in op een bijzonder fenomeen dat zich tijdens het Nieuwe Rijk voordeed in het arbeidersdorp Deir el-Medina. De arbeiders die werkten aan de graven voor de farao’s ontwikkelden een eigen notatiesysteem met behulp van bestaande schrifttekens. Op scherven van kalksteen en aardewerk maakten sommige arbeiders administratieve notities met merktekens. Soms zijn die zo complex, dat je van pseudo-schrift kunt spreken. In deze lezing krijgt u een indruk van de dikwijls creatieve manieren waarop de arbeiders van Deir el-Medina aan de slag gingen met hiërogliefen en andere tekens.

  • tijd: 17.00 – 18.00 uur.
  • locatie: Tempelzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden. Er is geen livestream-uitzending.
  • entree: gratis, aanmelden is verplicht.
  • aanmelden: Champollion-lezing 2023.

 

Summer School ‘Egypte’ voor kinderen

Geplaatst op door

Tijdens de zomervakantie van 2023 organiseert het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een Summer School Egypte, met een kindercollege en twee workshops die aansluiten bij de tentoonstelling Kemet – Egypte in hiphop, jazz, soul & funk. Zo kom je nog meer te weten over muzikanten die over farao’s rappen en leer je hoe je in stijl kunt rappen als een Egyptische koning of koningin. De workshops en het college zijn gratis, maar het is wel de bedoeling dat je je vooraf aanmeldt. Leeftijd: vanaf 7 jaar.

Kindercollege op woensdag 2 augustus, 13.00 uur

door Daniel Soliman, conservator collectie Egypte en Nubië van het Rijksmuseum van Oudheden

De tijd van het oude Egypte ligt in het verre verleden. Toch is die tijd voor sommige mensen van nu nog heel belangrijk. Kunstenaars en muzikanten laten zich inspireren door de farao’s van het oude Egypte, zoals je kunt zien in de tentoonstelling Kemet. Welke koningen en koninginnen komen we tegen in de muziek? En waarom vinden de artiesten deze farao’s nou zo belangrijk? Je komt erachter tijdens dit muzikale kindercollege ‘Waarom rappen sommige muzikanten over Egyptische farao’s?’

Workshop rappen op woensdag 9 augustus, 13.00 uur

door rapper J.A.E.

Reis mee naar het oude Egypte tijdens deze supertoffe rapworkshop! Samen ontdekken we de geheimen van de farao’s en je leert hoe je in stijl kunt rappen als een echte Egyptische koning of koningin. We verkennen ritmes als de klanken van de Nijl en rijmen als hiërogliefen op papyrusrollen. Laat je creativiteit de vrije loop, terwijl je je eigen muzikale piramides bouwt en de magie van rap ontdekt. Dit wordt een avontuur vol plezier en ontdekking in het land van de farao’s!

Workshop draagtas ontwerpen op woensdag 16 augustus, 13.00 uur

Nadat je je hebt laten inspireren door de tijdelijke Egyptische tentoonstellingen ga je met de techniek monoprint-zeefdrukken aan de slag met een ontwerp voor je eigen tote bag, een duurzame draagtas die van katoen is gemaakt. Met monoprint-zeefdrukken werk je door te knippen en scheuren uit papier. Vervolgens maak je een meerkleurenprint op de tas.

Lezing: De bouwwerken van Amenhotep III

Geplaatst op door
Hourig Sourouzian op het tempelterrein van Amenhotep III

Hourig Sourouzian op het tempelterrein van Amenhotep III

Op woensdagavond 9 augustus 2023 geeft de beroemde archeologe Hourig Sourouzian een Engelstalige lezing in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Gedurende een uur zal zij spreken over het recente onderzoek aan de dodentempel van Amenhotep III te Loeksor. Deze tempel is gebouwd in de 18de dynastie, in een periode van politieke stabiliteit en overvloedige rijkdom. Tijdens de 38 jaar durende regering van Amenhotep III gingen de ontwikkelingen in de kunst en de bouwtechnische prestaties hand in hand. De dodentempel van Amenhotep III in Thebe was dan ook de grootste en rijkst gedecoreerde in zijn soort. De tempel werd echter 150 jaar nadat hij was afgebouwd, getroffen door een zware aardbeving. De ruïne van de tempel werd vervolgens gebruikt als steengroeve voor omliggende bouwplaatsen. De kolossale beelden van Amenhotep III, die vandaag de dag bekend staan als de Kolossen van Memnon, zijn de enige monumenten die nog overeind staan in het enorme tempelgebied. Ondanks de verwoesting, het hergebruik en de plunderingen hebben de opgravingen in de tempel een buitengewone reeks koninklijke en goddelijke beeldhouwwerken blootgelegd. Deze sculpturen zijn in stukken teruggevonden, opnieuw in elkaar gezet en gerestaureerd. Dat gebeurde tijdens het vijfentwintig jaar durende project The Colossi of Memnon and Amenhotep III Temple Conservation, onder leiding van Hourig Sourouzian. Het project staat onder auspiciën van het Ministerie van Toerisme en Oudheden en het Duitse Archeologisch Instituut in Caïro. In haar lezing vertelt Sourouzian over de rijke erfenis uit de regeringsperiode van Amenhotep III. Daarnaast legt ze uit hoe urgent de conservering van bedreigde archeologische sites is.

  • locatie: Tempelzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden.
  • tijd: 20.00 – 21.00 uur (museum open vanaf 19.30 uur, museumcafé geopend tot 20.00 uur)
  • entree: gratis
  • voertaal: Engels

Deze lezing wordt mogelijk gemaakt door uitgeverij Brill.

Aanmelden is voor deze lezing is verplicht. U kunt deze lezing naar keuze bijwonen in het museum of thuis volgen via een gratis livestream.

Lezing: Nieuw onderzoek graf van Toetanchamon

Geplaatst op door
Hirokatsu Watanabe, Mamdouh Eldamaty, Nicholas Reeves and Yumiko Ueno in KV62 van Toetanchamon - foto: Brando Quilici, National Geographic

Hirokatsu Watanabe, Mamdouh Eldamaty, Nicholas Reeves and Yumiko Ueno in KV62 van Toetanchamon – foto: Brando Quilici, National Geographic

Op maandagavond 7 augustus 2023 geeft voormalig Minister van Toerisme en Oudheden van Egypte, Mamdouh Eldamaty, een Engelstalige lezing in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. Gedurende een uur zal hij spreken over het recente onderzoek naar mogelijk onontdekte kamers in KV62, het graf van Toetanchamon. Zo meende egyptoloog Nicholas Reeves in 2015 dat de beroemde graftombe oorspronkelijk voor koningin Nefertiti was gemaakt. Bekijk een korte video van 2:28 met een heldere Nederlandstalige uitleg over de: Theorie van Nicholas Reeves.

Mamdouh Eldamaty is het met Reeves eens dat het graf oorspronkelijk niet voor Toetanchamon was uitgehakt, maar denkt niet dat het per se aan koningin Nefertiti heeft toebehoord. Eldamaty vermoedt dat het graf oorspronkelijk gemaakt werd voor een van de dames van de koninklijke familie van farao Achnaton en Toetanchamon. Tussen 2015 en 2019 was Eldamaty zelf betrokken bij een groot aantal radaronderzoeken binnen en buiten het graf van Toetanchamon. Er werden verschillende vormen van ‘grond penetrerende’ radar toegepast om het gebied rond het graf te scannen. Daarbij identificeerden de onderzoekers een voorheen onbekende, op een gang lijkende ruimte op enkele meters van de grafkamer. Dit resultaat suggereert dat er iets een holte moet zijn aan de andere kant van de noordelijke muur van de grafkamer. Tot nu toe zijn het onduidelijke afwijkingen. In zijn lezing presenteert Eldamaty de scanresultaten en schetst de plannen voor nieuw onderzoek.

  • locatie: Tempelzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden.
  • tijd: 20.00 – 21.00 uur (museum open vanaf 19.30 uur, museumcafé geopend tot 20.00 uur)
  • entree: gratis
  • voertaal: Engels

Deze lezing wordt mogelijk gemaakt door uitgeverij Peeters en stichting Mehen.

Aanmelden is voor deze lezing is verplicht. U kunt deze lezing naar keuze bijwonen in het museum of thuis volgen via een gratis livestream.

Lezing Daniel Soliman ‘Kemet’

Geplaatst op door
Daniel Soliman in de tentoonstelling Kemet van het Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Daniel Soliman in de tentoonstelling Kemet van het Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Op dinsdagavond 9 mei 2023 vertelt Daniel Soliman, conservator collectie Egypte en Nubië, over de nieuwe tentoonstelling Kemet – Egypte in in hiphop, jazz, soul & funk, die van 22 april t/m 3 september te zien is in het museum. Hij bespreekt de thema’s die in deze bijzondere expositie aan bod komen, zoals verbeelding, spiritualiteit en inspiratie voor de toekomst. Zo komt u meer te weten over de betekenis van het oude Egypte en Nubië voor artiesten met Afrikaanse roots, zoals de in de jaren 1970 populaire band Earth, Wind & Fire.

Bekijk en luister alvast naar twee het interviews met Daniel Soliman voor de Leidse radiozender Sleutelstad.

  • datum: dinsdag 9 mei 2023
  • tijd: 20.00 – 21.00 uur (museum open vanaf 19.30 uur)
  • locatie: Tempelzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden of thuis via livestream
  • entree: € 5 (livestream is gratis) | u betaalt op de avond van de lezing aan de kassa
  • RoMeO-leden gratis toegang

U kunt deze RoMeO-lezing naar keuze bijwonen in het museum of thuis volgen via een gratis livestream.

Gratis onlinelezing ‘Hatiay, meester van geheimen’

Geplaatst op door
De deurpost van Hatiay - Rijksmuseum van Oudheden Leiden

De deurpost van Hatiay – Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Op zondagmiddag 11 december 2022 verzorgt egyptoloog Lara Weiss, conservator collectie Egypte van het Rijksmuseum van Oudheden, een gratis onlinelezing over de kapel van Hatiay.
De hoge ambtenaar Hatiay droeg onder andere de raadselachtige titel ‘meester van geheimen’. Wat hield zijn werk precies in, welke geheimen kende Hatiay en wat zegt dat over zijn beleving van de oud-Egyptische religie? En wat weten we nog meer over deze Egyptenaar die leefde in de periode van het Nieuwe Rijk, rond 1300 v.Chr.? Hatiay was in dienst van Maya, van wie het beroemde zitbeeld uit de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden is. Waarschijnlijk is Hatiay ook in Maya’s graf in Sakkara afgebeeld. Hij heeft echter ook op andere plaatsen zijn stempel achtergelaten. Wellicht is zelfs zijn woonhuis bewaard gebleven.

De lezing is van 14.00 tot 15.00 uur. Iedereen kan deze onlinelezing gratis bijwonen. U hoeft geen extra programma’s te downloaden of te installeren op uw computer. Na aanmelding ontvangt u een link, waarmee u via de browser op uw pc, laptop, tablet of smartphone de lezing kunt volgen. De uitzending is vanaf een kwartier voor aanvang online. De link blijft twee weken geldig, zodat u kunt terugkijken.

Aanmelden voor de livestream van het Rijksmuseum van Oudheden.

De bark van Amon scène op de rode kapel van koningin Hatsjepsoet te Karnak

Onlinelezing ‘Amon kampeert niet op het strand’

Geplaatst op door

Amon kampeert niet op het strand

Het reisverslag van de Thebaanse hoge ambtenaar Wenamon is opgesteld aan het begin van de 21ste dynastie. Het markeert het begin van de Derde Tussenperiode, een tijd waarin het Egyptische rijk werd verdeeld in twee machtsgebieden.

De hoge ambtenaar Wenamon doet in een papyrustekst verslag van hoe hij vanuit het Opper-Egyptische Thebe op een speciale missie naar Byblos werd gestuurd om hout te halen. Als Wenamon zijn vrachtschip aanmeert bij de kustplaats Dor, wordt hij beroofd door een van zijn bemanningsleden. Wenamon houdt de plaatselijke bestuurder van Dor verantwoordelijk voor deze situatie en dwingt hem de dief op te sporen. De acht regels in de tekst die de vervolgsituatie beschrijven, bevatten enkele lacunes. Daarna wordt duidelijk dat Wenamon inmiddels bij Byblos is aangekomen.

Kamperen met Amon, of niet?

Over één punt zijn alle egyptologen het met elkaar eens: Wenamon is nu ook nog eens zijn schip kwijtgeraakt en kampeert met het cultusbeeld van Amon aan zijn zijde in een tent op het strand van Byblos. Tijdens zijn lezing zal Huub Pragt duidelijk maken dat hij een heel andere visie heeft op dit lacuneuze gedeelte van het reisverslag. Daarbij zal hij diep ingaan op de schrijfwijze van enkele Egyptische woorden, zoals die staan weergegeven in de hiëratische tekst van de papyrus met het reisverslag van Wenamon. De handelsmissie van de Thebaanse ambtenaar naar Byblos is veel minder onfortuinlijk verlopen dan voorheen werd gedacht.

Op dinsdag 8 november 2022 verzorgt Huub Pragt in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een RoMeO-lezing van een uur in het kader van de tentoonstelling ‘Byblos, ‘s Werelds oudste havenstad’. Deze bijzondere tentoonstelling is van 14 oktober 2022 t/m 12 maart 2023 te zien in het museum. Tijdens zijn lezing zal al snel duidelijk worden dat Huub Pragt een andere visie heeft op de tekstvertaling van het reisverslag. Daarbij zal hij ingaan op de schrijfwijze van enkele Egyptische woorden zoals die staan weergegeven in de hiëratische tekst van de papyrus met het reisverslag.

Het is voor iedereen mogelijk om deze lezing online bij te wonen via een gratis livestream (kies voor ‘8 november’).
Het is ook mogelijk om de lezing live bij te wonen in de Tempelzaal van het Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden. U betaalt dan een entreeprijs van € 5 | U betaalt op de avond van de lezing aan de kassa van het museum. RoMeO-leden kunnen de lezing gratis bijwonen in het museum.
Aanvang: 20.00 uur.
Aanmelden: Uitsluitend via de pagina RoMeO-lezing.