De dubbele chevron boven de ingang van de piramide van Choefoe.

Op donderdag 2 maart 2023 maakte Moestafa Waziri, het Hoofd van de Egyptische Hoge Raad van Oudheden, bekend dat een negen meter lange tunnel is ontdekt achter de dubbele chevron boven de huidige ingang van de piramide van Choefoe.

Lees het artikel: Corridor Discovered in Great Pyramid “Could Be Protecting The Actual Burial Chamber”.

Bekijk de video van vijf minuten waarin wordt getoond dat men gebruik heeft gemaakt van een endoscoop bij het maken van foto’s aan de binnenzijde van de tunnel: ScanPyramids SP-NFC 2023 Report.

Tijdens zijn verblijf in Egypte gaf Huub Pragt op donderdag 2 maart 2023 een interview voor Radio 5. Luister hier naar de opname van vijf minuten: Nieuwe tunnel ontdekt in de piramide van Cheops.

Op datzelfde moment werd de Belgische egyptologe Marleen Reynders geïnterviewd door de Vlaamse zender Radio1.
Luister naar het vraaggesprek van 8 minuten: Mysterieuze tunnel ontdekt in piramide van Cheops dankzij scantechniek.
Bekijk de Duitstalige video van 9:57 waarin Christian Grosse van de Technische Universität München wordt geïnterviewd 4500 Jahre alt: Neue Kammer in Cheops-Pyramide entdeckt.

Lees de eerdere verschenen berichten over het ScanPyramids project:

Holle ruimte ontdekt in de grote piramide van Choefoe

Miniscule robots in piramide van Choefoe

Archeologe aan het werk in het graf van Meroe © Anastasiia Stupko-Lubczynska / Pools Centrum voor Mediterrane Archeologie.

In de maand februari 2023 zijn drie Thebaanse graven voor publiek geopend. Het zijn de graven TT11 van Djehoety, TT12 van Hery en TT240 ven Meroe. Aan de restauratie van de eerste twee graven is meer dan twintig jaar gewerktdoor de Spaanse archeologische missie onder leiding van José Manuel Galan. Het graf van de schatbewaarder Djehoety dateert uit de 18^de dynastie, ten tijde van koningin Hatsjepsoet. Hery was de opzichter van de dubbele graanschuur van de koninklijke echtgenote en moeder van de koning, koningin Ahhotep, die het land de facto regeerde terwijl haar zoon (koning Ahmose) oorlog voerde in het noorden.

Het graf van Meroe dateert uit het begin dvan het Middenrijk, halverwege de 11^de dynastie. Het is door het Poolse Centrum voor Mediterrane Archeologie van de Universiteit van Warschau gerestaureerd. Het graf kijkt uit op de processieweg naar de tempel van Monthoehotep II te Deir el-Bahri. Het graf van Meroe is het oudste graf dat voor publiek is opengesteld op de Thebaanse westoever. Meroe was een hoge ambtenaar aan het hof van farao Monthoehotep II. Het graf bevat een gang die leidt naar een offerkapel met een nis voor een standbeeld van de overledene. Voordat de kapel wordt bereikt, leidt een grafschacht in de vloer naar een gang die afdaalt naar de gedecoreerde grafkamer met een sarcofaag.

Bezoek de website: Projecto Djehuty.
Lees het artikel: A 4000-year-old tomb is one of the latest new discoveries opening to the public in Egypt.

Waziri I Papyrus – foto Egyptian Museum Cairo

Op dinsdag 21 februari 2023 werd in het Egyptisch Museum in Caïro een van de tienduizenden oudheden tentoongesteld die in het depot liggen te wachten om te worden herontdekt of te worden gerestaureerd. Het Ministerie van Toerisme en Oudheden is namelijk sinds twee jaar druk bezig om de collectie van het museum aan het Tahrirplein te verrijken met deze vaak schitterende voorwerpen. Het betreft nu de 16 meter lange Waziri I Papyrus. De papyrus dateert uit het begin van de Ptolemaeën Tijd en bevat 113 spreuken uit het Dodenboek. De papyrusrol werd in mei 2022 in een zeer goede staat ontdekt in Sakkara door het team van Egyptische archeologen onder leiding van Moestafa Waziri, secretaris-generaal van de Hoge Raad van Oudheden. De papyrus, die nu naar de vinder is genoemd, was oorspronkelijk in linnen gewikkeld en achtergelaten in een mummiekist van een persoon genaamd Ahmose.

Lees het artikel: Waziri I Papyrus for first time at Egyptian Museum in Tahrir after discovery & restoration.

Dagelijks leven in het graf van Chnoemdjedef – foto: REUTERS/Mohamed Abd El Ghany

Op donderdag 26 januari 2023 werd bekend gemaakt dat een mummie uit het Oude Rijk is ontdekt in Sakkara. Het gaat om een man met de naam Hekasjepses. Zijn armen en benen waren afzonderlijk ingezwachteld om het lichaam een levensecht uiterlijk te geven. Het met mummielinnen omzwachtelde hoofd van Hekasjepses was beschilderd met ogen, een mond en donker haar. Bladgoud was zorgvuldig op het gezicht aangebracht om de illusie van een gouden huid te wekken. Volgens Egyptische overtuigingen was goud namelijk de kleur van de goden, en het vergulden van de lichamen van de doden drukte het idee uit dat ze goddelijke eigenschappen verwierven in het hiernamaals. Als zodanig konden de dierbaren van Hekasjepes troost putten uit de wetenschap dat hij herboren en verjongd zou worden in het hiernamaals, en voor eeuwig zou genieten van zijn favoriete eten en drinken met de goden.
Onder andere graven zijn ontdekt. De best bewaard gebleven heeft toebehoord aan Chnoemdjedef, een inspecteur van ambtenaren en opzichter van edelen en een priester tijdens de regering van farao Oenas uit de vijfde dynastie. Het graf is gedecoreerd met prachtige taferelen uit het dagelijks leven.

Lees het artikel: Mogelijk oudste mummie ooit gevonden in Egypte.
Lees ook: Egypt unveils 4,300-year-old mummy, tombs.

Bekijk de video van 54 seconden: Archeologists discover 4,300-year-old Egyptian mummy, dozens of relics | New York Post.

In november 2022 is een drie man sterk team van het Geo-ICT bedrijf CGI naar Loeksor afgereisd om daar met 3D fotografie, laserscanning en GNSS-apparatuur aan de slag te gaan. Het team had eerder al in nauwe samenwerking met het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden een digitaal 3D model gemaakt van de Taffeh-tempel.
Geodeet Robert Voûte is gevraagd om met zijn kennis van de Geodesie mee te helpen met het verhogen van de kennis van landmeetkunde onder archeologen, die met hun teams opgravingen doen. Dit heeft afgelopen jaar geresulteerd in het verzoek van de Universiteit van Leiden om dit ook te doen bij de ‘clearing’ van het lang geleden opgegraven graf TT45 op de westoever van de Nijl te Loeksor. De vraag was om een zeer nauwkeurig 3D computermodel van dit ondergrondse graf te maken. En om alles goed vast te leggen zodat het bestuderen van dit graf ook mogelijk kan worden zonder naar Egypte af te reizen. Robert Voûte heeft vervolgens twee collega’s gevraagd om met hun kennis van fotogrammetrie (3D fotografie) en GNSS (GPS) plaatsbepaling, hem te helpen bij dit project.

Beluister de podcast van 19:57 via Spotify: 3D GEO-ICT in Egypte.

Krokodillenmummies uit Qubet el-Hawa

Op donderdag 19 januari 2023 werd bekend gemaakt dat tien goed bewaarde krokodillenmummies zijn gevonden in Qubet el-Hawa te Assoean. Spaanse archeologen van de Universiteit van Jaén deden deze bijzondere ontdekking in een ongeschonden graftombe. Onderzoekers van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN) konden de mummies bestuderen. ‘Een van de mooiste vondsten die ik al onder ogen kreeg’, is wat de Vlaamse archeozoöloge Bea De Cupere hierover zegt. Uit het onderzoek komt naar voor dat de oude Egyptenaren krokodillen offerden tijdens rituelen voor de krokodilgod Sobek.

Bekijk de video van 1:39: Tien krokodillenmummies ontdekt in Qubet el-Hawa.

Lees het artikel: https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2023/01/18/krokodillenmummies-egypte/

Lees ook: Tien gemummificeerde krokodillen in Egyptische tombe ontdekt: ’Eén van mijn mooiste vondsten’.

Het in Wadi C ontdekte graf ligt onder het graf van Neferoera – Foto AFP

Op zaterdag 14 januari 2023 werd bekend gemaakt dat de Britse archeoloog Piers Litherland met zijn team een graf uit de 18^de dynastie heeft ontdekt in de Thebaanse wadi’s op de westoever van de Nijl bij Loeksor. De wadi’s die ten westen van de belangrijkste Thebaanse heuvel El-Qoern liggen, werden voor het laatst officieel verkend door Howard Carter in 1916 en 1917. Carter suggereerde destijds dat deze wadi’s de graven zouden kunnen bevatten van de leden van de koninklijke familie uit de 18^de dynastie. Om de zijtakken van de hoofdwadi te onderscheiden, had Carter de lege beddingen een letter van het alfabet gegeven. Dit gebied is ook de plaats waar volgens Huub Pragt de verborgen tombe van Hogepriester en koning Mencheperra zou kunnen liggen. Het is zeer wel denkbaar dat deze Thebaanse farao uit de 21^ste dynastie een verscholen prinsessengraf uit de 18^de dynastie heeft hergebruikt. Het is zelfs goed mogelijk dat de nabestaanden van Mencheperra niet de eersten zijn geweest die hiervan gebruik hebben gemaakt. Ook van zijn voorgangers, de Hogepriester van Amon Pianch en zijn opvolger en farao Herihor is geen enkel grafvoorwerp bekend. Talloze graffiti die uit hun tijd dateren zijn namelijk in deze wadi’s op de rotswanden achtergelaten door arbeiders en priesters.
De vondst door Litherland is gedaan in Wadi C, vooral bekend om het graf van prinses Neferoera, de dochter van koningin Hatsjepsoet. De ingang van het graf van Neferoera bevindt zich hoog in de rotswand, op de foto nog net bovenaan te zien. Het recent ontdekte graf is daar ongeveer 16 meter onder gelegen. Regenwater dat in de oudheid naar binnen moet zijn gelopen, heeft het graf zwaar beschadigd.

Lees het artikel: Egypt unveils ancient royal tomb in Luxor.

Ruud Gullit versus Olaf Kaper

Oud-voetballer Ruud Gullit bracht vanaf medio november 2022 bij Amazon Prime Video een belangrijk deel van de wereldgeschiedenis onder de aandacht in de serie ‘Mysteries van het Oude Egypte’. Over de bouw van de Grote Piramide van Choefoe zijn geen bronnen bewaard gebleven, voor Gullit een van de grootste raadselen uit het oude Egypte. Op basis van archeologisch en bouwkundig onderzoek is tegenwoordig veel bekend over de technieken die bij de bouw zijn toegepast.

Op vrijdag 13 januari 2023 waren Ruud Gullit en egyptoloog Professor Dr. Olaf Kaper te gast bij het televisieprogramma Khalid & Sophie. Olaf Kaper legt daarbij uit wat de Nederlander Bernard Mullers recentelijk heeft berekend en proefondervindelijk heeft aangetoond. Mullers gaat uit van een systeem waarbij bouwblokken in een kantelliftkooi omhoog zijn gebracht.

Lees meer over: De kanteliftkooi-theorie van Bernard Mullers.

Bekijk de video vanaf 8.44 tot 20.02: De bouw van de Grote Piramide Gullit versus Kaper.

Op dinsdag 18 oktober 2022 lanceerde National Geographic een animatie die is ontwikkeld door Alberto Lucas López. Hierin wordt getoond met welke prachtige sieraden en amuletten de mummie van Toetanchamon werd omhuld in zijn graf.

Bekijk de animatie: Seven days of unwrapping king Tutankhamuns mummy.

Mummiekist uit de 26^ste dynastie – foto Mohamed Salah – Associated Press

Op maandag 2 januari 2023 werd bekend gemaakt dat een houten beschilderde mummie die te zien was in het Houston Museum of Natural Sciences is teruggegeven aan Egypte nadat de Amerikaanse autoriteiten hadden vastgesteld dat hij jaren geleden was gestolen. De repatriëring maakt deel uit van de inspanningen van de Egyptische regering om de handel in gestolen antiquiteiten te stoppen. In 2021 slaagden de autoriteiten in Caïro erin om 5.300 gestolen artefacten van over de hele wereld terug te krijgen naar Egypte. De mummiekist dateert uit de 26^ste dynastie en vertoont het kenmerkende groene gezicht waarmee de overledene gelijk wordt gesteld aan Osiris, de god van het Dodenrijk. De kist heeft een lengte van 2,5 meter en heeft toebehoord aan een priester genaamd Anchenmaät. De overdracht van de mummiekist kwam meer dan drie maanden nadat het parket van de districtsadvocaat van Manhattan had vastgesteld dat de kist was geroofd uit een Saïtische grafschacht in Aboe Sir. De kist moet al in 2008 via Duitsland de Verenigde Staten zijn binnengesmokkeld.

Lees het artikel: Looted sarcophagus more than 2,000 years old is returned to Egypt from the U.S.