De grafvoorwerpen van Hetepheres

De draagstoel van koningin Hetepheres – Egyptisch Museum Caïro

Op 2 februari 1925 was de fotograaf van de Amerikaanse egyptoloog George Reisner, Mohammedani Ibrahim, aan het werk in de buurt van de Grote Piramide. Ibrahim keek naar beneden en zag dat zijn statief op een witte laag gips rustte, mogelijk de bovenkant van een daaronder verborgen structuur. Reisner bevond zich inmiddels alweer in Boston. Het was daarom pas in januari 1926 dat hij op deze plek de met schitterende voorwerpen gevulde grafkamer op de bodem van een 29 meter diepe schacht aantrof. Op donderdag 31 maart 2022 heeft National Geographic in een publicatie speciale aandacht geschonken aan deze bijzondere ontdekking. Naast een baldakijn en een bed zijn een fauteuil en een draagstoel aangetroffen. De albasten sarcofaag van Hetepheres werd in maart 1927 geopend, maar bevatte geen menselijke resten.

Lees het artikel: This Egyptian queen’s tomb lay untouched for more than 4,000 years.

Vijf graven uit het Oude Rijk ontdekt in Sakkara

Waziri in nieuw ontdekt graf Zuid-Sakkara.

Donderdag 17 maart 2022 werd bekend gemaakt dat ten zuiden van de trappenpiramide van Djoser vijf goed bewaard gebleven graven zijn ontdekt. De graven zijn eerder deze maand opgegraven en dateren uit het Oude Rijk. Moestafa Waziri, secretaris-generaal van de Hoge Raad van Oudheden, zei dat Egyptische archeologen in september 2021 zijn begonnen met het opgraven van de site op ongeveer honderd meter afstand van de piramide van Merenra uit de 6de dynastie. De graven beschikken over grafschachten die naar de onderaardse grafkamers leidden. De grafwanden zijn gedecodeerd met kleurrijke hiërogliefen en voorstellingen van diverse gebruiksvoorwerpen, zoals de zeven vazen met heilige oliën, die aan de overledene werden meegegeven. Eén van de grafeigenaren heet Iry.  In zijn grafkamer trof men een kalkstenen sarcofaag aan. Een andere naam die is aangetroffen luidt Henoe. Hij was een opzichter van het paleis en zegelbewaarder des konings.

Lees het artikel: Five 4,000-year-old ancient tombs discovered in Egypt.
Lees ook: Egypt displays recently discovered ancient tombs in Saqqara.
Lees ook: Details of new archaeological discovery in Egypt’s Saqqara to be announced on March 19.
Lees ook het Franstalige bericht: Cinq nouvelles tombes antiques découvertes en Egypte.

Bekijk de video van 2:23: Duizenden jaren oude graftombes ontdekt in Egypte.

Lezing over de Nubische koning Senkamanisken

Shabti Senkamanisken – Allard Pierson Amsterdam

Op zaterdagmiddag 26 maart 2022 geeft Allard Pierson-conservator Ben van den Bercken een lezing over de shabti van de Nubische koning Senkamanisken. Deze lezing kan uitsluitend live worden bijgewoond in het Allard Pierson in Amsterdam en is alleen bedoeld voor de Vrienden van het Allard Pierson. Een jaarlidmaatschap kost € 40,-.

In augustus 2021 verwierf het Allard Pierson met steun van de Vrienden een bijzonder object: een shabti van de Nubische koning Senkamanisken. Deze shabti werd door de Amerikaanse archeoloog George Reisner in 1917 te Noeri opgegraven in Senkamanisken’s piramide. Noeri was naast El-Koerroe de belangrijkste begraafplaats van de Napatese vorsten die in de 8ste eeuw v.Chr. hun rijk uitbreidden tot aan de Middellandse Zee.
Hoe zag dit Napatese rijk van Koesj er uit? Wat is er nog te zien van Napata en Noeri? En wat is de context van de shabti van Senkamanisken? In de lezing Van Napata naar Noeri gaat conservator Collectie Egypte en Soedan Ben van den Bercken in op deze vragen en kun je na afloop de shabti en de kleine tentoonstelling Hier ben ik: de meerdere levens van Senkamaniskens shabti gemaakt door studenten van de masteropleiding Museum Studies van de UvA bekijken. De tentoonstelling is nog tot en met zondag 15 mei 2022 in het museum te zien.

Inloop: vanaf 14.45 uur (via entree Oude Turfmarkt 127)
Start lezing: 15.15 uur
Aansluitend tot 17 uur: borrel en mogelijkheid om de shabti en de tentoonstelling te bekijken
Aanmelden kan tot en met 22 maart 2022. Dit geldt uitsluitend voor de Vrienden van het Allard Pierson.

Waterputten langs de Horus-weg

De ringen van de waterput uit Tell el-Kedoea Foto: Egypttoday

De ringen van de waterput uit Tell el-Kedoea – Foto: Egypttoday.

Op dinsdag 1 maart 2022 werd bekend gemaakt dat de Egyptische archeologische missie in het noordoosten van de Delta bij het huidige Tell el-Kedoea een vijftal waterputten langs een gedeelte van de oude Horus-weg heeft weten te ontdekken. Egyptologen wisten van het bestaan ​​van deze waterputten omdat ze tijdens de regering van Sethy I op de buitenwanden van de tempel van Karnak in reliëf werden uitgebeeld. De vijf waterputten bevinden zich buiten de muren van de militaire vesting van Tell el-Kedoea. Er zijn aanwijzingen dat, met uitzondering van één, deze putten opzettelijk zijn vernietigd en zijn gevuld met zand. Buitenlandse indringers zouden zo niet over water kunnen beschikken. De enige overgebleven waterput is op een onconventionele manier geslagen. De put is in het woestijnzand uitgegraven en ringen uit aardewerk zijn op elkaar gelegd. De diameter van elk van de putten is ongeveer een meter en heeft drie zijopeningen die helpen bij het afdalen en stijgen van de put. De Horus-weg is een van de oudste militare routes die Egypte en Palestina over een lengte van 220 km verbond.

Lees het artikel: The Pharaohs’ water wells along the Ways of Horus.
Lees ook: Egyptian mission working in Tel el-Kedwa succeeds in discovering Lost Horus Road water wells.

Lezing ‘Egyptische propaganda van Alexander de Grote’

Afbeelding van Alexander de Grote met ramshoorns – Foto RMO

Op vrijdag 18 maart 2022 verzorgt Prof. Dr. Olaf Kaper in het kader van de Week van de Klassieken een lezing over de Egyptische propaganda van Alexander de Grote. Nadat hij Egypte op de Perzen had veroverd, bezocht Alexander de Grote het orakel van de god Amon-Ra (Ammon) in de oase Siwa. Alexander had een bijzondere relatie met deze god. Dat blijkt onder meer uit voorstellingen op munten waarin hij wordt afgebeeld met ramshoorns, een verwijzing naar verschijningsvorm van Ammon van Siwa. Alexander liet ook tempels bouwen voor Amon-Ra. Ze getuigen van zijn vroomheid en goddelijke status. Daarmee waren deze afbeeldingen en bouwwerken een slimme vorm van propaganda, waarmee de nieuwe Griekse heerser zichzelf aan de bevolking presenteerde. De rol van zijn bezoek aan Egypte was belangrijk in het leven van Alexander en ook lang daarna bleef het nog een rol spelen. In zijn lezing bekijkt Olaf Kaper in hoeverre de god Ammon louter voor propagandadoeleinden werd ingezet, of dat er ook een persoonlijke motivatie van Alexander in de bronnen kan worden herkend.

Aanvang: 20.00 uur, zaal en Museumcafé open vanaf 19.30 uur,
Plaats: Taffehzaal Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden.
Kosten: gratis.
U kunt deze lezing naar keuze bijwonen in het museum of thuis volgen via een gratis livestream.

De lezing wordt georganiseerd in samenwerking met Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten.

 

Tentoonstelling in Parijs ‘Farao van de Beide Landen’

Taharqa offert wijn aan Hemen – Musée du Louvre, Parijs

Vanaf woensdag 27 april 2022 is in het Louvre in Parijs de tentoonstelling ‘Farao van de Beide Landen‘ te zien. Hier wordt het verhaal verteld over de zwarte farao Taharqa en zijn tijd. In de 8ste eeuw v.Chr. is ter hoogte van de 4de cataract in de Nijl een Nubisch koninkrijk ontstaan met als hoofdstad Napata. Omstreeks 730 v.Chr. veroverde de Nubische koning Pianchy Egypte en stichtte daarmee de 25ste dynastie. Meer dan vijftig jaar zouden de zwarte farao’s over een koninkrijk regeren dat zich uitstrekte van de Nijldelta tot de samenvloeiing van de Witte en Blauwe Nijl. De meest bekende van die koningen is farao Taharqa. De tentoonstelling in Parijs belicht het belang van dit uitgestrekte koninkrijk, gelegen in wat nu Noord-Soedan is. De aanleiding vormt het tienjarige bestaan van de opgravingscampagne onder leiding van Michel Baud aan de Meroïtische stad Moeweis, niet ver van de piramides van het oude Meroë.

Balsemingsmateriaal ontdekt in Aboesir

Vazen in de schacht te Aboesir – foto: Karelsuniversiteit Praag

Op maandag 14 februari 2022 werd bekend gemaakt dat in Aboesir is een enorme verzameling balsemingsmateriaal is ontdekt. In een 14 meter diepe schacht troffen Tsjechische archeologen 370 aardenwerk vazen aan, met daarin de restanten van materiaal dat gebruikt werd bij het mummificatieproces. De necropool van Aboesir is vooral bekend van de piramiden uit de 5de dynastie. Aboesir kent echter ook een deel dat stamt uit de tijd van de 26ste dynastie. Hier vonden de archeologen een verborgen schacht, waarin het materiaal gevonden werd dat gebruikt werd tijdens het mummificatieproces.

Lees het artikel: Grootste verzameling Egyptisch balsemingsmateriaal ooit ontdekt.

Het gelaat van Hatsjepsoet

Fragmenten van het gelaat van Hatsjepsoet – Foto PCMA UW – Kacper Prus

Op woensdag 9 februari 2022 werd bekend dat de Pools-Egyptische missie in Deir el-Bahri een sfinx met het portret van koningin Hatsjepsoet heeft gereconstrueerd. Oorspronkelijk stonden er meer dan 70 van dit soort sculpturen aan weerszijden van de verhoogde weg die naar de tempel leidde. Kort na de dood van Hatsjepsoet, onder het bewind van Thoetmoses III, werden al haar afbeeldingen vernietigd om tekenen van haar regering uit te wissen. Haar sfinxen werden in stukken kapotgeslagen en begraven. Hierdoor bleef de oorspronkelijke polychromie in uitstekende staat behouden. Het opmerkelijke kleurenpalet van het gezicht van de koningin op deze sfinxen sluit aan bij de Egyptische artistieke canon. Het vrouwelijk lichaam werd in een gele kleur weergegeven.

Bekijk meer foto’s van het reconstructieproces via: Polish-Egyptian Expedition to the Temple of Hatshepsut at Deir el-Bahari.

Tentoonstelling L’aventure Champollion

Portret van Jean-François Champollion, 1831, door Léon Cogniet. Musée du Louvre – Parijs

Dit jaar is het 200 jaar geleden dat het hiërogliefenschrift werd ontcijferd door Jean-François Champollion. Deze grote Franse geleerde wordt beschouwd als de ‘vader van de egyptologie’. Vanaf 12 april 2022 tot en met 24 juli 2022 wordt in Parijs een tentoonstelling gepresenteerd die laat zien hoe Champollion tot zijn ontdekking is gekomen. De tentoonstelling onthult wie de man Champollion was, zijn ijver, zijn enorme drang naar kennis, zijn temperament, evenals zijn taalkundige kwaliteiten. Het publiek maakt kennis met de ‘Champollion-methode’ en laat een beschaving herleven die vandaag de dag nog steeds fascineert. Circa 350 voorwerpen als manuscripten, prenten, foto’s, Egyptische papyri en beelden worden getoond. Ze zijn afkomstig uit de collecties van de Bibliothèque nationale de France, het Louvre en het Museo Egizio in Turijn.

Informatie over de tentoonstelling: ‘L’aventure Champollion.