Dodenboeken ontsloten

Detail van het Dodenboek van Herytwebechet- Egyptisch Museum Caïro.

De Nederlandse sjabti-deskundige Dik van Bommel heeft in de maand augustus 2021 aan zijn informatieve website over de bekende Egyptische mummievormige beeldjes nu een belangrijk deel toegevoegd. Om de sjabti’s in een betere historische context te kunnen plaatsen, heeft hij vele exemplaren van het Egyptische dodenboekpapyrus gefotografeerd en in een hoge resolutie beschikbaar gesteld. Bekijk de fantastische resultaten:

Papyri via de website ushabtis.com.

Rotsgraven van El-Hawawisj voor publiek geopend

El-Hawawish is de oude necropool van Achmim, enkele kilometers ten oosten van de stad Sohag in Midden-Egypte. Deze begraafplaats werd van begin jaren tachtig tot begin jaren negentig uitgebreid opgegraven door de Australische archeologische en epigrafische expeditie onder auspiciën van het Australian Centre for Egyptology en Macquarie University onder leiding van prof. Naguib Kanawati. De lokale godheid van El-Hawawisj was de vruchtbaarheidsgod Min. De site omvat meer dan achthonderd rotsgraven die voornamelijk dateren uit het Oude Rijk en de Eerste Tussenperiode. Ook zijn ook er enkele graven uit het Middenrijk te vinden. Ongeveer zestig rotsgraven vertonen nog inscripties en grafschilderingen. Bij sommigen daarvan zijn de oorspronkelijke kleuren nog goed bewaard gebleven. Zo kan men scènes aanschouwen waarbij een begrafenisstoet staat uitgebeeld. Ook de bekende thema’s als de offercultus of geïdealiseerde scène uit het dagelijks leven zoals dansen, jacht en visvangst en het bedrijven van landbouw kunnen worden bewonderd. Op vrijdag 26 februari 2021 zijn voor het eerst vijf rotsgraven geopend voor het publiek.

Bekijk de video met drone-beelden van 2:14 over de site van El-Hawawisj.
Bekijk ook de 42 foto’s in een diaporama van Osirisnet: EL-HAWAWISH.

De farao’s in hun nieuwe museum

Voorwerpen in het National Museum of Egyptian Civilization – foto Mona Bassel

Op zondag 22 augustus 2021 werd een interview gepubliceerd met de directeur van National Museum of Egyptian Civilization. Dit museum ligt in de wijk Fustat en vormt tegenwoordig het onderkomen van de koningsmummies. De farao’s werden op zaterdag 3 april 2021 in parade verplaats van het Egyptisch Museum aan het Tahrirplein naar het nieuwe museum. Als antwoord op de vraag wat zijn museum zo bijzonder maakt, antwoord directeur Ahmed Goneim: ‘Wij zijn anders, wij zijn uniek, wij zijn speciaal. En ik beloof je dat als je komt, en je het niet leuk vindt, ik als directeur, jou je geld terug zal geven!’

Lees het artikel: What Makes the New National Museum of Egyptian Civilization Special: Exclusive Interview.

Zonnemysterie in Grand Egyptian Museum

Zonne-effect op het beeld van Ramses II – Grand Egyptian Museum.

Op zondag 22 augustus 2021 werd bekend gemaakt dat een team van Egyptische ingenieurs van het Grand Egyptian Museum een jaar lang hebben gewerkt aan de nabootsing van de zonne-uitlijning van de tempel van Aboe Simbel. Deze beroemde uit de rotsen gehakte tempel van Ramses II bood de inspiratie om een soortgelijke op de zon gebaseerde uitlijning toe te passen in de entreehal van het nieuwe museum in Gizeh. Twee keer per jaar, op 22 februari en 22 oktober om 5:58 uur in de ochtend, doorkruist een eerste zonnestraal de 66 meter diepe centrale gang in de tempel van Aboe Simbel. De zon schijnt zijn licht vervolgens op drie van de vier godenbeelden in het Heilige der Heilige. Eerst wordt het beeld van Amon-Ra belicht, daarna het beeld Ramses II en tot slot het beeld van Ra-Horachte. Na ongeveer twintig minuten is het zonlicht uit deze ruimte verdwenen. Het bijzondere is dat het beeld van de god Ptah nooit door het zonlicht wordt beschenen. Hij is immers de god van de duisternis.

De ingenieurs hebben dit zonne-effect nu toegepast op het kolossale standbeeld van Ramses II dat staat opgesteld aan de entree van het Grand Egyptian Museum. Het is echter nog volstrekt onduidelijk op welke wijze dit effect tot stand komt. Ook is nog niet bekend gemaakt op welke dag van het jaar en hoelang dit zonne-effect dan kan worden waargenomen.

Lees het artikel: Grand Egyptian Museum recreates sacred solar alignment of Abu Simbel.
Lees ook: For 1st Time, Sun Illuminates King Ramses II’s Face in GEM.

Kindertentoonstelling ‘Op zoek naar Toetanchamon’

Op zoek naar Toetanchamon.

In het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden is tot en met zondag 31 oktober 2021 de tentoonstelling ‘Op zoek naar Toetanchamon‘ te zien. Kinderen vanaf 7 jaar gaan samen met Howard Carter en zijn onderzoeksteam in het museum aan de slag. Er is slim speurwerk nodig om de ingang van Toetanchamons geheime, drieduizend jaar oude graf te vinden. Met behulp van opdrachten, spelletjes, films en verhalen gaan de kinderen op zoek in het Dal der Koningen. Wanneer zij de ondergrondse tombe vinden, ontdekken ze daar de beroemde gouden mummiekist van farao Toetanchamon.

 

De tweede zonneboot van Choefoe

Tweede zonneboot van Choefoe.

Op vrijdag 6 augustus 2021 was het zo ver, de tweede zonneboot van farao Choefoe werd van het plateau van Gizeh verplaatst naar het twee kilometer meer naar het noorden gelegen Grand Egyptian Museum. De Japanse archeologische missie onder leiding van Sakuji Yoshimura heeft de restauratie van de tweede zonneboot voltooid boven de langgerekte put waarin het houten vaartuig werd ontdekt. De zonneboot is een van de vijf houten vaartuigen die in de uit de rotsbodem gehakte putten werden begraven aan de voet van van de Grote Piramide van Choefoe. De eerste boot werd in 1954 aan de zuidzijde van de piramide ontdekt. Na een langdurige restauratie werd besloten om het enorme vaartuig boven de put tentoon te stellen in het Bootmuseum op het plateau van Gizeh. De put met de tweede zonneboot werd pas in 1985 ontdekt. De put bevindt zich direct ten westen van de eerder ontdekte put uit 1954. De overige drie bootputten bevinden zich aan de oostzijde van de piramide en zijn in de oudheid leeggeroofd.

Nadat voorbereidende studies waren voltooid, werd in 2012 een begin gemaakt met de conservering en restauratie van de tweede zonneboot, met de bedoeling het vaartuig tentoon te gaan stellen in het Grand Egyptian Museum. In de put trof men ongeveer  1.700 fragmenten van houten planken aan die in 13 lagen in de put lagen opgestapeld. Men merkte daarbij op dat bij de ontmanteling van het vaartuig in de 4de dynastie, een registratie en documentatie van alle fragmenten is bijgehouden.

Lees het artikel: Japan to provide $3m grant for final conservation of Ancient Egypt’s 2nd Khufu boat.
Lees ook: Second Khufu Solar Ship ready for assembly, reveals masterful shipbuilding 4,500 years ago in Egypt.
Bekijk de video: King Khufu Solar Boat Relocation to the Grand Egyptian Museum.

Roofkunst op de TEFAF

Beeldje van Nykaoeptah.

Op maandag 26 juli 2021 werd bekend dat op de TEFAF-beurs in Maastricht een Egyptisch beeldje is onderschept dat illegaal het land uit is gesmokkeld. Het betreft een onbeschilderd beeldje uit kalksteen van de priester Nykaoeptah uit het begin van de 6de dynastie. De priester draagt een kort lendeschort. Zijn titel en naam staat in hiërogliefen geschreven aan de zijkant van het beeldje. Men gaat er vanuit dat het beeldje recentelijk bij een clandestiene opgraving in Sakkara aan het licht is gekomen. In het Manchester Museum wordt een schijndeur uit de mastaba van Nykaoeptah bewaard., maar andere voorwerpen uit zijn graf waren tot nu toe niet bekend bij enig museum of in een privécollectie. Het Egyptische Ministerie van Oudheden heeft het beeldje inmiddels in samenwerking met de Egyptische ambassade in Den Haag gerepatrieerd.

Lees het artikel: Statue of Old Kingdom priest recovered from Netherlands.

Amsterdamse mummies doorgelicht

Krokodilmummie in het Allard Pierson Museum – Amsterdam.

Op zaterdag 17 juli 2021 werd bekend gemaakt dat het Allard Pierson en het Amsterdam UMC een bijzondere samenwerking zijn aangegaan.  Maar liefst 13 Oudegyptische dierenmummies gingen die dag naar het ziekenhuis om volledig te worden doorgelicht. De afdeling Radiologie en Nucleaire Geneeskunde van Amsterdam UMC stelde buiten patiëntentijd een CT-scanner, een röntgenapparaat en de expertise van radiologisch personeel beschikbaar om zoveel mogelijk informatie over de nog niet onderzochte mummies te verzamelen. Aan de hand van de scans gaat uitvoerig onderzoek van start naar deze ruim 2000 jaar geleden gemummificeerde dieren. Naast mummies van katten, vissen, vogels en een scarabee onderzoekt het Allard Pierson een krokodilmummie die recent aan de collectie is toegevoegd. Van 10 december 2021 tot en met 9 januari 2022 is een tentoonstelling van de 13 mummies en van voorlopige onderzoeksresultaten gepland.

Lees het artikel: Dierenmummies door de scan: ‘Wat heeft de krokodil als laatste gegeten?’.
Lees ook: Oudegyptische dierenmummies in CT-scanner.

Grensstèle van Wahibra

De grensstèle van Wahibra.

In juni 2021 werd bekend gemaakt dat een Egyptische landbouwer uit Ismailia, een plaats aan de oostgrens van de Nijldelta, een intacte stèle heeft aangetroffen op zijn land. De man zag al snel dat er hiërogliefen op de zandstenen plaat stonden en stelde de autoriteiten op de hoogte. De stèle is  230 cm hoog, 103 cm breed en 45 cm dik. De lunet van de stèle vertoont de gevleugelde zonneschijf met een cartouche van farao Wahibra. Deze vierde koning van de 26ste dynastie is ook bekend onder zijn vergriekste naam, Apriës.

Zodra Wahibra de macht van zijn vader Psamtjek II had overgenomen, begon hij een agressieve buitenlandse politiek te voeren. Hij zette zich daarbij af tegen het beleid van zijn vader en concentreerde zich vooral op de uitbreiding van het Egyptische Rijk aan de noordoostelijke landgrenzen. Om dit doel te bereiken, liet hij militaire operaties uitvoeren die werden gestart vanuit het noordoosten van de Nijldelta. De nu teruggevonden grensstèle bevestigt dit beeld. Op de stenen plaat staan ​​​​15 regels aan hiërogliefentekst. De stèle staat sinds juni 2021 opgesteld in het reeds in 1932 geopende Ismailia Museum.

Lees het artikel: Farmer discovers 2,600-year-old stone slab from Egyptian pharaoh.
Lees ook: Pharaonic border stela received at Ismailia Museum.

Little Zahi

Zahi Hawass bij de sfinx van Gizeh.

Zahi Hawass bij de sfinx van Gizeh.

In juni 2021 werd bekend dat Disney Company in samenspraak met Zahi Hawass een stripfiguur genaamd “Little Zahi” voorbereidt. Het gaat om een achtjarige jongen, die de wereldberoemde hoed van Zahi Hawass draagt, en allerlei oudheden ontdekt. Hawass zegt hier zelf over dat de cartoon een avontuur zal vormen waarbij kinderen de geschiedenis van de het oude Egypte leren kennen. Hij wijst daarbij op het feit dat hij zelf betrokken zal zijn bij het schrijven van de inhoud van de cartoons. Egypte is het eerste land waar de cartoon zal worden uitgezonden voordat het in andere landen wordt vertoond.

Lees het artikel: Hawass, Disney to Produce «Little Zahi».