Nieuwe aanwijzingen voor een extra gang in KV62

Onderzoekers onder leiding van de voormalige Egyptische minister van oudheden en archeoloog Mamdouh Eldamaty hebben in juni 2019 een onderzoek met grondradar (GPR) uitgevoerd in het Dal der Koningen. Het onderzoek vond plaats rond KV62, het graf van Toetanchamon. Het toont op verrassende wijze het bewijs aan van een verborgen ruimte achter de grafwanden. De bevindingen zijn nog niet officieel gepubliceerd. Details zijn echter wel getoond aan journalisten van het Britse natuurwetenschappelijke tijdschrift Nature.

De wetenschappelijke bevindingen van Eldamaty en zijn team zijn begin februari 2020 voorgelegd aan de Supreme Council of Antiquities (SCA). De mogelijkheid van extra kamers achter de wanden van het graf van Toetanchamon is eerder door verschillende teams onderzocht. Het leverde tegenstrijdige resultaten en veel commotie op. Zo sluit de natuurkundige Dr. Franco Porcelli, verbonden aan de Polytechnische Universiteit van Turijn het bestaan ​​uit van verborgen kamers. Opvallend is echter dat het in 2019 gepubliceerde rapport van zijn onderzoeksteam het bestaan van twee onderaardse holtes in de directe omgeving van het graf aantonen. Het team van Eldamaty heeft ten noorden van wat de ‘Schatkamer’ wordt genoemd een enkele meters lange gang in de kalksteenrots waargenomen. Deze ligt op dezelfde diepte als de grafkamer van Toetanchamon en loopt een paar meter van het westen naar het oosten. De gang loopt daarmee parallel aan de bekende ‘corridor’ die leidt van de ingang naar het ‘voorvertrek’ van KV62. De ruimte blijkt ongeveer twee meter hoog te zijn en minimaal tien meter lang.

Het is nog niet zeker of de gang daadwerkelijk is verbonden met het graf van Toetanchamon. De loodrechte oriëntatie op de hoofdas van KV62 doet echter wel vermoeden dat er een verband bestaat.

Lees het Engelstalige artikel: Is this Nefertiti’s tomb? Radar clues reignite debate over hidden chambers

Stem van de mummie

Britse wetenschappers zijn er begin januari 2020 met geavanceerde technieken in geslaagd een meer dan drieduizend jaar oude Egyptische mummie uit het Leeds City Museum weer een stem te geven. Ze maakten een gedetailleerde scan van het strottenhoofd van priester Nesyamon, maakten daar een 3D-print van en zorgden er met speciale apparatuur voor dat de gekopieerde keel echt geluid kon produceren.

Lees het artikel: Zo klinkt de stem van een 3000 jaar oude Egyptische mummie.

Luister hier naar het: stemgeluid van de mummie.

Boekenmarkt in Leiden

Op zondag 2 februari 2020 organiseert het Rijksmuseum van Oudheden een boekenmarkt, waaraan verschillende partijen zullen bijdragen. Friends of Saqqara is aanwezig met een rijk assortiment aan tweedehands boeken, voornamelijk over het oude Egypte: van informatieve en kinderboeken tot studie- en wetenschappelijke boeken.

  • Tijd: 10.00-16.30 uur
  • Plaats: Taffehzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden.
  • Entree: gratis

De andere aanbieders zijn:

  • de RMO-museumwinkel: oude RMO-publicaties, tentoonstellingscatalogi, lithografieën, plus korting op geselecteerd winkelassortiment;
  • de RMO-museumbibliotheek en de NINO-bibliotheek: doublures (afgeschreven bibliotheekboeken: overwegend wetenschappelijke publicaties);
  • Ex Oriente Lux en NINO: oudere en recente publicaties (wetenschappelijk en populair-wetenschappelijk).

Informatie via: Boekenmarkt 2020 Rijksmuseum van Oudheden – Leiden.

Hathor in een Grieks graf

Op woensdag 18 december 2019 werd bekend gemaakt dat archeologen twee koninklijke graven hebben ontdekt in Griekenland. In de graven lagen juwelen en kunstvoorwerpen die meer dan 3000 jaar oud zijn. De vondsten omvatten een gouden ring met stieren geflankeerd door bundels gerst en een hanger met de Egyptische godin Hathor. De Amerikaanse onderzoekers zeggen dat hun ontdekking nieuwe aanwijzingen oplevert voor vroege Myceense handel met Egypte. De graven liggen in de buurt van het paleis van Pylos uit de bronstijd, in het zuiden van de Peloponnesos. Ze liggen niet ver van een ander belangrijk graf dat in 2015 is ontdekt en waarvan wordt aangenomen dat het heeft toebehoord aan een vroege heerser van de stad.
Lees het artikel: Bronze Age royal tombs unearthed in Greece.

Mummies met vetkegels

Op dinsdag 17 december 2019 werden de resultaten van een onderzoek gepresenteerd aan mummie die zijn gevonden in graven te tell el-Amarna. Van de Egyptenaren was tot nu toe alleen uit grafschilderingen bekend dat zij geparfumeerde kegeltjes vet op hun pruiken droegen. Twee mummies van vrouwen tonen voor het eerst aan dat de vetkegels in driedimensionale vorm bestonden. Een van de kegeltjes is aan een nader onderzoek onderworpen. Het is ongeveer 10 centimeter breed en 8 centimeter hoog. De kegel – die in zes stukken uiteen is gebroken – blijkt hol te zijn en lijkt vanbinnen bekleed te zijn geweest met een inmiddels vergane stof.
Lees het artikel: Voor het eerste zijn oude Egyptenaren met kegeltjes op hun hoofd teruggevonden.

Koningin Hetepheres

Op 2 februari 1925 ontdekte de Egyptische fotograaf Mohamadien Ibrahim in Gizeh per toeval het begin van een 24 meter diepe grafschacht. Ibrahim werkte voor het archeologische team van de Harvard University – Boston Museum of Fine Arts expeditie dat onder leiding stond van de Amerikaanse egyptoloog Georg Reisner. Bij het zoeken naar een goede plaats voor zijn statief stuitte hij op een laagje gips dat was aangebracht over mooi afgewerkte stukken kalksteen. Toen deze stenen platen waren verwijderd, kwam een trap te voorschijn. Deze leidde naar een schacht, waar in het verleden waarschijnlijk nooit een bouwwerk overheen heeft gestaan. Later dat jaar trof Reisner op de bodem van de schacht een met stenen geblokkeerde wand van een nog ongeschonden grafkamer aan. Deze bevatte de grafinventaris van koningin Hetepheres, de moeder van Choefoe.

Bekijk de Engelstalige reconstructie video: Tour the tomb of Queen Hetepheres.

Workshop Egyptisch tekenen

Op zaterdag 30 november 2019 organiseert Stichting Archeologisch Erfgoed Luxor een workshop “Egyptisch tekenen”. Deze workshop is gratis voor donateurs van Stichting Archeologisch Erfgoed Luxor. Bent u geen donateur? U kunt voor € 10 deelnemen aan deze workshop. De opbrengst komt ten goede aan het veldwerkproject in Theban Tomb 45 in Luxor! 

Tijdens deze workshop leert u over oud-Egyptische tekentechnieken, en in het bijzonder hoe het tekenproces verliep, van het aanbrengen van rasters voor het vaststellen van de menselijke verhoudingen tot aan het tekenen of inkerven van de uiteindelijke figuren op de wand. Speciale aandacht in deze workshop krijgt het gebruik van de rastertechniek tijdens de verschillende perioden van de Egyptische geschiedenis, en hoe deze techniek invloed had op verschillende iconografische stijlen. Daarna kunt u zelf aan de slag met het toepassen van deze oud-Egyptische tekentechnieken en kunt u aan de hand van mooie voorbeelden zelf het “Egyptisch tekenen” in de praktijk brengen!

Datum: zaterdag 30 november 2019

Tijd: 15:00-17:00

Locatie: Universiteit Leiden, Lipsius gebouw, zaal 148 (Cleveringaplaats 1, 2311 BD Leiden)

Maximum deelnemers: 20 personen. Donateurs krijgen voorrang.

Docent: egyptologe Emmely Koornstra

Aanmelden kan via: Stichting Archeologisch Erfgoed Luxor.

Ontdekking in Sakkara

Op zaterdag 23 november 2019 werd in een persconferentie, gehouden bij de piramide van Djoser te Sakkara, een belangrijke ontdekking bekend gemaakt.

Het gaat om een verzameling van 75 houten en bronzen beelden van katten in verschillende vormen en maten. De voorwerpen zijn uit verscheidene graven voor heilige dieren afkomstig uit het gebied dat bekend staat als het Boebasteion. Ook is een groep gemummificeerde katten gevonden in 25 houten kisten met deksels versierd met hiërogliefen. Zeer waarschijnlijk hebben de archeologen ook gemummificeerde leeuwenwelpen van enkele maanden oud gevonden in een graftombe. Verder werden houten beelden getoond van dieren en vogels waaronder een apis-stier, een mangoest, een ibis, een valk en een jakhals. Archeologen hebben ook een grote scarabee gemaakt van steen aangetroffen in een houten kist. Twee kleinere scarabeeën waren gemaakt van hout en zandsteen. Er zijn ook drie beelden van krokodillen ontdekt met daarin de mummies van kleine krokodillen. Een grote verzameling van godenbeelden is ook opgegraven waaronder 73 bronzen Osirisbeelden en 6 houten Ptah-Sokar-Osiris beelden. Een reliëf met de naam koning Psammetichos I uit de 26ste dynastie is ook ontdekt.

Lees het artikel: Mummified lion cubs discovered in Egyptian necropolis.
Meer foto: Cat Mummies and Wooden Cat Statues Discovered at Ancient Egyptian Burial Complex.
Lees ook het artikel: Katten, krokodillen en mogelijk leeuwen: Egypte toont archeologische vondst.

Ibissen niet gekweekt

Op woensdag 13 november 2019 werd bekend dat wetenschappers van de Griffith University in South East Queensland Australië hebben ontdekt dat heilige ibissen in het oude Egypte uit hun natuurlijke habitats werden verzameld om op rituele wijze te worden geofferd.
In de oudheid werden catacomben gevuld met gemummificeerde heilige Ibissen. Het was gebruikelijk dat de vogels als heilige dieren werden verzorgd en aanbeden binnen de omheiningsmuren van de tempelcomplexen. Bij hun overlijden werden de ibissen op rituele wijze gebalsemd en aan de god Thoth gewijd. In het totaal heeft deze religieuze praktijk tot vele miljoenen ibismummies geleid. Maar hoe de Egyptenaren over zoveel vogels konden beschikken was tot voor kort een raadsel. Op basis van enkele teksten en voorstellingen in graven, is men er lange tijd van uitgegaan dat men de vogels kweekte om ze vervolgens in volières te verzorgen. Dit blijkt bij nader inzien niet het geval te zijn geweest.

Lees het artikel: Ancient Egyptians gathered birds from the wild.