Tempel van Heliopolis ontdekt

In Heliopolis stond ooit de beroemde tempel van de Egyptische zonnegod Ra. Sinds 2012 heeft een onderzoeksteam onder leiding van de Egyptische archeoloog Aiman Asjmawy en de Duitse Egyptoloog Dietrich Raue opzienbarende vondsten aan het licht gebracht. Op dinsdag 28 mei 2019 werd bekend dat tijdens opgravingen in het voorjaar van 2019 men 5 tot 7 meter dikke lemen muren heeft ontdekt die ooit tot de tempel van Ra hebben behoord. Zuilen uit het Oude Rijk zijn hergebruikt onder Ramses II. Aan de binnenzijde van de tempel werden in de puinresten van de muren zelfs eenvoudige graven ontdekt. Het meest bijzondere is de vondst van een sfinx met de portretkop van Achnaton.

Lees het artikel: Leipziger Forscher entdecken Spektakuläres in Heliopolis.

Opgravingen

Sinds 2007 graven Slowaakse egyptologen, archeologen en andere experts in de Wadi Tumilat gelegen in de oostelijke Nijldelta. De archeologische site heet Tell el-Retaba. De onderzoekers hebben op vrijdag 10 mei 2019 een interessante animatie online gezet. Het toont de resultaten van hun onderzoek in een reconstructie via een digitale 3D-video. Het laat zien hoe de oude nederzetting er 3500 jaar geleden uitzag, tijdens de Tweede Tussenperiode onder de Hyksos-heerschappij en tijdens het Nieuwe Rijk tijdens de regeringen van Hatsjepsoet en Ramses III.
De visualisatie is op basis van de archeologische vondsten van de architectuur tot stand gekomen.

Bekijk de animatie van 3:55: Tell el-Retaba – 3D visualization.

Twee koninginnen tegelijkertijd op de troon

Op zondag 14 april 2019 lanceerde de Belgisch-Canadese egyptologe Valérie Angenot, verbonden aan de universiteit van Montreal, een bijzondere theorie over de troonopvolging van Achnaton. Zij gaat ervan uit dat twee dochters van Achnaton en Nefertiti gedurende een korte periode samen over Egypte regeerden voordat hun broer Toetanchamon op de troon werd geplaatst. De oudste van de twee, Meritaton, zou op dat moment ongeveer vijftien jaar oud zijn geweest. Zij regeerde samen met haar jongere zus onder de titel van Grote Koninklijke echtgenote. De vierde dochter van Achnaton en Nefertiti, Neferneferoeaton-tasjerit, zou bij het overlijden van haar vader ongeveer twaalf jaar oud zijn geweest en zou feitelijk de faraotitel hebben gedragen. Angenot baseert haar theorie op een grondige kunsthistorische analyse waarbij zij beelden en voorstellingen van belangrijke personen uit de Amarnaperiode met elkaar heeft vergeleken. Opmerkelijk is dat zij de raadselachtige vorst Semenchkara, die met zekerheid na Achnaton heeft geregeerd, in haar onderzoek buiten beschouwing laat. Na hun dood zouden de voorstellingen van de twee koninginnen grotendeels zijn vernietigd en zouden hun grafvoorwerpen zijn hergebruikt voor de grafinventaris van Toetanchamon. Zelfs het beroemde gouden masker zou oorspronkelijk aan een van de twee zussen hebben toebehoord. Over het lot van deze twee dochters, na de dood van hun ouders, is echter niets bekend.
In het boek ‘Egypte ontraadseld‘ dat in september 2019 via Walburg Pers verschijnt, zal Huub Pragt uitleggen waarom de theorie van Angenot niet klopt. Ook geeft hij een duidelijk antwoord op de vraag wie de kort regerende Semenchkara is geweest.

Lees het Franstalige artikel: Une égyptologue Belge annonce une découverte exceptionnelle: deux reines auraient régné ensemble.
Bekijk de Engelstalige video van 4:04: Montreal historian discovers female Pharaoh.

Saqqara-dag 2019

Op zaterdag 15 juni 2019 vindt in Leiden de 17de Saqqara-dag plaats.
Op het programma staat Engelstalige lezing en vier lezingen in het Nederlands. Verschillende onderwerpen gerelateerd aan de Leids-Turijnse opgraving en de begraafplaats Saqqara komen aan bod. Uiteraard wordt door één van de archeologen verslag gedaan van het opgravingsseizoen 2019 in Saqqara. Verder vindt die dag de traditionele tweedehands boekenmarkt plaats. Aan het einde van de middag wordt een loterij gehouden.
Locatie: Lipsiusgebouw, Cleveringaplaats 1 Leiden.
Entree: donateurs gratis, studenten € 5, niet-donateurs € 10.

Aanmelden kan via: Saqqara-dag.

Schitterende grafkamer van Choey ontdekt in Sakkara

Op dinsdag 2 april 2019 is bekend gemaakt dat een buitengewoon mooie grafkamer is ontdekt in Zuid-Sakkara door het archeologische team onder leiding van Mohamed Megahed. De ontdekking is gedaan vlakbij de piramide van Djedkara-Isosi uit de 5de dynastie. Het betreft de onderaardse grafkamer van de mastaba van de hoge ambtenaar Choey. Niet alleen de schitterend bewaard gebleven voorstellingen roepen verwondering op. Ook de structuur van het zadeldakplafond in de grafkamer is uitermate zeldzaam voor het graf van een privépersoon. Het lijkt erg op de grafkamers van koningspiramides uit de 5de en begin 6de dynastie. Het graf heeft ooit een bovenbouw gekend, bestaande uit een offerkapel in een L-vorm. De bouwblokken van deze kapel zijn echter in de oudheid op andere plaatsen hergebruikt. Alleen de witte kalkstenen onderlaag van de muren zijn bewaard gebleven.

Lees het artikel: 4500 jaar oude grafkamer straalt nog steeds.
Lees ook: ‘Grote archeologische vondst’ in Egypte: tombe uit vijfde dynastie ontdekt.
Lees ook: Egyptian noble from the fifth dynasty 4,300 years ago is discovered in a white L-shaped tomb adorned with gruesome murals of animals being slaughtered and butchered.

Meritamon krijgt weer gezelschap

De plaats Sohag in Midden-Egypte is vooral bekend om het kolossale standbeeld van de dochter en echtgenote van Ramses II, Meritamon. Het beeld werd in 1982 bij werkzaamheden toevallig ontdekt. Destijds werden ook brokstukken van het standbeeld van haar vader en echtgenoot Ramses II opgegraven. Het heeft tot het voorjaar van 2019 geduurd voordat het beeld weer werd geassembleerd en overeind werd gezet.

Lees hier het verslag over de onthulling van het beeld van Ramses II: Archeologists reassemble Ramses II statue in Egypt’s Sohag.

Sesjennefertem stèle weer nagenoeg compleet

Op donderdag 11 april 2019 werd bekend gemaakt dat een fragment van een stèle dat ooit uit Egypte is gestolen, is teruggevonden in het Macquarie University Museum of Ancient Cultures in Australië. Kort nadat de Duitse Egyptoloog Martin Bommas eind 2018 als nieuwe directeur werd aangesteld, deed hij zijn belangrijke ontdekking. Het kalkstenen fragment met de afmetingen 30 cm bij 31 cm werd door hem herkent op basis van de tekst aan hiërogliefen. Bommas herkende het fragment als het lang verloren gewaande vierde en laatste stuk van de stèle van de priester Sesjennefertem die in de 30ste dynastie dienst deed in de tempel van Karnak. Bommas heeft meer van dit soort mooie ontdekkingen op zijn naam staan. Ooit studeerde hij Egyptologie aan de Universiteit van Heidelberg en aan de Universiteit van Leiden.

Lees het artikel: Mystery of stolen Egyptian artefact cracked by hieroglyphs.
met een video van 1:23.

Lezing: Tempel van Isis in Berenike

De opgravingen aan de tempel van Isis te Berenike zijn in 2011 gestart met verschillende testsleuven. Deze toonden onaangetaste archeologische lagen, ondanks de opgravingen die hier al in de 19de eeuw werden uitgevoerd. Het Berenike Temple Project is gericht op een grondig onderzoek aan het tempelcomplex met als doel de architectuur en de geschiedenis, maar ook de banden met de stad en de inwoners en de invloed die het internationale karakter van de stad had op zijn functioneren te documenteren. Op vrijdag 17 mei 2019 geeft prof. dr. Olaf Kaper een lezing over de vondsten en resultaten van het opgravingsseizoen januari-februari 2019.

Aanvang 15.00 uur

Locatie Leemanszaal op de begane grond van het Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 leiden.

Lees shet artikel: De tempel van Isis in Berenike: een Egyptisch heiligdom tussen Egypte, India en Meroë.

You will be part of the adventure

Moderne archeologie is blijkbaar niet meer wat het geweest is. Dr. Zahi Hawass opende op zijn onnavolgbare wijze een sarcofaag uit de 26ste dynastie. Dit gebeurde eind maart 2019 en werd gefilmd voor een twee uur durend Discovery Channel programma dat op zondag 7 april 2019 werd uitgezonden en gepresenteerd door Josh Gates.
Bekijk deze trailer van 8:40 Expedition Unknown: Egypte Live.

Tentoonstelling ‘Het ware Paradijs’

Al duizenden jaren wordt er door avonturiers en zinzoekers gezocht naar het paradijs. Met de tentoonstelling ‘het ware paradijs’ wordt er een nieuwe kijk op het paradijs van Genesis gepresenteerd. De tentoonstelling is van 9 april tot en met 27 oktober 2019 te zien in Museumpark Orientalis te Berg en Dal. De tentoonstelling gaat hand in hand met het boek ‘Het ware paradijs, op het spoor van een vergeten ontdekking’. Auteur Tom Buijtendorp neemt aan de hand van zijn reizen en eeuwenoude bronnen de lezer mee op een avontuurlijke expeditie naar de ligging van het paradijs. Hij onderzoekt de betekenis van deze heilige plaats voor de mens van vroeger en van nu. Het verhaal bevat zowel elementen uit het Tweestromenland als uit Egypte, gesymboliseerd met achtereenvolgens de uit Ur afkomstige Abraham en de uit Egypte afkomstige Mozes. De Mesopotamiërs en Egyptenaren ondernamen expedities naar het ware paradijs en verwerkten elementen hieruit in hun verhalen. In de tentoonstelling ziet u invloeden uit de gebieden van zowel Abraham als Mozes op het uiteindelijke beeld van het paradijs.
Veel van de objecten uit de inmiddels honderd jaar oude collectie van het museum worden voor het eerst getoond.

Lees meer over de tentoonstelling: Het ware Paradijs.