Toetanchamon in Europa

Momenteel is tot en met zondag 15 september 2019 de reizende tentoonstelling King Tut: Treasures of the Golden Pharaoh te zien in de Grande Halle de la Villette in Parijs. De tentoonstelling verhuist daarna naar Londen waar zij vanaf zaterdag 2 november 2019 tot en met zondag 3 mei 2020 te zien zal zijn in de Saatchi Gallery. Daarna zullen de grafvoorwerpen van de jonggestorven farao nog zeven wereldsteden aandoen; Washington DC, Sydney, Seoul, Philadelphia, Chicago, Tokio en Osaka. Bij thuiskomst in Egypte in 2025 zullen deze topstukken voor goed worden opgenomen in de presentatie van het Grand Egyptian Museum in Gizeh.

De 166 originele voorwerpen uit het graf van Toetanchamon die worden getoond, vormen de grootste verzameling die ooit buiten Egypte is tentoongesteld. Gouden sieraden, gedetailleerd houtsnijwerk, vergulde beelden en rituele voorwerpen worden getoond. Het gouden masker van Toetanchamon is niet in de tentoonstelling opgenomen. Dit wereldberoemde stuk was samen met nog 54 andere objecten voor het laatst buiten Egypte te zien op 19 juli 1981 in Hamburg in de tentoonstelling Tutanchamun.

Sarcofaag en goud ontdekt

Op maandag 1 april 2019 werd bekend gemaakt dat bij opgravingen aan een steengroeve, ongeveer 100 km ten noorden van Cairo, een kalkstenen sarcofaag is ontdekt. De mensvormige kist is ongeveer twee meter lang en zestig centimeter breed. De stijlkenmerken zijn echter atypisch en moet waarschijnlijk in de Ptolemaeën Tijd worden gedateerd. In de stenen kist lag een mummie in een slechte staat van bewaring. Op de mummie lagen enkele uit bladgoud vervaardigde amuletten ter bescherming. De ontdekte sarcofaag is inmiddels naar een restauratie-atelier overgebracht.

Lees het artikel: Anthropoid Sarcophagus and Gold Appliques Discovered in 4000-Year-Old Cemetry north of Cairo.

Bijgebouw tempel Ramses II te Abydos

Op donderdag 28 maart 2018 werd bekend dat een archeologisch team van de Universiteit van New York binnen het complex van de cenotaaftempel van Ramses II te Abydos, een bijgebouw heeft ontdekt. Tijdens de opgravingswerkzaamheden stuitte men op de eerste funderingssteen van de tempel met de twee cartouches van de Ramses II. Het architectonische ontwerp van het tempelcomplex komt daarmee overeen met dat van de cenotaaftempel van zijn vader, Sethy I. Deze beroemde tempel ligt ongeveer 300 meter naar het zuiden. De restanten van het bijgebouw vertonen kalkstenen wanden tegen muren uit tichelsteen. Ook de vloer is geplaveid met kalkstenen platen. Daarnaast zijn een zandstenen basis voor een zuil en enkele traptreden eveneens uit zandsteen aangetroffen die de naam van Ramses II dragen. Enkele brokstukken van de plafondplaten met het bekende sterrenmotief zijn ook teruggevonden.

Lees het artikel: Abydos Temple Foundation Stone Discovered.

Haven in Gebel es-Silsila ontdekt

Op woensdag 27 maart 2019 werd bekend gemaakt dat een haven is ontdekt in de zandsteengroeve van Gebel es-Silsila. Grote blokken steen werden vanuit de steengroeve over de Nijl vervoerd om te worden gebruikt voor de Egyptische tempelbouw. De haven bevindt zich op de oostoever en strekt zich over ongeveer 100 meter uit. Het ligt ongeveer 200 meter verwijderd van de grote steengroeve die wordt aangeduid als nr. 34. Tot voor kort lag de haven bedolven onder puin, voornamelijk het restmateriaal uit de steengroeve. De aanlegplaats voor de transportschepen werd ontdekt doordat men het vermoeden had dat men op de rotswanden langs de oever van de Nijl inscripties zou kunnen aantreffen.
Voor informatie over de steengroeve, lees het kemet-artikel: Gebel es-Silsila.

Lees het artikel over de ontdekking: Ancient Egyptian Harbor for Transferring Stones Discovered.

Geofysische afwijkingen rondom graf Toetanchamon

In het voorjaar van 2018 is de discussie over de mogelijke holtes achter de wanden van KV62, het graf van Toetanchamon, officieel gesloten. In een druk bezochte persbijeenkomst op 6 mei 2018 verklaarde Moestafa Waziri dat is aangetoond dat er zich geen holtes achter de grafwanden bevinden. Alle aandacht zou daarom uit moeten gaan naar een Egyptisch onderzoek dat momenteel gaande is in het Westelijke Dal. Daar is men naarstig op zoek naar het graf van Anchesenamon, de koningin van Toetanchamon.

De Electrical Resistivity Tomography (ERT) metingen rondom het graf van Toetanchamon die in januari van 2018 zijn uitgevoerd door onderzoekers van de Polytechnische Universiteit van Turijn zijn in juli 2018 in een pdf gepubliceerd en in maart 2019 via het internet beschikbaar gekomen. Het onderzoek heeft geleid tot een geofysische 3D-resistiviteitsmodel van het onderzochte gebied in het Dal der Koningen. Opmerkelijk is dat het wetenschappelijke team op basis van dit model twee onderaardse ruimtes heeft ontdekt. Ze liggen in de directe omgeving van KV62, het graf van Toetanchamon. Naast de bekende holtes van KV9 (het graf van Ramses V/VI) en dat van KV62 zelf, zijn duidelijk twee nooit eerder onderzochte holtes in de rotsbodem waar te nemen. Deze twee anomalieën zijn met name interessant omdat ze niet direct lijken te zijn verbonden met de reeds bekende ondergrondse ruimtes. De eerste holte ligt onder de heuvel waar de graven KV9 en KV62 zijn uitgehakt. Gezien de diepte onder het rotsoppervlakte is het onwaarschijnlijk dat hier ooit eerder opgravingsactiviteit heeft plaatsgevonden. Indien deze holte het gevolg is van menselijk ingrijpen, dan moet dat in de faraonische tijd zijn gebeurd, zo luidt de conclusie van het onderzoeksteam.
Ook de tweede holte is bijzonder interessant. Zorgvuldigheid is echter geboden omdat het dicht bij een gebied ligt dat reeds eerder archeologisch is onderzocht. Het is in ieder geval uitgesloten dat de holtes heel direct aan de ruimtes van KV62 kunnen worden gekoppeld.

Het downloaden van het wetenschappelijke artikel kan alleen wanneer u een account heeft bij ResearchGate.net. Via de zoekfunctie van die website zoekt u vervolgens naar het artikel: Geophysical Anomalies detected by Electrical Resistivity Tomography in the area surrounding Tutankhamun’s tomb.

Egyptian Coffins

Het Fitzwilliam Museum in Cambridge deelt vanaf maandag 25 maart 2019 de resultaten van een diepgaande studie van haar verzameling aan Egyptische mumiekisten op een nieuwe website. Deze online hulpbron presenteert de volledige resultaten van dit onderzoek. Dit omvat ondermeer de volledige transliteraties en vertalingen van de hiërogliefenteksten.

Bekijk de website: The Egyptian Coffins Project.

Plafond van de Chnoem tempel te Esna

De Tempel van Esna was gewijd aan de god Chnoem, Heka en Neith. De bouw van de tempel is in het Nieuwe Rijk gestart. In de Ptolemaeën Tijd werd de tempel echter vervangen door een groter en belangrijker heiligdom. Het werd uiteindelijk voltooid onder de regering van de Romeinse keizer Decius. De tempel toont cartouches van de keizers Claudius, Vespasianus, Domitianus, Trajanus, Antoninus Pius en Decius. De tempel is ondermeer bekend om de astronomische voorstellingen die bewaard zijn gebleven op het plafond van de enige ruimte die nog van de tempel over is, de pronaos. Op woensdag 13 maart 2019 werd bekend gemaakt dat een restauratieteam van het Egyptische Ministerie van Oudheden de schilderingen op het plafond volledig heeft schoongemaakt en hersteld.

Lees het artikel: Esna Temple Ceiling Restored.

Een openlucht museum in Dendera

Op maandag 11 maart 2019 werd bekend gemaakt dat binnen de omheiningsmuur van de tempel van Hathor te Dendera een openlucht museum is ingericht. Het terrein bevat tien grote betonblokken die als basis dienen om de artefacten daarop weer te geven. In totaal gaat het om 145 stenen voorwerpen die binnen het tempeldomein zijn aangetroffen. Ze dateren voornamelijk uit de Grieks-Romeinse periode. Toch zijn er ook enkel stenen bouwelementen die teruggaan op het Oude en het Nieuwe Rijk.

Lees het artikel: Completed: The Open-Air Museum in Dendera Temple.

Herodotus loog niet over Egyptische boten

In de vijfde eeuw voor Christus heeft de Griekse geschiedschrijver Herodotus Egypte bezocht. In zijn Historiën beschrijft hij de ongewone boten die hij varend op de Nijl heeft waargenomen. Hij geeft een ingewikkelde beschrijving van de constructie van een ‘baris’, feitelijk een oorspronkelijk Tjeker-vrachtschip dat door de Egyptenaren ‘byr’ werd genoemd. Herodotus roept het beeld op van een metselwerk, bekleed met papyrus en met een roer dat door een gat in de kiel gaat. Dit stuursysteem is inderdaad te zien in houten modellen van schepen die zelfs teruggaan op het Middenrijk. Eeuwenlang hebben geleerden over het ooggetuigeverslag van Herodotus gestreden omdat er geen archeologisch bewijs bestond dat dergelijke schepen ooit hebben bestaan. De Franse onderwaterarcheoloog Franck Goddio heeft ‘Schip 17’ uit de Late Tijd ontdekt in Thonis-Herakleion, een verzonken stad ten oosten van Alexandrië. Hoewel het vaartuig al minstens 2000 jaar in het water heeft gelegen, is het 27 meter lange schip bijzonder goed bewaard gebleven. Zo is zeker 70 procent van de romp teruggevonden. Na een grondig onderzoek is maritiem onderzoeker Alexander Belov tot de conclusie gekomen dat Schip 17 inderdaad een barisboot is.

Lees het artikel: A New Type of Construction Evidenced by Ship 17 of Thonis-Heracleion.

Graf van Alexander de Grote

De Griekse archeologe Calliope Limneos-Papakosta is al meer dan 20 jaar op zoek naar het graf van Alexander de Grote. Na vele jaren van archeologisch onderzoek in de koninklijke wijk van Alexandrië vond zij in 2012 eindelijk een aanwijzing: een marmeren standbeeld van Alexander uit de Romeinse tijd. Sindsdien is de archeologe op een diepte ongeveer 10 meter op zoek naar het graf van de Macedonische veldheer die zichzelf tot goddelijke farao van Egypte liet kronen op basis van Het orakel van de Siwa-oase.

Op vrijdag 1 maart 2019 werd bekend dat ERT-metingen (electrical resistivity tomography) die in het seizoen 2018-2019 zijn uitgevoerd, maar liefst 14 onregelmatigheden onder het oppervlak van het archeologische terrein hebben aangetoond. Het vermoeden bestaat dat een van de structuren het graf van Alexander de Grote betreft.

Lees het artikel: Nieuwe aanwijzingen voor verdwenen tombe Alexander de Grote in Egypte.