Egyptian Coffins

Het Fitzwilliam Museum in Cambridge deelt vanaf maandag 25 maart 2019 de resultaten van een diepgaande studie van haar verzameling aan Egyptische mumiekisten op een nieuwe website. Deze online hulpbron presenteert de volledige resultaten van dit onderzoek. Dit omvat ondermeer de volledige transliteraties en vertalingen van de hiërogliefenteksten.

Bekijk de website: The Egyptian Coffins Project.

Plafond van de Chnoem tempel te Esna

De Tempel van Esna was gewijd aan de god Chnoem, Heka en Neith. De bouw van de tempel is in het Nieuwe Rijk gestart. In de Ptolemaeën Tijd werd de tempel echter vervangen door een groter en belangrijker heiligdom. Het werd uiteindelijk voltooid onder de regering van de Romeinse keizer Decius. De tempel toont cartouches van de keizers Claudius, Vespasianus, Domitianus, Trajanus, Antoninus Pius en Decius. De tempel is ondermeer bekend om de astronomische voorstellingen die bewaard zijn gebleven op het plafond van de enige ruimte die nog van de tempel over is, de pronaos. Op woensdag 13 maart 2019 werd bekend gemaakt dat een restauratieteam van het Egyptische Ministerie van Oudheden de schilderingen op het plafond volledig heeft schoongemaakt en hersteld.

Lees het artikel: Esna Temple Ceiling Restored.

Een openlucht museum in Dendera

Op maandag 11 maart 2019 werd bekend gemaakt dat binnen de omheiningsmuur van de tempel van Hathor te Dendera een openlucht museum is ingericht. Het terrein bevat tien grote betonblokken die als basis dienen om de artefacten daarop weer te geven. In totaal gaat het om 145 stenen voorwerpen die binnen het tempeldomein zijn aangetroffen. Ze dateren voornamelijk uit de Grieks-Romeinse periode. Toch zijn er ook enkel stenen bouwelementen die teruggaan op het Oude en het Nieuwe Rijk.

Lees het artikel: Completed: The Open-Air Museum in Dendera Temple.

Herodotus loog niet over Egyptische boten

In de vijfde eeuw voor Christus heeft de Griekse geschiedschrijver Herodotus Egypte bezocht. In zijn Historiën beschrijft hij de ongewone boten die hij varend op de Nijl heeft waargenomen. Hij geeft een ingewikkelde beschrijving van de constructie van een ‘baris’, feitelijk een oorspronkelijk Tjeker-vrachtschip dat door de Egyptenaren ‘byr’ werd genoemd. Herodotus roept het beeld op van een metselwerk, bekleed met papyrus en met een roer dat door een gat in de kiel gaat. Dit stuursysteem is inderdaad te zien in houten modellen van schepen die zelfs teruggaan op het Middenrijk. Eeuwenlang hebben geleerden over het ooggetuigeverslag van Herodotus gestreden omdat er geen archeologisch bewijs bestond dat dergelijke schepen ooit hebben bestaan. De Franse onderwaterarcheoloog Franck Goddio heeft ‘Schip 17’ uit de Late Tijd ontdekt in Thonis-Herakleion, een verzonken stad ten oosten van Alexandrië. Hoewel het vaartuig al minstens 2000 jaar in het water heeft gelegen, is het 27 meter lange schip bijzonder goed bewaard gebleven. Zo is zeker 70 procent van de romp teruggevonden. Na een grondig onderzoek is maritiem onderzoeker Alexander Belov tot de conclusie gekomen dat Schip 17 inderdaad een barisboot is.

Lees het artikel: A New Type of Construction Evidenced by Ship 17 of Thonis-Heracleion.

Graf van Alexander de Grote

De Griekse archeologe Calliope Limneos-Papakosta is al meer dan 20 jaar op zoek naar het graf van Alexander de Grote. Na vele jaren van archeologisch onderzoek in de koninklijke wijk van Alexandrië vond zij in 2012 eindelijk een aanwijzing: een marmeren standbeeld van Alexander uit de Romeinse tijd. Sindsdien is de archeologe op een diepte ongeveer 10 meter op zoek naar het graf van de Macedonische veldheer die zichzelf tot goddelijke farao van Egypte liet kronen op basis van Het orakel van de Siwa-oase.

Op vrijdag 1 maart 2019 werd bekend dat ERT-metingen (electrical resistivity tomography) die in het seizoen 2018-2019 zijn uitgevoerd, maar liefst 14 onregelmatigheden onder het oppervlak van het archeologische terrein hebben aangetoond. Het vermoeden bestaat dat een van de structuren het graf van Alexander de Grote betreft.

Lees het artikel: Nieuwe aanwijzingen voor verdwenen tombe Alexander de Grote in Egypte.

Beeldhouwersatelier ontdekt

Op dinsdag 26 februari 2019 werd bekend gemaakt dat de Zweeds-Egyptische missie onder leiding van Dr. Maria Nilsson van de Universiteit van Lund een beeldhouwerswerkplaats uit het Nieuwe Rijk heeft ontdekt. Verscheidene onvoltooide beelden uit zandsteen zijn aan het ligt gekomen tijdens opgravingen in Gebel el-Silsila. Een grote criosfinx, een ramkoppige sfinx, met een lengte van ongeveer 5 meter en een hoogte van 3,5 meter is in stijl vergelijkbaar met de criosfinxen ten zuiden van de tempel van Chonsoe in Karnak. De archeologische context suggereert een datering rond Amenhotep III uit de 18de dynastie. Daarnaast werden delen van een obelisk, inclusief de piramidion, opgegraven. Een ​​kleiner oefenstuk in de vorm van een ramkoppige sfinx is misschien uitgehakt door een leerling beeldhouwer.
Lees het artikel: New Kingdom workshop uncovered in Gebel el-Silsila.

Miniatuur mummiekist van Nefertiti?

De Franse egyptoloog Marc Gabolde is verbonden aan de Universiteit van Montpellier. Hij is een specialist op het vlak van de 18de dynastie en de Amarna-periode. Op vrijdag 15 februari 2019 werd bekend gemaakt dat hij een bijzondere ontdekking heeft gedaan aan een van de vier miniatuur mummiekisten uit het graf van Toetanchamon. De vier uit goud vervaardigde mensvormige kistjes zijn aangetroffen in de albasten kanopenkist die in vier compartimenten was verdeeld. Elk component bevatte een miniatuur mummiekistje met daarin de ingewanden van de koning, gewikkeld in mummiewindsel. De kistjes zijn van binnen versierd met teksten en van buiten voorzien van een verenmotief ingelegd in kornalijn en gekleurd glas.
Elk kistje stond onder de bescherming van een van de vier zonen van Horus. De smalle kolom aan tekst aan de buitenzijde van de deksels geven de titels en naam van Toetanchamon weer en de namen van beschermgoden voor de ingewanden. Het kistje dat ooit de lever bevatte is aan een nader onderzoek onderworpen. De binnenzijde van het deksel vertoont de twee cartouches van Toetanchamon. Toch is ook te zien dat er oorspronkelijk andere namen in de cartouches hebben gestaan. Marc Gabolde is er van overtuigd dat het bovenste gedeelte van de cartouche met de naam <neb-cheperoe-ra> de tekencombinatie <anch-cheperoe-ra mery …> heeft vervangen. Nu is die laatste tekencombinatie goed bekend uit Tell el-Amarna. Het verwijst naar de naam van een koningin. Alleen om welke koningin het gaat, daar lopen de meningen over uiteen. Gabolde gaat er vanuit dat het de oudste dochter van Achnaton en Nefertiti, Meritaton, betreft.

Huub Pragt volgt echter de lijn van de Britse egyptoloog Nicholas Reeves die in verscheidene publicaties heeft duidelijk gemaakt dat Anch-cheperoe-ra de Troonnaam is die hoort bij de Geboortenaam van koningin Neferneferoeaton (bijgenaamd Nefertiti). Wanneer haar echtgenoot Achnaton overlijdt, verandert haar Geboortenaam in Semenchkara.

Hoe het ook zij, het lijkt met deze ontdekking door Gabolde vast te staan dat het miniatuur mummiekistje qua tekst is bewerkt en is hergebruikt voor de begrafenis van Toetanchamon.

Lees het artikel: Egypt mystery SOLVED: How Archaeologists uncovered hidden secret in Tutankhamun’s tomb.

Lezing door conservator Daniel Soliman

Egyptoloog Daniel Soliman is in dienst getreden als conservator collectie Egypte van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Hij houdt op dinsdag 12 maart 2019 een lezing in het museum over de papyrusvellen waarop een bouwopzichter noteerde hoe een Egyptische generaal zijn graf liet bouwen in Sakkara.
Een Egyptische generaal die Mose heette, liet ten tijde van de regering van Ramses III (ca. 1194 – 1163 v.Chr.) zijn grafmonument bouwen op de beroemde begraafplaats van Sakkara. Het was de gewoonte onder belangrijke Egyptenaren om dat al bij leven te doen. Het is niet bekend hoe het graf eruitzag, althans, niet precies. Dankzij de aantekeningen van de schrijver die het werk aan het monument overzag, kunnen we toch heel veel te weten komen over de grafkapel van Mose. Deze schrijver, Buqentuef, noteerde op enkele papyrusvellen een werkjournaal waarin verschillende stappen in het bouwproces aan bod komen. In deze lezing bespreekt Daniel Soliman recent onderzoek naar de opmerkelijke manier waarop de papyri zijn gevonden, de bouworganisatie die uit de teksten naar voren komt, en de administratieve context waarbinnen Buqentuef zijn teksten schreef.

Aanmelden via:

  • datum: dinsdag 12 maart 2019
  • aanvang: 20.00 uur, zaal en museumcafé open vanaf 19.30 uur
  • locatie: Tempelzaal
  • kosten: € 5, RoMeO-leden gratis
  • kaarten: reserveren is niet mogelijk, kaarten uitsluitend verkrijgbaar aan de kassa van het museum op de avond van de lezing
  • informatie: https://www.rmo.nl/uw-bezoek/activiteiten/bouwen-met-buqentuef/

Lezing ‘De joden van Elephantine ‘

Op donderdag 7 maart 2019 geeft Prof. Karel van der Toorn (Universiteit van Amsterdam) aan het einde van de middag een gratis lezing in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Hij zal spreken over de herkomst van een joodse gemeenschap die in de vijfde eeuw v.Chr. in het diepe zuiden van Egypte leefde, op het eiland Elephantine in de Nijl. Een onlangs vertaalde papyrus uit de vierde eeuw v.Chr. werpt een verrassend licht op hun geschiedenis. De joden die op het eiland Elephantine woonden, stonden in dienst van de Perzen, destijds de heersers over Egypte. Samen met de Aramese kolonie van het tegenover gelegen Aswan (Syene) ontvingen de joden onderdak en onderhoud in ruil voor militaire dienstverlening. Het joodse leven op het eiland in de Nijl is gedocumenteerd door een rijke verzameling papyri en beschreven potscherven.
Deze lezing wordt georganiseerd in samenwerking met het Nederlands Instituut voor het Nabije Oosten en Ex Oriente Lux.

Aanmelden via: https://www.rmo.nl/uw-bezoek/activiteiten/joodse-diaspora-in-perzisch-egypte/

Romeinse haven ontdekt

Op dinsdag 12 februari 2019 werd bekend gemaakt dat een team van Egyptische archeologen onder leiding van Dr. Nadia Khedr op de site van Tell Aboe Saifi, het oude Sileh, de resten heeft ontdekt van een kalkstenen bouwconstructie. Deze vormde een werkplaats voor boten en schepen. Deze site is in het noorden van de Sinaï gelegen op 3 km ten oosten van het Suezkanaal. De scheepswerf dateert uit de Ptolemaeën en Romeinse Tijd en heeft twee grote droogdokken gekend om er schepen te bouwen en te onderhouden. De meeste bouwblokken zijn in de oudheid al hergebruikt omdat de haven werd verlaten toen het nabijgelegen meer en de Nijlarm was opgedroogd en verzand.

Lees het artikel: Roman Shipyard Discovered in Egypt.