Acht mummiekisten ontdekt in Dasjoer

Op dinsdag 27 november 2018 werd bekend gemaakt dat in Dasjoer maar liefst acht kalkstenen mummiekisten zijn ontdekt. De kisten bevatten met cartonnage bedekte mummies die in uitzonderlijk goede staat zijn en kleurrijk zijn beschilderd. De Egyptische archeologische missie onder leiding van Dr. Moestafa Waziri, secretaris-generaal van de Hoge Raad van Oudheden, heeft de graven ontdekt ten zuidoosten van de piramide van Amenemhat II. De mummies dateren uit de Late Tijd.

Lees het artikel: Several Mummies Discovered by Egyptian Archaeologist South of Cairo.
Lees ook: Eight Late Period mummies discovered in Dahshur necropolis in Giza.
Lees ook: Egyptian Expedition Discovers New Burial Grounds in Dahshour.
Lees ook: 8 coffins uncovered at archaeological area of Dahshour.

Egyptoloog Maarten Raven neemt afscheid

Nederlands bekendste egyptoloog Dr. Maarten Raven gaat op 1 december 2018 met pensioen. Gedurende veertig jaar was hij als conservator verbonden aan het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. De meeste bekendheid heeft Raven te danken aan zijn betrokkenheid bij de Nederlandse opgravingen in Sakkara. Vanaf 1975 maakte hij onafgebroken deel uit van het wetenschappelijke team. Met ingang van september 2012 werd Raven benoemd tot bijzonder hoogleraar Museologie van het Oude Egypte aan de Universiteit Leiden, binnen de afdeling egyptologie van de Faculteit Geesteswetenschappen. Tijdens zijn werkzame leven richtte hij  zich op de museale aspecten van de egyptologie en het onderzoek naar de vorming van Egyptische collecties in binnen- en buitenlandse musea. Raven is verder actief als bestuurslid van diverse instellingen op museaal en egyptologisch gebied.

Lees het artikel: De beste egyptoloog is een duizendpoot.

Graf van Tjaoeërchetef ontdekt en mummiekist van Poeioe geopend

De mummiekist van Poeioe uit TT33. Foto: Cassandre Hartenstein Université de Strasbourg.

De mummiekist van Poeioe uit TT33. Foto: Cassandre Hartenstein Université de Strasbourg.

De Egyptische Minister van Oudheden, Chaled el-Enany, heeft op zaterdag 24 november 2018 in een persbijeenkomst op de archeologische site van El-Assasif in Loeksor twee vondsten bekend gemaakt. Dat deze twee vondsten los van elkaar moeten worden gezien, is door vrijwel alle aanwezige journalisten verkeerd begrepen. De hieronder weergegeven links naar de artikelen in kranten en tijdschriften spreken daarom veelal van de vondst van een intact graf. Helemaal verwarrend was het feit dat het reeds lang geleden ontdekte ruime graf TT33 van Padiamenemope uit de 26ste dynastie bij deze gelegenheid dienstdeed als persruimte. Sommige journalisten kregen de indruk dat alle vondsten waarover door de minister werd gesproken uit het graf kwamen waarin zij zich op dat moment bevonden.

De minister hield de aanwezigen voor dat de Egyptische archeologische missie, die werkzaam is in El-Assasif, een niet eerder bekend graf heeft ontdekt. De ontdekking is gedaan na vijf maanden van intensieve opgravingswerkzaamheden onder leiding van de secretaris-generaal van de Hoge Raad van Oudheden, Moestafa Waziri. Het doel van de missie was aanvankelijk gericht op het terugvinden van de ingang van het graf dat ongeveer honderd jaar geleden is ontdekt, TT28 van Hori. Hij was een priester die in de tempel van Amon te Karnak dienstdeed tijdens de Ramessiden Tijd. Nadat ongeveer driehonderd kubieke meter aan puin was verwijderd, stuitten de archeologen per toeval op de ingang van een ander veel kleiner graf. De wanden en plafonds zijn voorzien van kleurrijke schilderingen die dateren uit het Nieuwe Rijk, op basis van de stijlkenmerken mag het graf worden geplaatst in het midden van de 19de dynastie. Op een van de wanden moet een voorstelling te zien zijn van de vergoddelijkte farao Amenhotep I en zijn moeder Ahmes-Nefertari. Ook wordt de oorspronkelijke grafeigenaar in aanbidding van de god Chepri getoond. Volgens de minister luidt zijn naam Tjaoeërchetef (met de betekenis ‘Wind is achter hem’). Hij was de schrijver van de balsemingstent in de tempel van de godin Moet, de echtgenote van Amon. De foto’s bij de verschillende artikelen vertonen echter nergens deze naam. Wel worden sjabtis getoond van een man met de naam Amenhotep. Hij deed dienst als rein-priester in het tempelcomplex van de godin Moet. Een in stijl overeenkomstige sjabti is vermoedelijk van zijn echtgenote Neferet. Van haar is bekend dat zij de belangrijke priesteressentitel Zangeres van Moet droeg. Nog ingewikkelder wordt het verhaal wanneer op een uit twee delen bestaand paneel van een sjabtikist uit de 21ste dynastie de naam van Chonsoemose valt te lezen. Hij was een rein-priester in de tempel van Moet. Vermoedelijk is het graf daarom reeds in de oudheid geplunderd en vele malen hergebruikt. Dat is beslist ook in de Late Tijd gebeurd. In september 2018 troffen de archeologen namelijk in een met tichelstenen verzegeld zijvertrek van het graf, twee mensvormige houten mummiekisten aan. De kisten zijn zwart gebitumineerd en voorzien van voorstellingen in gele pigment. Een van de kisten vertoont de naam Padiaset. De andere behoort tot zijn dochter, de Zangeres van Amon, Nesmoetanch.

Na afloop van deze aankondigingen liet minister El-Enany de pers getuige zijn van de opening van een intacte houten mummiekist uit het begin van de 18de dynastie die eerder in november 2018 door de Franse missie van de universiteit van Straatsburg in een van de ondergrondse zijvertrekken van het graf TT33 was ontdekt. Uit het YouTube-filmpje kan worden opgemaakt dat de Belgische professor Frederic Colin de naam op de mummiekist van een vrouw leest als Hoeyoe of Hoeya. De hiërogliefen op de mummiekist laten niets te twijfelen over, de naam van deze dame luidt Poeioe.

Lees het artikel: Breaking News: 3000-year Tomb Contains Intact Coffins discovered in Luxor.
Lees ook: Mummified woman dating back 3,000 years unveiled in Egypt.
Lees het artikel: Deux sarcophages et une stèle funéraire mis au jour en Egypte par des chercheurs de Strasbourg.

Bekijk de video van 3:44: Archaeologists unveil ancient Luxor tomb, open closed coffin for first time.

 

Moeder en kind sterven bij bevalling

Op woensdag 14 november 2018 werd bekend gemaakt dat de Italiaans-Amerikaanse archeologische missie in Assoean het graf van een vrouw en haar ongeboren foetus heeft ontdekt. Het graf dateert uit de Tweede Tussenperiodeal, ongeveeer 3700 jaar geleden. Op het moment van haar overlijden was de vrouw ongeveer 25 jaar oud en ze stond op het punt van bevallen. De baby was reeds ingedaald en werd aangetroffen in het bekkengebied van de moeder. Zowel moeder als kind zijn gestorven tijdens de bevalling. Een voorlopige analyse van het stoffelijk overschot van de moeder toont een verkeerde uitlijning in het bekken van de vrouw aan. Hoogstwaarschijnlijk was dit ten gevolge van een botbreuk die verkeerd was genezen. Het skelet van de moeder werd aangetroffen in een foetushouding en was gehuld in een leren lijkwade.

Lees het artikel: 3500-year Burial of a Pregnant Woman Discovered in Aswan.

Gemummificeerde mestkevers

Op zaterdag 10 november 2018 werd bekend gemaakt dat gemummificeerde mestkevers, krokodillen, katten en andere heilige dieren zijn aangetroffen in zeven graven die zijn ontdekt aan de rand van het piramidecomplex van Oeserkaf te Sakkara. Twee grote in linnen gewikkelde mestkevers zijn in zeer goede staat aangetroffen in een kalkstenen sarcofaag met een gewelfd, versierd deksel. Een andere verzameling mummies van mestkevers werd gevonden in een kleinere sarcofaag. De oude Egyptenaren vereerden het insect als een verschijningsvorm van de zonnegod Chepri. Stenen steenkevers, scarabeeën, zijn overal waar de oude Egyptenaren ooit zijn geweest aangetroffen.

Lees het artikel: Archaeologists Find Mummified Sacred Beetles and Cats in Ancient Egyptian Tombs.

Lezing over Egyptische stad

Op dinsdag 20 november 2018 geeft egyptologe Ilona Regulski vanaf 15.00 uur in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden een NINO-EOL-lezing getiteld ‘Shashotep – Shutb: wonen op de resten van een oude stad’. De tien meter hoge tell van de kleine Egyptische stad Sjoetb is tegenwoordig nog goed zichtbaar. Het is gelegen onder het moderne dorp. Archeologisch onderzoek geeft ons een unieke kans om de lange geschiedenis van een typische Egyptische stad te reconstrueren; van 2000 v.Chr. tot heden.

Informatie: NINO-EOL-najaarslezing.

 

Sleephelling ontdekt

De Britse egyptoloog Roland Enmarch is verbonden aan de Universiteit van Liverpool. Hij werkt samen met de Fransman Yannis Gourdon, verbonden aan het Institut français d’archéologie orientale te Caïro, aan een epigrafisch project in de albast steengroeve van Hatnoeb. Deze groeve is gelegen op de oostoever van de Nijl, enkele kilometers ten noorden van Tell el-Amarna in Midden-Egypte. Per toeval ontdekten de onderzoekers eind oktober 2018 een oude sleephelling voor het transport van enorme blokken steen. Gaten aan weerszijde van de helling tonen aan dat men met houten sledes en met touwen die rondom houten palen werden geslagen heeft gewerkt. De albasten blokken werden op die manier omhoog getrokken over hellingen met een stijgingspercentage van twintig procent of meer.

Lees het artikel: This 4,500-Year-Old Ramp Contraption May Have Been Used to Build Egypt’s Great Pyramid.
Lees ook: Ancient quarry ramp system may have helped workers build Egypt’s Great Pyramids.
Lees ook: Mysterie rond bouw piramide eindelijk ontrafeld.

Databasa Cleo

De Nederlandse egyptologe Heleen Wilbrink is de oprichter van de organisatie Aincient.org. Zij is een voorvechtster van het standaardiseren van verscheidene archeologische databases die in de afgelopen decennia zijn ontstaan in musea en universiteiten over de wereld. Een geweldig begin is gemaakt met het project Cleo. Het stelt iedere gebruiker van het internet in staat om ruim 30.000 Oudegyptische voorwerpen te doorzoeken uit de collecties van het Brooklyn Museum, het Rijksmuseum van Oudheden, het Metropolitan Museum of Art en het Walters Art Museum. De historische achtergrond van de objecten varieert van de prehistorie tot de koptische periode.

Iedereen kan een gratis account aanmaken door een gebruikersnaam, e-mailadres en wachtwoord in te vullen en akkoord te gaan met het privacybeleid en de algemene voorwaarden. Men kan dan vijftig zoekopdrachten per maand doorvoeren. Zoeken kan op tekst, afbeelding en locatie in het Nederlands en in het Engels.

Ga voor meer informatie en het aanmaken van een account naar Cleo.

Lezing ‘Goden van Egypte’

Dr. Maarten Raven is conservator collectie Egypte van het Rijksmuseum van Oudheden en is een van de samenstellers van de tentoonstelling Goden van Egypte. Hij geeft deze avond een lezing over de nieuwe tentoonstelling die vanaf 12 oktober 2018 te zien is.

Goden van Egypte

De tentoonstelling Goden van Egypte brengt met meer dan vijfhonderd voorwerpen uit binnen- en buitenlandse musea de Egyptische godenwereld tot leven en laten zien hoe groot de invloed van de goden op het leven van de oude Egyptenaren was. De oude Egyptenaren vereerden duizenden goden. Voor ons, opgegroeid in een cultuur waarin velen slechts één god erkennen, is dat moeilijk voorstelbaar. Toch blijkt die verwarrende godenwereld een duidelijke structuur te hebben. Over die structuur gaat de tentoonstelling Goden van Egypte, en ook deze lezing. Zo leren we de idealen van de Egyptenaren kennen, hun wereldbeeld, en hun gevoel voor orde.

Vriendenvereniging RoMeO

Elke tweede dinsdag van de maand organiseert RoMeO, de vriendenvereniging van het museum, een avondlezing. Het museumcafé is deze avond geopend vanaf 19.30 uur.

Datum: dinsdag 9 oktober 2018.
Aanvang: 20.00 uur, zaal en Museumcafé open vanaf 19.30 uur.
Locatie: Taffehzaal Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden.
Kosten: € 5, RoMeO-leden gratis.
Kaarten: reserveren is niet mogelijk, kaarten uitsluitend verkrijgbaar aan de kassa van het museum op de avond van de lezing.