Lezing over Egyptische stad

Op dinsdag 20 november 2018 geeft egyptologe Ilona Regulski vanaf 15.00 uur in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden een NINO-EOL-lezing getiteld ‘Shashotep – Shutb: wonen op de resten van een oude stad’. De tien meter hoge tell van de kleine Egyptische stad Sjoetb is tegenwoordig nog goed zichtbaar. Het is gelegen onder het moderne dorp. Archeologisch onderzoek geeft ons een unieke kans om de lange geschiedenis van een typische Egyptische stad te reconstrueren; van 2000 v.Chr. tot heden.

Informatie: NINO-EOL-najaarslezing.

 

Sleephelling ontdekt

De Britse egyptoloog Roland Enmarch is verbonden aan de Universiteit van Liverpool. Hij werkt samen met de Fransman Yannis Gourdon, verbonden aan het Institut français d’archéologie orientale te Caïro, aan een epigrafisch project in de albast steengroeve van Hatnoeb. Deze groeve is gelegen op de oostoever van de Nijl, enkele kilometers ten noorden van Tell el-Amarna in Midden-Egypte. Per toeval ontdekten de onderzoekers eind oktober 2018 een oude sleephelling voor het transport van enorme blokken steen. Gaten aan weerszijde van de helling tonen aan dat men met houten sledes en met touwen die rondom houten palen werden geslagen heeft gewerkt. De albasten blokken werden op die manier omhoog getrokken over hellingen met een stijgingspercentage van twintig procent of meer.

Lees het artikel: This 4,500-Year-Old Ramp Contraption May Have Been Used to Build Egypt’s Great Pyramid.
Lees ook: Ancient quarry ramp system may have helped workers build Egypt’s Great Pyramids.
Lees ook: Mysterie rond bouw piramide eindelijk ontrafeld.

Databasa Cleo

De Nederlandse egyptologe Heleen Wilbrink is de oprichter van de organisatie Aincient.org. Zij is een voorvechtster van het standaardiseren van verscheidene archeologische databases die in de afgelopen decennia zijn ontstaan in musea en universiteiten over de wereld. Een geweldig begin is gemaakt met het project Cleo. Het stelt iedere gebruiker van het internet in staat om ruim 30.000 Oudegyptische voorwerpen te doorzoeken uit de collecties van het Brooklyn Museum, het Rijksmuseum van Oudheden, het Metropolitan Museum of Art en het Walters Art Museum. De historische achtergrond van de objecten varieert van de prehistorie tot de koptische periode.

Iedereen kan een gratis account aanmaken door een gebruikersnaam, e-mailadres en wachtwoord in te vullen en akkoord te gaan met het privacybeleid en de algemene voorwaarden. Men kan dan vijftig zoekopdrachten per maand doorvoeren. Zoeken kan op tekst, afbeelding en locatie in het Nederlands en in het Engels.

Ga voor meer informatie en het aanmaken van een account naar Cleo.

Lezing ‘Goden van Egypte’

Dr. Maarten Raven is conservator collectie Egypte van het Rijksmuseum van Oudheden en is een van de samenstellers van de tentoonstelling Goden van Egypte. Hij geeft deze avond een lezing over de nieuwe tentoonstelling die vanaf 12 oktober 2018 te zien is.

Goden van Egypte

De tentoonstelling Goden van Egypte brengt met meer dan vijfhonderd voorwerpen uit binnen- en buitenlandse musea de Egyptische godenwereld tot leven en laten zien hoe groot de invloed van de goden op het leven van de oude Egyptenaren was. De oude Egyptenaren vereerden duizenden goden. Voor ons, opgegroeid in een cultuur waarin velen slechts één god erkennen, is dat moeilijk voorstelbaar. Toch blijkt die verwarrende godenwereld een duidelijke structuur te hebben. Over die structuur gaat de tentoonstelling Goden van Egypte, en ook deze lezing. Zo leren we de idealen van de Egyptenaren kennen, hun wereldbeeld, en hun gevoel voor orde.

Vriendenvereniging RoMeO

Elke tweede dinsdag van de maand organiseert RoMeO, de vriendenvereniging van het museum, een avondlezing. Het museumcafé is deze avond geopend vanaf 19.30 uur.

Datum: dinsdag 9 oktober 2018.
Aanvang: 20.00 uur, zaal en Museumcafé open vanaf 19.30 uur.
Locatie: Taffehzaal Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden.
Kosten: € 5, RoMeO-leden gratis.
Kaarten: reserveren is niet mogelijk, kaarten uitsluitend verkrijgbaar aan de kassa van het museum op de avond van de lezing.

Lezing ‘De kleine goden van Egypte’

Op dinsdag 11 december 2018 verzorgt Prof. Dr. Olaf Kaper in het kader van de tentoonstelling Goden van Egypte een lezing over de kleine goden van de Egyptische godenwereld. De godenwereld van het oude Egypte was uitgebreid en onoverzichtelijk. Ook voor de Egyptische priesters was dit soms een probleem en er zijn pogingen bekend om daarin orde aan te brengen door te onderscheiden in grote en kleine goden. De grote goden werden in de grote tempels van het land vereerd, zoals Amon en Osiris, en bekende voorbeelden van kleine goden zijn bijvoorbeeld Bes en Taweret, die geen eigen tempels hadden. In deze lezing bespreekt Kaper de Egyptische indeling van de godenwereld, en hoe de kleine goden als een aparte groep onderscheiden kunnen worden volgens de Egyptische maatstaven.

Aanvang: 20.00 uur, zaal en Museumcafé open vanaf 19.30 uur,
Plaats: Taffehzaal Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden.
Kosten: € 5, RoMeO-leden gratis.
Kaarten: reserveren is niet mogelijk, kaarten uitsluitend verkrijgbaar aan de kassa van het museum op de avond van de lezing.

Elke tweede dinsdag van de maand organiseert RoMeO, de vriendenvereniging van het museum, een avondlezing.

 

Lezing ‘Orde en structuur’

Op zondag 4 november 2018 geeft Dr. Maarten Raven, conservator collectie Egypte, een lezing bij de tentoonstelling Goden van Egypte.

De oude Egyptenaren vereerden duizenden goden. Voor ons, opgegroeid in een cultuur waarin velen slechts één god erkennen, is dat moeilijk voorstelbaar. Toch blijkt die verwarrende godenwereld een duidelijke structuur te hebben. Over die structuur gaat deze lezing. Zo leren we de idealen van de Egyptenaren kennen, hun wereldbeeld, en hun gevoel voor orde.

Locatie: in het Rijkmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 in Leiden.
Tijd: 14.00 – 15.00 uur.
Kosten: geen extra kosten (excl. entree museum).
Verzamelpunt: Voor de Egyptische tempel in de Taffehzaal.
Aantal deelnemers: maximaal 70 personen.
Aanmelden: vooraf aanmelden.

De discussie is niet ten einde

In zijn spraakmakende publicatie uit juli 2015 stelde de Britse egyptoloog Nicholas Reeves dat zich zeer waarschijnlijk nog onontdekte holle ruimtes zouden bevinden in het graf van Toetanchamon (KV62). Dr. Reeves stelde op basis van talloze argumenten dat er ten minste twee extra kamers in het beroemde koningsgraf in het Dal der Koningen zouden kunnen worden opgespoord. De toenmalige Egyptische minister van Oudheden Dr. Mamdouh el-Damaty nodigde Reeves uit om in het najaar van 2015 een empirisch onderzoek te doen in het graf. Met geavanceerde appartuur werd een uitvoerige niet-invasieve en niet-destructieve teledetectiescan uitgevoerd op de grafwanden van KV62. De wetenschappelijke wereld was tot dan toe ernstig verdeeld en het kamp van sceptici was zeer groot. Tot de verbazing van velen bleek uit de meetgevens dat er inderdaad extra kamers aanwezig zijn in KV62.

Lees het artikel: Egypt explores King Tut’s tomb, searching for Queen Nefertiti.
Lees ook: King Tutankhamun’s tomb: Evidence grows for hidden chamber.
Lees ook: Radar Scans in King Tut’s Tomb Suggest Hidden Chambers.

Ondanks de bemoedigende scan-resultaten bleef er scepsis onder egyptologen. Het voormalige hoofd van de Oudheidkundige Dienst Zahi Hawass nam hierin het voortouw. In openbare bijeenkomsten en interviews stak hij zijn misnoegen over het onderzoek niet onder stoelen of banken. Ook zag hij niet in waarom er zoveel ophef werd gemaakt over een in zijn ogen nutteloos scanonderzoek aan het graf van Toetanchamon. Nicholas Reeves had volgens hem wel eens vaker wat beweerd. Zo heeft hij het door de Brit verspreide bericht uit 2002 over de mogelijke aanwezigheid van een graf voor de ingang van KV62 verworpen. Wel heeft Hawass in 2009  met zijn Egyptische archeologische team zelf op de door Reeves genoemde plaats gegraven. De teleurstelling van het uitblijven van een wereldvondst werd door Hawass omgezet in een bewijsvoering dat de Brit niet deugt. Daarnaast maakt Hawass van iedere gelegenheid gebruik om te wijzen op een in zijn ogen veel belangrijker project. Sinds januari 2018 geeft hij in het westelijke dal van het Dal der Koningen, leiding aan een archeologische onderzoek voor Discovery Channel dat volgens hem zal gaan leiden tot de vondst van het graf van de koningin van Toetanchamon, Anchesenamon.

Tijdens een symposium in Caïro in de eerste week van mei 2016 kwam het tot een ware clash tussen de verschillende kampen. De huidige Minister van Oudheden Chaled el-Enany stelde daarop een radiostilte in. Het was exact twee jaar later, op 8 mei 2018 dat het verlossende woord van de Egyptische Oudheidkundige Dienst kwam: Er zijn geen extra holle ruimtes in KV62. Hebben de verschillende wetenschappelijke teams zich in het najaar van 2015 dan zo enorm vergist? Wat vrijwel onbelicht is gebleven is het feit dat Franse wetenschappers, die zich in 2015 bezighielden met het uitgebreide Scan Pyramids Project, op verzoek van Minister El-Damaty een infraroodonderzoek hebben uitgevoerd in KV62.  Dit leverde een verrassend resultaat op: Infrared Thermography Reveals Temperature of Tut’s Tomb Walls.

Collegedag Het Egyptische godenrijk

Op maandag 5 november 2018 organiseert het Historisch Nieuwsblad in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden een collegedag ‘Het Egyptische godenrijk’. Religie speelde een niet te onderschatten rol in het Oude Egypte. Men aanbad een grote schare godheden, waarbij de farao fungeerde als intermediair tussen mens en god. Tijdens deze collegedag nemen vier deskundigen u mee naar het Egyptische godenrijk.

Tijdens de collegedag spreken vier deskundigen:

  1. Prof. dr. Olaf Kaper
    De ontwikkeling van het godsbesef in de Egyptische geschiedenis
  2. Drs. Petra Hogenboom
    De rol van godsdienst in het dagelijks leven
  3. Dr. Jaap van Dijk
    Farao Achnaton en de opkomst van het monotheïsme
  4. Prof. dr. Maarten Raven
    De Egyptische goden in vijf thema’s

Na de lezingen wordt u in de gelegenheid gesteld om de tentoonstelling Goden van Egypte te bezichtigen in het museum, dat deze dag exclusief voor bezoekers van de collegedag is geopend.

Meer info en tickets: Collegedag Het Egyptische godenrijk.