Lezing ‘De kleine goden van Egypte’

Op dinsdag 11 december 2018 verzorgt Prof. Dr. Olaf Kaper in het kader van de tentoonstelling Goden van Egypte een lezing over de kleine goden van de Egyptische godenwereld. De godenwereld van het oude Egypte was uitgebreid en onoverzichtelijk. Ook voor de Egyptische priesters was dit soms een probleem en er zijn pogingen bekend om daarin orde aan te brengen door te onderscheiden in grote en kleine goden. De grote goden werden in de grote tempels van het land vereerd, zoals Amon en Osiris, en bekende voorbeelden van kleine goden zijn bijvoorbeeld Bes en Taweret, die geen eigen tempels hadden. In deze lezing bespreekt Kaper de Egyptische indeling van de godenwereld, en hoe de kleine goden als een aparte groep onderscheiden kunnen worden volgens de Egyptische maatstaven.

Aanvang: 20.00 uur, zaal en Museumcafé open vanaf 19.30 uur,
Plaats: Taffehzaal Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden.
Kosten: € 5, RoMeO-leden gratis.
Kaarten: reserveren is niet mogelijk, kaarten uitsluitend verkrijgbaar aan de kassa van het museum op de avond van de lezing.

Elke tweede dinsdag van de maand organiseert RoMeO, de vriendenvereniging van het museum, een avondlezing.

 

Lezing ‘Orde en structuur’

Op zondag 4 november 2018 geeft Dr. Maarten Raven, conservator collectie Egypte, een lezing bij de tentoonstelling Goden van Egypte.

De oude Egyptenaren vereerden duizenden goden. Voor ons, opgegroeid in een cultuur waarin velen slechts één god erkennen, is dat moeilijk voorstelbaar. Toch blijkt die verwarrende godenwereld een duidelijke structuur te hebben. Over die structuur gaat deze lezing. Zo leren we de idealen van de Egyptenaren kennen, hun wereldbeeld, en hun gevoel voor orde.

Locatie: in het Rijkmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 in Leiden.
Tijd: 14.00 – 15.00 uur.
Kosten: geen extra kosten (excl. entree museum).
Verzamelpunt: Voor de Egyptische tempel in de Taffehzaal.
Aantal deelnemers: maximaal 70 personen.
Aanmelden: vooraf aanmelden.

De discussie is niet ten einde

In zijn spraakmakende publicatie uit juli 2015 stelde de Britse egyptoloog Nicholas Reeves dat zich zeer waarschijnlijk nog onontdekte holle ruimtes zouden bevinden in het graf van Toetanchamon (KV62). Dr. Reeves stelde op basis van talloze argumenten dat er ten minste twee extra kamers in het beroemde koningsgraf in het Dal der Koningen zouden kunnen worden opgespoord. De toenmalige Egyptische minister van Oudheden Dr. Mamdouh el-Damaty nodigde Reeves uit om in het najaar van 2015 een empirisch onderzoek te doen in het graf. Met geavanceerde appartuur werd een uitvoerige niet-invasieve en niet-destructieve teledetectiescan uitgevoerd op de grafwanden van KV62. De wetenschappelijke wereld was tot dan toe ernstig verdeeld en het kamp van sceptici was zeer groot. Tot de verbazing van velen bleek uit de meetgevens dat er inderdaad extra kamers aanwezig zijn in KV62.

Lees het artikel: Egypt explores King Tut’s tomb, searching for Queen Nefertiti.
Lees ook: King Tutankhamun’s tomb: Evidence grows for hidden chamber.
Lees ook: Radar Scans in King Tut’s Tomb Suggest Hidden Chambers.

Ondanks de bemoedigende scan-resultaten bleef er scepsis onder egyptologen. Het voormalige hoofd van de Oudheidkundige Dienst Zahi Hawass nam hierin het voortouw. In openbare bijeenkomsten en interviews stak hij zijn misnoegen over het onderzoek niet onder stoelen of banken. Ook zag hij niet in waarom er zoveel ophef werd gemaakt over een in zijn ogen nutteloos scanonderzoek aan het graf van Toetanchamon. Nicholas Reeves had volgens hem wel eens vaker wat beweerd. Zo heeft hij het door de Brit verspreide bericht uit 2002 over de mogelijke aanwezigheid van een graf voor de ingang van KV62 verworpen. Wel heeft Hawass in 2009  met zijn Egyptische archeologische team zelf op de door Reeves genoemde plaats gegraven. De teleurstelling van het uitblijven van een wereldvondst werd door Hawass omgezet in een bewijsvoering dat de Brit niet deugt. Daarnaast maakt Hawass van iedere gelegenheid gebruik om te wijzen op een in zijn ogen veel belangrijker project. Sinds januari 2018 geeft hij in het westelijke dal van het Dal der Koningen, leiding aan een archeologische onderzoek voor Discovery Channel dat volgens hem zal gaan leiden tot de vondst van het graf van de koningin van Toetanchamon, Anchesenamon.

Tijdens een symposium in Caïro in de eerste week van mei 2016 kwam het tot een ware clash tussen de verschillende kampen. De huidige Minister van Oudheden Chaled el-Enany stelde daarop een radiostilte in. Het was exact twee jaar later, op 8 mei 2018 dat het verlossende woord van de Egyptische Oudheidkundige Dienst kwam: Er zijn geen extra holle ruimtes in KV62. Hebben de verschillende wetenschappelijke teams zich in het najaar van 2015 dan zo enorm vergist? Wat vrijwel onbelicht is gebleven is het feit dat Franse wetenschappers, die zich in 2015 bezighielden met het uitgebreide Scan Pyramids Project, op verzoek van Minister El-Damaty een infraroodonderzoek hebben uitgevoerd in KV62.  Dit leverde een verrassend resultaat op: Infrared Thermography Reveals Temperature of Tut’s Tomb Walls.

Collegedag Het Egyptische godenrijk

Op maandag 5 november 2018 organiseert het Historisch Nieuwsblad in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden een collegedag ‘Het Egyptische godenrijk’. Religie speelde een niet te onderschatten rol in het Oude Egypte. Men aanbad een grote schare godheden, waarbij de farao fungeerde als intermediair tussen mens en god. Tijdens deze collegedag nemen vier deskundigen u mee naar het Egyptische godenrijk.

Tijdens de collegedag spreken vier deskundigen:

  1. Prof. dr. Olaf Kaper
    De ontwikkeling van het godsbesef in de Egyptische geschiedenis
  2. Drs. Petra Hogenboom
    De rol van godsdienst in het dagelijks leven
  3. Dr. Jaap van Dijk
    Farao Achnaton en de opkomst van het monotheïsme
  4. Prof. dr. Maarten Raven
    De Egyptische goden in vijf thema’s

Na de lezingen wordt u in de gelegenheid gesteld om de tentoonstelling Goden van Egypte te bezichtigen in het museum, dat deze dag exclusief voor bezoekers van de collegedag is geopend.

Meer info en tickets: Collegedag Het Egyptische godenrijk.

 

Bolton’s Egypt

Op donderdag 20 september 2018 vond de opening plaats van vijf nieuw ingerichte zalen met Egyptische voorwerpen in het Bolton Museum. De presentatie Bolton’s Egypt is vooral bijzonder vanwege de exacte replica van KV34, het graf van Thoetmoses III met de voorstellingen van het Amdoeat. Bolton ligt ongeveer twaalf kilometer ten noordwesten van Manchester en 35 kilometer ten noordoosten van Liverpool. Deze laatste twee steden hebben ook een museum met een uitgebreide Egyptische collectie.

Lees de artikelen:
Bolton’s new £3.8m museum and galleries with five rooms dedicated to Ancient Egypt now open to public.
Apprentice’s Margaret Mountford opens Egypt exhibit with Prof Joann Fletcher.
Bolton Museum: A first look at the new Egyptian collection.

Bekijk de video van 6:09 met een impressie van Bolton’s Egypt:
Bolton Museum’s multi-million pound transformation.

Egypte Pubquiz

De jaarlijks door de stichting Friends of Saqqara georganiseerde Egypte Pubquiz beleeft dit jaar zijn lustrum-editie in het 200-jarige RMO. Op woensdagavond 14 november 2018 neemt de quiz u mee naar de tijd van farao’s, met vragen over piramides en hiërogliefen, maar ook moderne cultuur zoals mummiefilms. Het egyptologische niveau wordt bewaakt door een deskundige jury. Deelnemen kan individueel of in teamverband.

  • Tijd: 19.00-22.00 uur
  • Plaats: Taffehzaal, Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 Leiden.
  • Entree: €10 p.p. incl. één drankje
  • Aanmelden: friends@saqqara.nl.

Nieuw dit jaar is de publieksronde: vragen kunnen door deelnemers zelf worden aangeleverd. Heeft u een Egyptologische pubquiz-vraag waarop alléén u het antwoord weet? Stuur hem in via friends@saqqara.nl. Als uw vraag door de quizmaster wordt gesteld, heeft u meteen een voorsprong. Waar moet een goede quizvraag aan voldoen?:

  • Een multiple choice-vraag gerelateerd aan het oude Egypte (archeologie, monumenten, teksten enz.), Egyptologie, opgravers, ontdekkers, of moderne (populaire) cultuur met een oud-Egyptisch element.
  • Een relevant plaatje of eventueel een geluidsfragment.
  • Het correcte antwoord, en optioneel enkele (misleidende) foute antwoorden.

De pubquiz-commissie houdt zich het recht voor om ingezonden vragen en antwoorden anders te formuleren.

Lezing: Life under Akhenaten: Excavating the cemeteries of Amarna

In samenwerking met de Universiteit Leiden en het Rijksmuseum van Oudheden heeft de stichting Mehen egyptologe Dr. Anna Stevens, van de Universiteit van Cambridge en assistent directeur van het Amarna Project uitgenodigd tot het houden van een Engelstalige lezing in Leiden over de recente opgravingen in Tell el-Amarna.

Plaats: Taffeh-zaal van het Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden.

Datum: vrijdag 5 oktober 2018

Aaanvang: 20.00 uur, zaal open vanaf 19.30 uur.

Kosten: € 12,50; donateurs van Mehen en vrienden van RoMeO betalen € 10,-; studenten betalen € 5,-.

Aaanmelden via: Lezing over Amarna.

Sfinx ontdekt in tempel van Kom Ombo

Op maandag 17 september 2018 werd bekend gemaakt dat Egyptische archeologen een sfinx hebben ontdekt tijdens drainagewerkzaamheden aan de dubbeltempel van Kom Ombo. Het liggende leeuwenbeeld met het hoofd van een farao is met een hoogte van 38 centimeter en een breedte van 28 centimeter relatief klein te noemen. Het beeld is vervaardigd uit het locale zandsteen en vertoont stijlkenmerken uit de Ptolemaeën Tijd. Mogelijk betreft het portret van de sfinx een voorstelling van Ptolemaeus V Epiphanos. Dit is gebaseerd op het feit dat het beeld aan de oostzijde van de tempel werd aangetroffen, het gedeelte dat onder deze farao werd gebouwd. Daarnast werd op vrijwel dezelfde plek twee maanden eerder twee beelden van koning Ptolemaeus V ontdekt.

Lees het artikel: Egyptische archeologen ontdekken sfinx in tempel van Kom Ombo.

Grafveld ontdekt bij El-Lisjt

Op vrijdag 14 september 2018 maakten minister van Oudheden, Chaled El-Enany, en secretaris-generaal van het Supreme Council of Antiquities Moestafa Waziry, bekend dat een dodenstad uit het Middenrijk is ontdekt vlakbij de plaats El-Lisjt. Het gebied aan de rand van de woestijn heeft eeuwenlang als  begraafplaats gediend. Ten noorden en zuiden van de begraafplaats verheffen zich de piramiden van Amenemhat I en zijn zoon Senwosret I zich boven het landschap. Veel van de oude graftombes waren lange tijd bedekt met meters zand. Een gezamenlijke expeditie van de University of Alabama at Birmingham en het Egyptisch ministerie van Oudheden bracht maar liefst 802 tombes in kaart.

Lees het artikel: Meer dan 800 Egyptische tombes blootgelegd op oude begraafplaats.