Archieven Jean Capart

In het jaar 2022 wordt de 200ste verjaardag van de ontcijfering van het hiërogliefenschrift door Jean-François Champollion gevierd. Ook wordt het eeuwfeest van de ontdekking van het graf van farao Toetanchamon gevierd. In hetzelfde jaar wordt de 125ste  verjaardag van het ontstaan van de Belgische egyptologie herdacht en is het 75 jaar geleden dat de Belgische egyptoloog Jean Capart overleed. Jean-Michel Bruffaerts is historicus en als wetenschappelijk medewerker verbonden aan de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis in Brussel. Hij heeft een fonds in het leven geroepen en een website gelanceerd die er voor moeten gaan zorgen dat de archieven van Jean Capart worden ontsloten.

Bekijk de website: Fonds Jean Capart.
Bekijk de Franstalige video van 27:08 met een interview op 7 januari 2018 in een Brusselse tram met Jean-Michel Bruffaerts: Le Tram.

Catacombe ontdekt in Toena el-Gebel

Sinds 1989 doet een interdisciplinair team van de Universiteit van Caïro en de Ludwig Maximilians-Universiteit uit München onderzoek in de archeologische site Toena el-Gebel. Dit is de necropool bij Hermopolis Magna, de oude hoofdstad van de 15ste Opper-Egyptische gouw en het belangrijkste cultuscentrum van de god Thot. Het grafveld staat vooral bekend om zijn onderaardse catacomben voor mummies van vele duizenden ibissen en bavianen, de heilige dieren van Thot. De begraafplaats ligt aan de rand van de woestijn op zo’n 35 kilometer ten zuid-westen van de stad El-Minya in Midden-Egypte.

Op zaterdag 24 februari 2018 maakte Chaled el-Enani, de Egyptische minister van Oudheden, bekend dat voor het eerst een catacombe met menselijke mummies is ontdekt in deze necropool. Er zijn zes sarcofagen, twee aardewerk mummiekisten en zeventien mummies aangetroffen. Ook zijn twee demotische papyri en een groot aantal sjabties gevonden. De catacombe ligt acht meter onder het maaiveld en dateert uit de Late Tijd en de Ptolemaeën Tijd.

Bekijk de video van 04:17 in het artikel: Nieuwe dodenstad ontdekt.
Lees het artikel: Egypt discovers new necropolis in Minya.
Lees ook: Archeologen vinden necropolis in Egypte.

SCA ontkent bericht over holte

Op vrijdag 9 februari 2018 reageerde  de secretaris-generaal van de Supreme Council of Antiquities (SCA), Moestafa Waziri verbolgen over wat in de media is gepubliceerd over de ontdekking van een 15 meter diepe holte achter de westwand van de grafkamer van Toetanchamon. Hij verklaarde dat het Ministerie van Oudheden geen enkel bericht over een dergelijke ontdekking heeft ontvangen van het wetenschappelijke team dat gedurende een week in het graf heeft gewerkt aan een scanonderzoek. Ook het Hoofd van de Afdeling Buitenlandse Missies, Mohamed Ismail, verklaarde dat hij heeft gesproken met de teamleider


en dat wat in de media is gepubliceerd, ongegrond en niet waar is.

Lees het artikel: Supreme Council of Antiquities denies claims of new discovery in King Tutankhamun’s tomb.

Holte in graf Toetanchamon?

Op woensdag 7 februari 2018 werden de voorlopige resultaten van het derde scanonderzoek aan het graf van Toetanchamon bekend gemaakt door Nicholas Reeves. Het wetenschappelijke team van de Polytechnische Universiteit van Turijn, onder leiding van Dr. Franco Porcelli heeft samen met Reeves gedurende zeven dagen intensief gewerkt aan het maken van de scans in het graf in het Dal der Koningen. Bij het verlaten van het graf werd Nicholas Reeves geïnterviewd door een journalist van het Deutsche Presse-Agentur (DPA). Reeves verklaarde dat de eerste resultaten erop wijzen dat zich achter de westwand van de grafkamer een holte bevindt met een diepte van maar liefst 15 meter. De eindresultaten van het onderzoek zullen eind februari bekend worden gemaakt.

Bekijk de video van 2:19 van 30 september 2015 waarbij Nicholas Reeves zijn theorie toelicht in het graf van Toetanchamon: Nefertiti’s tomb hiding behind King Tut’s?.

Lees het artikel van Anand Balaji: Breaking News – Unconfirmed.

Nefertiti onherkenbaar

Sinds maandag 5 februari 2018 staat Nefertiti weer volop in de belangstelling. Een hevige discussie is ontstaan over een gezichtsreconstructie van de Egyptische koningin. De makers hoopten dat de reconstructie ons in staat zou stellen om terug te gaan de tijd en daarmee de waardigheid van de beroemde koningin te kunnen benadrukken. Met behulp van een handzame 3D-scanner werd in het Egyptisch Museum in Caïro een scan gemaakt van het zwaarbeschadige gezicht van de mummie die bekend staat als KV35YL, de ‘jonge vrouw uit KV35’. Haar identiteit is echter tot op heden niet vastgesteld.

In het voorjaar van 2003 heeft de Britse egyptologe Joann Fletcher de mummie van ‘de jonge vrouw’ aan een nader onderzoek onderworpen. Fletcher was ervan overtuigd dat de mummie het lichaam van koningin Nefertiti betreft. Zij werd op het spoor gezet door een stukje van een pruik dat Victor Loret in 1898 bij de mummie had aangetroffen. De Nubische stijl waarin de pruik is gevlochten komt alleen voor bij vrouwen aan het hof in de Amarnaperiode. De mummie vertoont nog meer opvallende kenmerken.

Zo is het hoofd van de mummie volledig kaalgeschoren. De linker oorlel vertoont een dubbele piercing. Hoog op het voorhoofd is de afdruk van een nauwsluitende band waar te nemen. De holte in de borst bevat enkele gouden nefer-kralen van een borstsieraad. Al deze feiten maken duidelijk dat de mummie mag worden toegeschreven aan een belangrijke dame uit de Amarnaperiode. Op basis van röntgenfoto’s van de mummie is de staat van het gebit en de mate van volgroeiing van de botten vastgesteld. Hieruit blijkt dat de vrouw bij haar overlijden een leeftijd had bereikt tussen de negentien en vijfentwintig jaar. Hiermee vervalt de identiteit van Nefertiti.

Toetanchaton werd als koningszoon in Achetaton, het huidige Tell el-Amarna geboren. Dit moet rond het 10de regeringsjaar van Achnaton zijn geweest. Hij was als ‘Levend Evenbeeld van Aton’ voorbestemd om zijn vader Achnaton op te volgen. Hij besteeg als achtjarige de troon. Korte tijd daarna veranderde hij zijn naam in Toetanchamon.

Op de wanden van kamer alfa in het koningsgraf te Tell el-Amarna is de bijzetting van een mummie te zien. De meest beroemde scène in deze ruimte toont Achnaton en Neferiti die rouwen terwijl een min een baby vasthoudt. Men mist er de identiteit van moeder en kind. Het is niet ondenkbaar dat de mummie op de lijkbaar de ‘jonge vrouw’ is. Zij zou dan in het kraambed zijn gestorven. Vaker is gesuggereerd dat de vrouw Kiya is, de bijvrouw van Achnaton. Het kind dat wordt gekoesterd zou Toetanchaton kunnen zijn.

In februari 2010 is een belangrijk DNA-onderzoek uitgevoerd volgens de STR (Short Tandem Repeat) methode. Hierbij worden kleine stukjes DNA, die zich steeds herhalen, met elkaar vergeleken. Een dergelijk onderzoek is nauwkeuriger dan een test op Mitochondriaal DNA waarmee alleen familieverwantschap kan worden vastgesteld. De mummie van de jonge vrouw, is met zekerheid de moeder van Toetanchamon. Maar niet alleen dat, ze is een dochter van Amenhotep III en Teje en daarmee een volle zus van Achnaton. De eerdere theorie dat Toetanchamons moeder Kiya zou zijn, een bijvrouw van Achnaton, is daarmee nog niet afgedaan. Amenhotep III en Teje hadden minimaal vier en mogelijk zelfs vijf dochters: Satamon, Isis, Henoettaneb, Nebetah en Baketaton. De laatste was beslist te jong om als moeder van Toetanchamon in aanmerking te komen. Ze is wel de enige zus van Achnaton die in de Amarnaperiode onder deze naam wordt genoemd. Van de andere vier zussen van Achnaton is na het vijfde regeringsjaar, met de verhuizing van Thebe naar Achetaton, niets meer vernomen. Toch is het mogelijk dat één van hen haar naam heeft veranderd in Kiya. Aangezien bij haar overlijden de leeftijd van de vrouw KV35YL tussen de 19 en 25 jaar bedroeg, is het niet ondenkbaar dat het Satamon, de oudste zus van Achnaton betreft. Satamon zal ongeveer dertien jaar zijn geweest toen zij als Grote Koninklijke Echtgenote aan de zijde van haar vader Amenhotep III stond. Vanaf het co-regentschap tussen Amenhotep III en Amenhotep IV/Achnaton zal ze de rol van bijvrouw voor Achnaton hebben aangenomen. De naam Satamon ‘Dochter van Amon’ moest bij de verhuizing naar de nieuwe stad worden veranderd in Kiya, hetgeen zo veel betekent als ‘De andere’.

Bekijk de video van 4:32: Get an exclusive first look at the face of King Tut’s mother, Queen Nefertiti.

De 3D-scan van het hoofd van de mummie van de jonge vrouw werd beschikbaar gesteld aan de Franse beeldhouwster Élisabeth Daynès. Deze kunstenares heeft in het verleden het gezicht van Toetanchamon gereconstrueerd. De Indiase schrijver Anand Balaji is een kenner van de Amarnaperiode. Hij heeft een eigenaardigheid vastgesteld wanneer het gaat om de overeenkomsten tussen de reconstructie van het gezicht van de mummie van de jonge vrouw en het gezicht van Élisabeth Daynès zelf.

Postzegels topstukken RMO

Op maandag 19 februari 2018 brengt PostNL een nieuw postzegelvel uit ter gelegenheid van het tweehonderdjarig bestaan van het Rijksmuseum van Oudheden. Op de tien postzegels staan tien voorwerpen uit de collectie van het museum. Het ontwerp van de postzegels, een speelse combinatie van fotografie en illustratie, is gemaakt door Jaap Biemans, artdirector van Volkskrant Magazine. Op de tien postzegels staat de waardeaanduiding 1 voor post tot en met 20 gram met een bestemming binnen Nederland. Op de postzegels zijn de volgende tien topstukken afgebeeld:

  • bronzen beeld van een kat uit Egypte
  • gouden leeuwenkopje uit Iran
  • terracotta beeldje van Eros met boog uit Klein-Azië
  • gouden fibula van Dorestad
  • glazen gezichtskraal uit Egypte (zie foto)
  • mummiekist van Peftjaoeneith uit Egypte
  • houten mannetje van Willemstad
  • bronzen ‘magische’ zwaard van Ommerschans
  • marmeren beeld van Bacchus uit Italië
  • half edelstenen portret van keizerin Livia uit Italië

Radio-documentaire Herodotos

Op zondag 4 februari 2018 werd in het NPO Radio 1 programma Onvoltooid Verleden Tijd een documentaire uitgezonden over de Griekse geschiedschrijver Herodotos. Hij wordt nog altijd beschouwd als de vader van de geschiedschrijving, maar eigenlijk was hij een soort verslaggever. Herodotus reisde de hele toenmalige geciviliseerde wereld rond en vroeg zich bij het zien van de piramides af of de Egyptenaren die zulke bouwwerken maakten wel tot de beschaafde mensensoort konden worden gerekend. Mathijs Deen maakte voor ‘Het Spoor Terug’ een radio-documentaire. Egyptoloog Huub Pragt werd in het Rijksmuseum van Oudheden geïnterviewd.

Luister naar de documentaire: De vader van de geschiedenis.

Mastaba van Hetepet ontdekt

Op zaterdag 3 februari 2018 werd bekend gemaakt dat in het westelijke mastabaveld van Gizeh een mastaba is ontdekt uit mogelijk de 5de en meer waarschijnlijk de 6de dynastie. Het graf heeft toebehoord aan de voorname dame, de priesteres van Hathor, Hetepet. Het graf vertoont zeer goed bewaard gebleven muurschilderingen met de voorstelling van Hetepet in traditionele jacht- en visvangstscènes. Ook is zij afgebeeld zittend achter een grote offertafel trwijl zij offers van haar kinderen ontvangt.

Lees het artikel: 4,300-Year-Old Tomb of Royal Female Official Found in Egypt.
Lees ook : Tomb of 5th Dynasty top official Hetpet discovered near Pyramid of Khafre on Giza Plateau.
Bekijk de video: Egypt unveils 4,400-year-old tomb of ancient priestess.

Derde scan grafkamer Toetanchamon

Na anderhalf jaar radiostilte staat in het Dal der Koningen het graf van Toetanchamon weer volop in de aandacht. Op donderdag 1 februari 2018 werd bekend gemaakt dat voor de derde keer de grafkamer van KV62 aan een scanonderzoek wordt onderworpen. Dit keer is het een team van de Polytechnische Faculteit van de Universiteit van Turijn die scans maakt van de wanden van het graf van Toetanchamon. Men trekt een week uit voor dit onderzoek. De resultaten zullen daarna aan een nadere wetenschappelijke analyse worden onderworpen . Wanneer men met meer mededelingen over eventuele ruimtes achter de grafwanden komt, is niet bekend gemaakt.

Lees het artikel: Exclusive Photos: Search Resumes for Hidden Chambers In King Tut’s Tomb.

Graf ontdekt te El-Alamein

Image processed by CodeCarvings Piczard ### FREE Community Edition ### on 2018-01-17 15:17:46Z | http://piczard.com | http://codecarvings.comdfÿÏß’Ãx

Op woensdag 17 janauri 2018 is bekend gemaakt dat een graf uit de Romeinse Tijd is ontdekt in de omgeveing van El-Alamein. De opgravingsleider Naema Sanad onthulde dat het graf een in de rotsen uitgehakte trap bevat die naar de grafkamer leidt. Daar zijn in de wanden vierkante doorgangen aangebracht die ‘locoli’ worden genoemd. Ze vertelde ook dat het zuidelijke deel van het graf Griekse decoratieve motieven vertoont op de wanden. Zo is een hoorn des overvloeds op bladeren en bloemen te zien. Er zijn verschieden voorwerpen aangetroffen zoals een verzameling munten die uit dezelfde tijd als het graf dateren. Ook zijn twee olielampen en verscheidene aardewerk potten gevonden.

Lees het artikel: Egyptian archaeological mission discovers tomb in Alamein.