Twee broers, twee vaders

Op dinsdag 16 januari 2018 werd bekend gemaakt dat een bijzonder DNA-onderzoek is toegepast op de mummies van twee broers. Met behulp van ‘next generation’ DNA-sequencing hebben wetenschappers ontdekt dat de beroemde ‘Two Brothers’ mummies van het Manchester Museum verschillende vaders hebben. Zij zijn dus in feite halfbroers. Het zijn de mummies van twee welgestelde mannen met de namen Chnoemnacht en Nachtanch. Hun moeder heette Chnoemaä en zij leefden tijdens de Tweede Tussenperiode rond 1800 v.Chr. De mummies lagen in prachtig gedecoreerde mummiekisten en werden in 1908 te Deir Rifeh ontdekt door de archeologen William Flinders Petrie and Ernest Mackay.

Lees het artikel: Ancient DNA results end 4,000-year-old Egyptian mummy mystery.

Huub Pragt spreekt over piramideonderzoek

Op dinsdag 9 januari 2018 werd Huub Pragt geïnterviewd door Patricia Mensink van Alwareness TV. Kort voor de jaarwisseling werd namelijk bekend gemaakt dat onderzoekers met behulp van een bijzondere scantechnologie een holte hebben ontdekt in de grote piramide van Choefoe. Het televisie-interview van een half uur werd rechtstreeks uitgezonden.

Miniscule robots in piramide van Choefoe

Twee Franse onderzoeksinstituten Inria en CNRS werken samen met het project ScanPyramids. Men ontwikkelt onderzoeksrobots die in staat zijn om door een klein gaatje met een diameter van 3,5 cm in de wand van de Grote piramide van Choefoe te gaan. Wanneer het eenmaal in een holte is aangekomen kan een robot een grondig onderzoek starten. Deze techniek staat bekend als Minimally invasive exploration (MIE). Het systeem maakt in feite gebruik van twee verschillende robots. Ze zijn allebei klein genoeg om door het gaatje naar binnen te gaan. De eerste is een buisvormige robot die is uitgerust met een omnidirectionele camera. Deze robot inspecteert de holte en stuurt hoge resolutiebeelden terug. Wanneer alles er veelbelovend uitziet, wordt hetzelfde gaatje gebruikt om de tweede robot met een opgevouwen ballon in te brengen. Eenmaal binnen vult de ballon zich met helium en vouwt zich uit tot een diameter van 80 cm. Vervolgens wordt de ballon losgekoppeld van het basisstation en zweeft hij weg met een 50 gram wegende lading aan miniscule motoren, sensoren, verlichting, camera’s en navigatiesystemen. Wanneer de onderzoeksmissie is beëindigd, keert de ballon terug naar het basisstation, loopt leeg en vouwt zichzelf weer op en komt dan terug uit gaatje in de wand.

Lees het artikel: What’s Hiding Inside Egypt’s Great Pyramid? Tiny Robots May Find Out.
Lees ook: Robotic Blimp Could Explore Hidden Chambers of Great Pyramid of Giza.

Bekijk de video: Minimally invasive exploration.

Twee graven geopend in Loeksor

Prof. Dr. Friederike Kampp-Seyfried is sinds 2009 de directrice van het Ägyptisches Museum und Papyrussammlung in Berlijn. In de jaren ’90 van de vorige eeuw deed zij met collega’s van de Universiteit van Heidelberg onderzoek aan verscheidene Thebaanse privégraven uit de Ramessidentijd. Het onderzoek betrof geen opgraving, maar een zogenaamde survey. Eerder ontdekte graven, die onder puin bedolven zijn geraakt, zijn opnieuw gelokaliseerd en schoongemaakt. Tijdens deze missie ontdekte Dr. Kampp in de necropool van Dra Aboe el-Naga verscheidene graven uit de 18de dynastie die nooit eerder waren ontdekt. Zij gaf deze graven de codes Kampp 150-161. Het Duitse wetenschappelijke team was echter niet bevoegd om er archeologische opgravingen aan te verrichten. Begin april 2017 werd het graf Kampp 157 voor het eerst aan een archeologisch onderzoek onderworpen door de Egyptische oudheidkundige dienst. Twee weken later werd de vondst van het ongeschonden graf uit de 18de dynastie van de rechter Oeserhat aangekondigd.

Op 9 december 2017 werden door het Egyptische Ministerie van Oudheden opnieuw twee Kampp-graven gepresenteerd. Van graf Kampp 150 had Friederike Kampp destijds alleen de opgang naar de toegangspoort van het graf van puin ontdaan. Het graf ligt ten zuiden van Kampp-157 van Oeserhat en naast het anonieme graf TT 167. Op het plafond van een van de kamers van het graf Kampp 150 hebben de Egyptische archeologen een cartouche van Thoetmoses I aangetroffen. Daarmee kan het graf aan het begin van de 18de dynastie worden geplaatst. Voor de naam van de grafeigenaar bestaan er twee mogelijkheden. De meest aannemelijke is Djehoetymose, omdat deze naam op de grafwanden staat weergegeven. In de grafkamer is echter een vijftigtal zogenaamde ‘grafkegels’ met de titel en naam van de schrijver Maäty en de naam van diens vrouw Mehi aangetroffen.
Het tweede graf is Kampp 161 en ligt ten noorden van Kampp 157 van Oeserhat. Hoewel de naam van de grafeigenaar nog niet bekend is, wijzen de fraaie voorstellingen op een datering tussen Amenhotep II en zijn opvolger Thoetmoses IV uit de 18de dynastie.

Lees het artikel: Two ancient Egyptian New Kingdom-era tombs opened at Luxor necropolis.
Lees ook: Finds from New Kingdom tombs.
Lees ook: Opnieuw een duizenden jaren oude mummie ontdekt in Egypte.

Vulkanen en geweld in het oude Egypte

Een recent onderzoek aan het Trinity College in Dublin werd uitgevoerd door een team met ongebruikelijke samenstelling van historici, statistici en klimaatonderzoekers. Op maandag 4 december 2017 werd bekend gemaakt dat ‘klimatologische verstoringen’ veroorzaakt door verre vulkanische uitbarstingen een rol hebben gespeeld bij historische ontwikkelingen in het oude Egypte. Men kwam tot de conclusie dat enorme vulkanische uitbarstingen, waarvan de neerslag in ijskernmonsters van Groenland en Antarctica is teruggevonden, met het uitblijven van overstromingen van de Nijl in verband staan. De klimaatmodellen van het team geven aan dat de wolken van zwavelhoudende gassen die bij uitbarstingen zijn vrijgekomen soms jarenlange afname van de hoeveelheid regen tijdens het tropische regenseizoen hebben veroorzaakt. Dit heeft ertoe geleid dat Egypte tijdens de Eerste Tussenperiode werd getroffen door een periode van extreme droogte. Deze periode heeft ongeveer tweehonderd jaar stand gehouden en leidde tot interne twisten en geweldplegingen.

Lees het artikel uit Natioal Geographic: Vulkanen oorzaak van gewelduitbarstingen in oud-Egypte.

 

Sanctuarium tempel van Hatsjepsoet

Het sanctuarium vormt het achterste en meest heilige gedeelte van de tempel van koningin Hatsjepsoet in Deir el-Bahri. Op de wanden van deze kapel zijn kleurrijke reliëfschilderingen aangebracht. Vanaf zaterdag 9 december 2017 wordt deze nauwe ruimte voor het publiek opengesteld. De Poolse archeologische missie heeft jarenlang gewerkt aan de restauratie van dit deel van de tempel dat het belangrijkste heiligdom vormde voor de god Amon-Ra. Aan de kapel gaat een met rood graniet beklede Ptolemaeïsche portico vooraf. Het heiligdom van Amon-Ra bevindt zich precies in het midden van de achterwand van het bovenste van de drie terrassen van de tempel van Hatsjepsoet.

Lees het artikel: Another part of the Temple of Hatshepsut at Deir el-Bahari will be available to the public.

Tentoonstelling ‘Van farao tot fiscus’

Vanaf woensdag 13 december 2017 tot en met zondag 18 maart 2018 vindt in Rotterdam in het Belasting & Douane Museum een tentoonstelling met Egyptische bruiklenen plaats. Van farao tot fiscus neemt u niet alleen mee naar het faraonische Egypte. Ook de Perzen en de Grieken ontwikkelden ver voor het begin van onze jaartelling een belastingsysteem. De tentoonstelling bestaat uit archeologische bodemvondsten en op schrift gestelde historische bronnen. De objecten komen zowel uit de eigen collectie als ook uit andere musea. Bruiklenen zijn verstrekt door de Vrije Universiteit/Bijzondere Collecties in Amsterdam, het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden, het Nederlands Instituut Nabije Oosten en het Papyrologisch Instituut beide ook in Leiden gevestigd.

 

Twee forten ontdekt in Tell el-Maschoeta

Op donderdag 7 december 2017 maakte het Egyptische Ministerie van Oudheden bekend dat twee forten zijn ontdekt in bij de plaats Tell el-Maschoeta, gelegen in de Wadi Toemilat, op zo’n vijftien kilometer ten westen van de stad Ismailia. De ontdekking van de militaire bouwwerken, die beide dateren uit de Late Tijd, is gedaan door de Italiaanse archeologische missie onder leiding van Dr. Giuseppina Capriotti Vittozzi. De datering valt op te maken uit de enorme omvang van de vestingmuren. Zo is de noordelijke muur van het eerste fort samengesteld uit twee tegen elkaar geplaatste muren. De ene heeft een dikte van 10 meter en de andere van 12 meter. De hoogte reikt nog steeds tot minstens 7 meter. Het tweede fort dateert uit de 26ste dynastie en is bovenop ruïnes uit de Hyksos-periode gebouwd.

Lees het artikel: Two fortresses discovered in Tell el-Maskhuta.

Sachmetbeelden ontdekt in Loeksor

Een groep van 27 beelden van de leeuwingodin Sachmet is ontdekt bij opgravingen aan de tempel van Amenhotep III te Loeksor. De ontdekking is gedaan door de Egyptisch-Europese archeologische missie onder leiding van Hourig Sourouzian. Niet alle beelden hebben de tand des tijds even goed weten te doorstaan en zijn in brokstukken uiteengevallen. Alle beelden zijn uit zwart graniet vervaardigd en ze hebben een maximale hoogte van ongeveer twee meter. De zitbeelden tonen de godin met het anch-teken in haar linkerhand. De standbeelden tonen haar met de papyrusscepter voor haar borst. Op haar leeuwinnenkop draagt de godin de kenmerkende zonneschijf en aan haar voorhoofd prijkt een uraeusslang.

Lees het artikel:  Statues of ancient Egyptian lioness deity Sekhmet uncovered in Luxor.
Lees ook: 27 statues of goddess Sekhmet unearthed in Luxor.
Lees ook: Dozens of black granite statues of a fierce lion-headed goddess known as the Lady of War are discovered in the ancient Egyptian city of Luxor.

Restauratie mummiekist in APM

Restaurator Helbertijn Krudop is verbonden aan het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. Vanaf vrijdag 1 december 2017 werkt zij echter in het Allard Pierson in Amsterdam aan de restauratie van een mummiekist uit het oude Egypte. Deze live restauratie is een pilot van een nieuwe afdeling: Allard Pierson Live. Naar verwachting is de restauratie half maart 2018 klaar. Bezoekers kunnen vragen voor de restaurator achterlaten op een krijtwand bij het atelier. De antwoorden van de restaurator worden gedeeld via social media.

Lees het artikel: Nu te zien: live restauratie mummiekist in Allard Pierson.