Tentoonstelling in Parijs ‘Egypte van de Farao’s’

David Roberts - De Sfinx van Gizeh

Litho door David Roberts – De Sfinx van Gizeh

Van vrijdag 9 februari 2024 tot en met zondag 5 januari 2025 wordt de tentoonstelling Egypte van de Farao’s gepresenteerd in het Atelier des Lumières in Parijs. De bezoeker wordt aan de hand van verscheidene Egyptische topstukken uit diverse musea meegenomen in een tijdreis. De tentoonstelling begint met de monumenten zoals die zijn waargenomen door de Franse geleerden uit de napoleontische expeditie van 1798 tot 1801. Ook de prachtige ingekleurde litho’s van de hand van de Britse schilder David Roberts worden getoond. Hij schreef in zijn notitieboekje: ‘We zijn een volk van dwergen dat een natie van reuzen bezoekt”. De reis gaat vervolgens verder over de Nijl, de bron van het leven. De jaarlijks terugkerende overstromingen leveren het vruchtbare slib dat nodig is voor een weelderige flora en fauna. Het dagelijkse leven in het oude Egypte wordt tot leven gebracht door prachtige bas-reliëfs, schilderijen en oude papyri. De piramides krijgen voor uw ogen vorm: een voor een stapelen de kolossale blokken zich op en vormen de graven voor de eeuwigheid, bewaakt door de majestueuze sfinx van Gizeh. Vele beelden en reliëfs zijn te zien van onder andere Chafra, Hatsjepsoet, Thoetmoses III, Achnaton en Nefertiti. Ook de legendarische veldslag geleverd door Ramses II bij Qadesj wordt uitgebeeld. Vervolgens komt men bij het Dal der Koningen en het beroemde graf van Toetanchamon. Het Dal der Koninginnen herbergt het graf van koningin Nefertari. De tentoonstelling eindigt met het astronomische plafond van Dendera dat  van dichtbij kan worden bekeken.
Het Atelier des Lumières is op 500 meter afstand verwijderd van de hoofdingang van de begraafplaats Père-Lachaise.

Lees het artikel: The Egypt of the Pharaohs. From Kheops to Ramses II.
Lees ook: L’Egypte antique à une incroyable expo en 2024!

Toetanchamon en zijn strijdwagen

Een statierijtuig van Toetanchamon - Grand Egyptian Museum, Caïro.

Een statierijtuig van Toetanchamon – Grand Egyptian Museum, Caïro.

Bij computertomografie-onderzoek aan de mummie van Toetanchamon is in 2005 reeds vastgesteld dat de farao aan een botbreuk aan zijn dijbeen vlak boven zijn linkerknie moet zijn overleden. Zowel Röntgenfoto’s als de Ct-opnames bevestigen de breuk, het lichte botherstel en een ontsteking die is ontstaan. Het dodelijk ‘koudvuur’ oftewel gangreen moet de dood hebben veroorzaakt. De wetenschappers ontdekten echter nog iets anders: een fractuur aan de rechterknieschijf en het rechter scheenbeen. De uiteindelijke bevindingen van de onderzoekers suggereren dat Toetanchamon het slachtoffer werd van een ongeval. Veel egyptologen vermoeden een jachtongeval. Het is zeker niet uit te sluiten dat je jongvolwassen farao uit zijn strijdwagen is geslingerd bij deelname aan een oorlog tegen de Hethieten.

Lees het artikel: Tutanchamun wurde wohl Opfer eines Verkehrsunfalls.

Graf van Koningsschrijver Djehoetyemhat ontdekt

Djehoetyemhat

Het graf van Djehoetyemhat

Op vrijdag 3 november 2023 werd bekend gemaakt dat de Tsjechische archeologische missie in de necropool van Aboesir het graf heeft ontdekt van de koningsschrijver Djehoetyemhat. Dit graf dateert uit de 27ste dynastie. Deze periode begint in vanaf 525 v.Chr. en staat bekend als de eerste Perzische overheersing. In de grafkamer van het graf zijn bijzondere hiërogliefenteksten in reliëf op de wanden aangebracht.

Lees het artikel: Tomb of Pharaonic royal scribe discovered in Abusir northern Egypt.
Lees ook: Czech Egyptologists in Abusir discover tomb of royal scribe.

Huub Pragt te gast bij ‘De Leven’ podcast

De Leven is een educatieve podcast die zich richt op iedereen met uiteenlopende interesses. Podcast-maker Marc Jansen interviewt mensen met verschillende beroepen, zoals Alex van Hooff, directeur van Burgers Zoo, en Saskia Bak, directrice van museum Arnhem. Alle afleveringen zijn informatief en interactief, waarbij de gasten worden uitgenodigd om hun ervaringen en inzichten te delen. Op woensdag 11 oktober 2023 was egyptoloog Huub Pragt te gast.

Luister naar de podcast van een uur en tien minuten via:

1. Youtube : https://youtu.be/e9NFm5MemiA?si=bRcwce8DugJjZgmd
2. Spotify : https://open.spotify.com/episode/764ozWGWBBnCQ9DzSKM0tq?si=ec6a35b678414e02

 

Boek Farao Seti I

Boek-Farao-Seti-ISinds woensdag 1 november 2023 is het boek Farao Seti I in de boekhandel te koop. Dit rijk geïllustreerde boek is van de hand van de Egypte-liefhebber Dave Boots. Voor de totstandkoming ervan heeft hij gedegen onderzoek gedaan naar wat er binnen de egyptologie bekend is over deze illustere farao uit de 19de dynastie. Zoals de auteur het zelf beschrijft wordt Seti I in de geschiedschrijving vaak overschaduwd door zijn megalomane zoon Ramses II. Volkomen onterecht. Seti, geboren als burger, behoort namelijk tot de grootste farao’s die Egypte heeft gekend. Hij bracht het land na een onrustige periode terug in stabieler vaarwater en liet monumenten neerzetten die worden geroemd als de mooiste van Egypte. Van een enorme zaal vol zuilen en een tempel vol schitterende reliëfs tot een kleurrijke graftombe die zich meer dan honderd meter diep de rotsen inboort. Wie was Seti? Wat deed hij? Hoe zag zijn wereld eruit?
De complete tekst van het boek is op inhoud beoordeeld door egyptoloog Huub Pragt. Het boek is in hardcover verschenen bij Walburg Pers en telt 208 pagina’s. De prijs bedraagt € 29,99.
Meer informatie en bestellen: Farao Seti I.

De mastaba van Ptahsjepses herontdekt in Aboesir

De mastaba van Ptahsjepses te Aboesir - foto Archive of the Czech Institute of Egyptology Faculty of Arts Charles University

De mastaba van Ptahsjepses te Aboesir – foto Archive of the Czech Institute of Egyptology Faculty of Arts Charles University

De Tsjechische archeologische missie te Aboesir staat onder leiding van Miroslav Barta. In oktober 2023 werd bekend gemaakt dat hij een zeldzame ontdekking heeft gedaan. Tijdens twee archeologische seizoenen van 2022 en 2023 werd de verloren gewaande mastaba van de hoge ambtenaar Ptahsjepses teruggevonden en grondig onderzocht. De mastaba dateert uit de 5de dynastie en werd 160 jaar geleden gedeeltelijk opgegraven door Auguste Mariette. Deze beroemde Franse archeoloog liet destijds de prachtige schijndeur uit de cultuskapel halen. Ook de met hiërogliefen versierde latei, die oorspronkelijk boven de ingang van de cultuskapel zat, werd uit het graf verwijderd. Deze twee buitengewone monumentale objecten zijn tegenwoordig te bewonderen in het British Museum. Niet lang na de ontdekking verdween het graf weer onder het woestijnzand. De schijndeur uit het graf van Ptahsjepses bleek voor de egyptologie van groot belang te zijn. Het bevat namelijk een uitgebreide en unieke biografie van de ambtelijke carrière van Ptahsjepses. Het vertelt het verhaal van zijn opleiding aan het hof van koning Menkaoera uit de 4de dynastie. Ook doet hij verslag van zijn huwelijk met Chamaät, de dochter van koning Weserkaf uit de 5de dynastie. Het is de oudst bekende verwijzing naar een ambtenaar van niet-koninklijke bloede die met een koningsdochter is gehuwd. Bovendien wordt op de latei verwezen naar een van de vroegste getuigenissen van de god Osiris. Tijdens de opgraving werd een uitgebreide 42 meter lange en 22 meter brede bovenbouw van de mastaba volledig blootgelegd en gedocumenteerd. Het omvat een relatief goed bewaarde kapel met wandschilderingen bij de ingang. In de sarcofaag hebben de archeologen de nog vrijwel intacte mummie van de Ptahsjepses aangetroffen. Onderzoek aan de mummie toont aan dat de ambtenaar een relatief hoge leeftijd heeft bereikt. Hij moet minstens 65 jaar oud zijn geworden.

Lees het artikel: 4,400-year-old lost Egyptian tomb rediscovered with mummy inside.
Lees ook: Czech archaeologists rediscover famous tomb of Egyptian high official.
Lees ook: Czech Egyptologists from CU FA Rediscovered the Tomb of Ptahshepses at Saqqara.

Tentoonstelling over Napoleon in Egypte

Tot en met zondag 14 januari 2024 is de tentoonstelling Egypte, van de Farao’s tot de Generaal te zien in Musée Wellington te Waterloo. Het Wellingtonmuseum neemt u mee naar Egypte van ruim twee eeuwen geleden. Napoleon was nog jong, 28, toen hij begeesterd raakte door het idee van een invasie in Egypte. Hij zag een oude droom tot leven komen. Hij wilde in het voetspoor van Alexander de Grote treden, India op de Britten veroveren en uiteindelijk één groot oosters rijk stichten dat onder zijn gezag de westerse beschaving zou absorberen in een nieuwe cultuur. Zijn plan voor Egypte kreeg de instemming van het Directoire in Parijs, dat hem, de nieuwe leider, in Frankrijk liever kwijt dan rijk was. Napoleon was 29 toen hij in de zomer van 1798 als opperbevelhebber van een indrukwekkend leger Egypte binnenviel. Zijn eerste streven was om met morele steun van Constantinopel de Egyptenaren te ‘bevrijden’ van de onderdrukking door de Mammelukken, een volk van voormalige Turkse slaven, dat berucht en beroemd was om zijn militaire vaardigheden. Maar dat was slechts een begin. Napoleon had 167 savants meegenomen die waren gerekruteerd uit de intellectuele bovenlaag van Frankrijk, onder wie enkele befaamde wetenschappers, kunstenaars, schrijvers en uitvinders. Zij moesten de Egyptenaren laten kennismaken met het licht van de rede, de geneugten van de democratie en recente wetenschappelijke vorderingen. Zo zouden zij een bijdrage leveren aan een nieuwe, in Egypte te vestigen cultuur, die zou uitstromen naar de Oriënt, de droom van Napoleon. Achteraf kan worden vastgesteld dat de Franse geleerden in Egypte meer kennis en inzicht opdeden dan ze er verspreidden. Dompel u onder in het oude Egypte dankzij een tentoonstelling vol voorwerpen uit de oudheid, relikwieën van de Egyptische expeditie en voorstellingen van adembenemende landschappen.

Huub Pragt heeft een cursussyllabus Napoleon in Egypte samengesteld. Deze syllabus kost € 20,- en wordt u digitaal toegezonden in de vorm van een pdf.
Op woensdag 10 januari 2024  vond in het Louis Hartloopercomplex in Utrecht het programma Bekijk Napoleon met Historizon plaats. Huub Pragt gaf daarbij een lezing over Napoleon in Egypte.

Wijn uit het graf van koningin Merneith

Tijdens de opgraving in het graf van koningin Meret-Neith in Abydos werden 5000 jaar oude wijnkruiken ontdekt - foto - EC Köhler

Tijdens de opgraving in het graf van koningin Meret-Neith in Abydos werden 5000 jaar oude wijnkruiken ontdekt – foto – EC Köhler

Koningin Merneith (Q) was de zesde vorst van de 1ste dynastie. Ze werd binnen de egyptologie een lange tijd als een mysterieus figuur beschouwd. Maar duidelijk is nu dat ze een vrouw was en de moeder was van koning Den. Toen Djet, de vader en voorganger van Den, overleed, was Den nog te jong om te regeren. Waarschijnlijk trad zijn moeder Merneith daarom op als regentes. Hoeveel jaar ze heeft geregeerd is onbekend, maar ze is de eerste vrouw geweest in het Oude Egypte die machtig genoeg was om als regerend persoon beschouwd te worden. Op een potscherf gevonden in het graf van Den en op fragment 5 van de steen van Palermo staat zij genoemd als ‘moeder van de koning’. Op de potscherf staat ook haar naam tussen alle andere vorsten van de 1ste dynastie.

Op maandag 2 oktober 2023 werd in Abydos officieel bekend gemaakt dat een Duits-Oostenrijks archeologisch team onder leiding van Dr. Christiana Köhler van de Universiteit van Wenen een bijzondere ontdekking heeft gedaan aan het reeds lang bekende graf van koningin Merneith. Men wilde meer te weten komen over deze raadselachtige koningin. Daarom heeft het team haar graf opnieuw grondig bestudeerd. En daar stuitten ze op enkele opmerkelijke vondsten. Zo ontdekten ze er honderden grote wijnkruiken. Enkele van deze kruiken zijn uitstekend bewaard gebleven, met zelfs nog steeds de originele zegels intact. Ze bevatten restanten van wijn die maar liefst 5.000 jaar oud is.

Lees het artikel: Wetenschappers doen opmerkelijke vondst in het graf van mogelijk de allereerste vrouwelijke farao van het oude Egypte.
Lees ook: 5,000-year-old wine unearthed in Egyptian queen’s tomb — behind the ‘exciting’ discovery.
Lees ook: Excavation in Egyptian 1st Dynasty Queen’s Tomb Yields Sealed Wine Jars.
Lees ook: Egypt had an unusually powerful ‘female king’ 5,000 years ago, lavish tomb suggests.
Lees ook: Archaeologists Excavating the Tomb of Egypt’s First Female Pharaoh Found Hundreds of Jars Still Holding Remnants of Wine.

Wat wisten de Egyptenaren over meteorieten?

Piramideteksten in de piramide van Oenas- foto Victoria Almansa-Villatoro

Piramideteksten in de piramide van Oenas- foto Victoria Almansa-Villatoro

Op dinsdag 17 oktober 2023 werd bekend gemaakt dat de Spaanse egyptoloog Victoria Almansa-Villatoro ervan uitgaat dat spreuk PT 257 uit de Piramideteksten bewijst dat de oude Egyptenaren wisten dat ijzerrijke meteorieten uit de ruimte afkomstig zijn. Dat is duizenden jaren voordat Europese wetenschappers tot dezelfde conclusie kwamen.

Lees het artikel: Did Ancient Egyptians Know Meteorites Came From Space?
Lees ook: How did ancient cultures first discover iron? It fell from the sky.