Cleopatra volgens Netflix

Cleopatra VII is een van de beroemdste vrouwen uit de oudheid. Ze werd geboren in 69 voor Christus en ze was de heerser over Egypte van 51 tot 30 v.Chr. Dat was de tijd dat de Ptolemaeën de farao’s van Egypte waren. Na haar dood vielen de Romeinen Egypte binnen.

De trailer van de nieuwe Netflixdocumentaire African Queens: Queen Cleopatra heeft veel beroering veroorzaakt in Egypte. Op woensdag 10 mei 2023 komt de serie uit en kan wereldwijd worden bekeken. Cleopatra wordt vertolkt door de zwarte actrice Adele James. Er doen heel wat verhalen over Cleopatra de ronde, maar over een ding zijn archeologen en onderzoekers het eens. Cleopatra was niet zwart, want de Ptolemeïsche vorsten huwden binnen hun eigen familie, meestal broer en zus, en hadden gezamenlijk een Macedonische achtergrond. De Egyptenaren hebben nu het gevoel dat hun unieke identiteit wordt geclaimd en gestolen door anderen.

Lees het artikel: Egypte niet te spreken over “zwarte Cleopatra” in Netflixserie.
Lees ook: Debat over zwarte Cleopatra in serie: ‘We weten niet veel over haar uiterlijk’.

In de vroege ochtend van woensdag 10 mei 2023 was egyptoloog Huub Pragt te gast bij Stephan Komduur in het Radio 1 programma Vroeg! Het tweegesprek gaat in op wie Cleopatra werkelijk was. De Romeinse geschiedschrijver Cassius Dio omschreef de Egyptische koningin als van een sublieme schoonheid. Ze zou volgens hem ook over een uiterst sensuele stem hebben beschikt. Plutarchus omschreef haar gelaatstrekken echter als ‘onopvallend, in de zin dat deze geen bijzondere indruk wist achter te laten’. Opvallend is dat Cleopatra’s reputatie als een oogverblindende en verleidelijke schoonheid waarschijnlijk afkomstig is van de man die haar afwees: Octavianus, de latere keizer Augustus. Om zichzelf in zijn conflict met Cleopatra en Marcus Antonius in een beter daglicht te plaatsen, liet hij Cleopatra afschilderen als een sluwe verleidster, die haar succes meer aan haar uiterlijk dan aan haar intellect te danken had. De werkelijkheid lag wellicht juist andersom.
Luister een uur lang naar: Wie was Cleopatra?

Op woensdag 10 mei 2023 werd ook geheel onaangekondigd een mooie en informatieve documentaire van 90 minuten beschikbaar gesteld via Youtube over Cleopatra. De documentaire is gemaakt door Curtis Ryan Woodside: Cleopatra.

Op maandag 15 mei 2023 verscheen in het tijdschrift KIJK een interview met Huub Pragt: Wat was Cleopatra’s afkomst?

Meer weten over de laatste farao van Egypte? Bestel dan de cursussyllabus Cleopatra.

Mummie van een hond – Egyptisch museum Cairo

Het identificeren van het ras van langgeleden gestorven honden, dus nog vóór het tijdperk van de modieuze misvormingen bij honden, is vaak erg moeilijk. Op maandag 8 mei 2023 werd bekend dat Doctor in de diergeneeskunde Colline Brassard van het Natuurhistorisch Museum in Parijs samen met haar collega’s een nieuwe techniek heeft ontwikkeld die in praktijk is gebracht op mummies van honden uit Sakkara. Naar nu blijkt zijn sommige van de gemummificeerde hondachtigen geen honden maar wolven. Bij analyse van de skeletresten werden de grijze wolf (Canis lupus) uit het Midden-Oosten en de gouden wolf (Canis anthus) uit Afrika ontdekt.

Lees het artikel: Mummified Dogs in Ancient Egypt: Were They Pets, Sacrifices or Wolves?

Gezichtsreconstructie van een Egyptenaar uit de prehistorie – Foto Moacir Elias Santos en Cícero Moraes

Op dinsdag 2 mei 2023 werd bekend gemaakt dat een team van Braziliaanse onderzoekers het gezicht van een 30.000 jaar oude Egyptische man heeft weten te reconstrueren met behulp van fotogrammetrie. Zijn botresten zijn volgens onderzoekers het oudste voorbeeld van een homo sapiens-skelet dat ooit in Egypte is aangetroffen, en een van de oudste ter wereld. De reconstructie van deze man kan volgens de onderzoekers dan ook aanwijzingen geven over de evolutie van de mens.

Lees het artikel: Verbluffende gezichtsconstructie van oudste Egyptenaar ooit.

Bronzen mummiekist voor een dier in de vorm van een aal en een cobra met een mensenhoofd dat de dubbele kroon draagt als een voorstelling van de scheppergod Atoem – British Museum Londen

Op donderdag 20 april 2023 werd bekend gemaakt dat in het British Museum in Londen zes bronzen kisten met de restanten van dieren zijn doorgelicht. Meer dan tweeduizend jaar lang bleven deze zes kleine mummiekisten voor dieren verzegeld voor de buitenwereld en daarmee bleef hun inhoud onbekend. Onlangs hebben wetenschappers een technologie gebruikt om in de kisten te kijken. De kisten zijn tussen de 5 cm en 30 cm in lengte en dateren tussen 664 v.Chr. en 250 v.Chr. Ze zijn in 1885 opgegraven in de Delta in de oude steden Naukratis en Tell el-Yehudiyeh. De kisten zijn gemaakt van koper en bevatten hagedissen, alen en cobra’s. Omdat de kisten van metaal zijn gemaakt, gebruikten de wetenschappers een methode die neutronentomografie wordt genoemd. In één kistje onthulden de scans de volledig intacte schedel van een hagedis vergelijkbaar met de soort tot op de dag van vandaag in Noord-Afrika voorkomt. Twee andere kistjes bevatten fragmenten van dierenbotten gewikkeld in stof, mogelijk linnen.

Lees het artikel: Hidden contents of 6 ancient Egyptian coffins, sealed for thousands of years, revealed.

Standbeeld van Boeddha uit Berenice – Foto AFP

Op woensdag 26 april 2023 werd bekend gemaakt dat de Pools-Amerikaanse archeologische missie een standbeeld van Boeddha heeft ontdekt in de oude Egyptische havenplaats Berenike aan kust van de Rode Zee. Het beeld dateert uit de Romeinse tijd. De vondst toont dan dat er in die tijd handelsbetrekkingen werden onderhouden tussen Egypte en India. Het beeld, waarvan een deel van de rechterzijde en het rechterbeen ontbreken, is 71 centimeter hoog en stelt Boeddha voor met een aureool rond zijn hoofd en een lotusbloem aan zijn zijde. Onderzoekers gaan ervan uit dat het beeld in Alexandrië is vervaardigd. Het werd waarschijnlijk besteld door een rijke Indische zeekapitein als dank voor zijn veilige aankomst in het Romeinse Rijk. Indiase handelaren zeilden aan het begin van de zomer naar Egypte met de passaatwind. De moessonwind zorgde voor hun thuisvaart in augustus. De reis naar huis duurde ongeveer veertig dagen.

Lees het artikel: Buddha statue found at Berenike.
Lees ook: Archaeologists Unearth Buddha Statue in Ancient Egyptian Port City.
Bekijk de video van 4:32: Buddha Statue in Egypt: Proof of India’s Ancient Global Links | Vantage with Palki Sharma.

De tempel van Taffeh belicht – Rijksmuseum van Oudheden Leiden

Geniet op donderdagavond 11 mei 2023 tijdens Kemet Night van muziek, schilderkunst, dans en 3D-kunst! En breng een exclusief avondbezoek aan de nieuwe tentoonstelling Kemet – Egypte in hiphop, jazz, soul & funk. Deze avond is gratis toegankelijk. Scholieren, mbo-studenten, docenten en overige geïnteresseerden zijn van harte welkom. Laat je tijdens deze feestelijke avond verrassen door het creatieve werk van jonge artiesten en Egypte-fans. De vraag ‘hoe inspireert het oude Egypte jou?’ was het onderwerp van onze Kemet-prijsvraag. We vroegen daarmee aan leerlingen uit het voortgezet onderwijs en mbo-studenten hoe het oude Egypte hen inspiratie heeft gebracht. Ze mochten antwoord geven met een creatief werk naar eigen keuze. Dus hoe kijken de jongeren van nu naar het Egypte van toen?
Tijdens deze finale-avond presenteren de jonge makers van de meest bijzondere, mooie en indrukwekkende inzendingen hun werk. Vanuit deze groep getalenteerde finalisten worden twee winnaars gekozen: één voor de categorie voortgezet onderwijs en één voor de categorie mbo. De jury, bestaande uit muzikant Nnelg, senior beleidsadviseur van de Raad voor Cultuur Kiran Sukul en conservator afdeling Egypte en Nubië Daniel Soliman, kiest wie er naar huis gaat met een mooie geldprijs en wiens werk straks een plek krijgt in het Rijksmuseum van Oudheden. De host van de avond is Deborah Cameron.

Kemet Night wordt georganiseerd en uitgevoerd in samenwerking met de studenten van organisatiebureau BeSo van het ROC van Amsterdam.

Kijk verderop op deze pagina voor de Spotify-playlist, de YouTube videoclip-playlist en inspiratie-tips (ook voor docenten).

• datum: donderdag 11 mei 2023
• tijd: 19.00 – 21.00 uur (museum open vanaf 18.30 uur)
• locatie: Tempelzaal, Rijksmuseum van Oudheden
• toegang: gratis
• aanmelden: via het aanmeldformulier

De dochter van Cleopatra – Jane Draycott

In haar nieuwe boek ‘De dochter van Cleopatra’ reconstrueert de Britse schrijfster Jane Draycott, docent aan de Universiteit van Glasgow, het levensverhaal van Cleopatra Selene II. Zij was de enige dochter van de drie kinderen die Cleopatra VII en Marcus Antonius kregen. Nadat Cleopatra en Marcus Antonius verslagen werden in de Slag bij Actium in 31 v.Chr., werd Cleopatra Selene als gevangene naar Rome gebracht. Daar groeide ze op in het gezin van Octavia, de zus van de latere keizer Augustus, tevens de ex-vrouw van haar vader. Ze trouwde met Juba II, de koning van Numidië.

Het boek ‘De dochter van Cleopatra’ verschijnt op 12 mei 2023 bij Uitgeverij Omniboek. Het boek is vanaf die datum ook te koop in de museumwinkel van het Rijksmuseum van Oudheden voor € 32,50 (304 pagina’s, paperback).

De boekpresentatie in het Rijksmuseum van Oudheden door Jane Draycott wordt niet via livestream uitgezonden.

De oude Egyptenaren – Nederlandse Onderwijs Televisie

In de jaren negentig was egyptoloog Huub Pragt als educator verbonden aan het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden. In deze periode heeft de Nederlandse Onderwijs Telvisie (NOT) in samenwerking met het museum een boeiende videoreeks ‘De oude Egyptenaren’ uitgebracht. De reeks beslaat vier afleveringen van steeds net iets meer dan een kwartier en is gericht op schoolkinderen in de leeftijd tussen 9 en 12 jaar.

Het verhaal speelt zich af in de stad Leiden. Twee kinderen, Bas en Sylvie, gaan naar een rommelmarkt om een verjaardagscadeautje voor hun moeder te kopen. Een Egyptische man verkoopt hen een kist met zaagsel. Bij thuiskomst blijkt de kist niet alleen een raadselachtige ketting te bevatten, maar ook een mummie van een kat. Wanneer de kinderen een magische spreuk voorlezen ontwaakt de kat, Mau genaamd. Het Egyptische huisdier vertelt hun vele wetenswaardigheden over het leven in het Oude Egypte. In de vierde en laatste aflevering gaan de kinderen naar het Rijksmuseum van Oudheden. Ze willen meer te weten komen over de ketting die zij hun moeder cadeau hebben gedaan. In de tempel van Taffeh ontmoeten ze Huub Pragt als museummedewerker. Hij neemt hen mee langs verscheidene topstukken uit de Egyptische collectie. Ook belanden de kinderen in het restauratieatelier van het museum. Terug in het museumgebouw bekijken de kinderen de Egyptische mummies. Tot hun verbazing bevindt Mau zich nu in een vitrine van het museum.

De oude Egyptenaren deel 1 Het geschenk van de Nijl.
De oude Egyptenaren deel 2 Huizen en hiëroglyfen.
De oude Egyptenaren deel 3 Dood van een farao.
De oude Egyptenaren deel 4 Egypte dichtbij.

Colloquium From Thebes to Tanis

Van zondag 10 tot en met dinsdag 12 december 2023 wordt in Caïro een wetenschappelijke bijeenkomst gehouden. Dit colloquium wil onderzoekers bijeenbrengen die betrokken zijn bij de studie naar de 21^ste dynastie, met bijzondere aandacht voor Thebe en Tanis. Deze internationale bijeenkomst wordt georganiseerd door het Centre for History van de School of Arts and Humanities van de Universiteit van Lissabon, de Misr University of Science and Technology, het Vatican Coffin Project en het National Museum of Egyptian Civilization.

De thema’s die tijdens dit colloquium worden besproken zijn:

• Graven en begrafenissen
• Mummiekisten en sarcofagen
• Papyri, stèles en andere artefacten
• Mummificatie en grafpraktijken
• Maatschappij en economie
• Erfgoedbeheer en duurzame ontwikkeling van archeologische sites

Een samenvatting bestaande uit maximaal 300 woorden van een Engelstalige voordracht kan tot zaterdag 13 mei 2023 worden gestuurd naar bab.gasus@gmail.com, met de volgende informatie:

Naam/namen van de auteur(s).
Verbonden aan een wetenschappelijke instelling (indien van toepassing).
Titel van de voordracht.
E-mailadres(sen).
Drie trefwoorden.
De auteurs zullen per e-mail op de hoogte worden gebracht.
Alleen samenvattingen in het Engels worden geaccepteerd.
Voorddrachten mogen maximaal 20 minuten duren.

Meer informatie: From Thebes to Tanis.