Een brokstuk van een sarcofaag uit Abydos met de naam van Mencheperra.

De Franse egyptoloog Frédéric Payraudeau is professor aan de Universiteit van Sorbonne te Parijs. Op maandag 20 mei 2024 deed hij heel wat stof opwaaien door te stellen dat een in Abydos aangetroffen granieten fragment heeft toebehoord aan de sarcofaag van de beroemde farao Ramses II uit de 19^de dynastie. Het graf van Ramses II is KV7 en ligt in het Dal der Koningen en kan virtueel worden bezocht. De vindplaats van het granieten fragment uit Abydos is 130 kilometer stroomafwaarts van de Nijl gelegen ten opzichte van het Dal der Koningen. Tijdens opgravingen in Abydos tussen 2009 en 2011 werd het rood granieten fragment ontdekt in de vloer van een Koptisch klooster. De archeologische site van dit klooster van ‘Apa Moses’ ligt direct ten zuiden van de dodentempel van Sethy I. Deze tempel van Sethy I te Abydos is een zogenaamde cenotaaftempel. Het woord cenotaaf is afgeleid van de Griekse woorden kenos dat leeg betekent en taphos dat graf betekent. Een cenotaaftempel is dus een dodentempel die is gebouwd bij het lege graf, of beter gezegd het schijngraf, van een farao. De echte graven van de farao’s uit het Nieuwe Rijk werden aangelegd in het Dal der Koningen bij Thebe, het huidige Loeksor. De sarcofaag waarvan het fragment afkomstig is, is eerder nauwkeurig bestudeerd door de Amerikaanse egyptoloog Kevin Cahail en de Egyptische egyptoloog Ayman Damarany. Zij kwamen daarbij tot de conclusie dat de stenen kist heeft toebehoord aan Meryamon, de zevende zoon van Ramses II. De sarcofaag moet dan afkomstig zijn uit KV5, het graf dat is aangelegd voor de prinsen van Ramses II in het Dal der Koningen. De Fransman Payraudeau trekt deze conclusie nu in twijfel door te stellen dat het fragment van de sarcofaag van Ramses II zelf afkomstig is.

Het meest opmerkelijke aan het stenen fragment is echter dat de naam van de Ramessidische prins is overschreven met de naam van de Hogepriester van Amon en koning van het zuiden van Egypte Mencheperra. Deze farao regeerde maar liefst 41 jaar over het zuiden van Egypte tijdens 21^ste dynastie. Volgens Cahail en Damarany is de sarcofaag vanuit Thebe naar Abydos gebracht en hergebruikt voor de begrafenis van Mencheperra. Omdat de vondst in Abydos is gedaan vermoeden zij dat het graf van Mencheperra daar is gelegen maar door grafrovers is geplunderd. Wanneer dit vermoeden juist is, dan is de kans groot dat het hier niet om een echt graf gaat, maar om het schijngraf voor koning Mencheperra. Het is zeer waarschijnlijk dat het échte graf van Mencheperra in de Thebaanse regio is gelegen. Dit graf is echter niet ontdekt. Het vermoeden bestaat ook dat dat graf een hergebruikt graf is uit de 18^de of 19^de dynastie dat al eerder in gebruik is genomen voor de bijzetting van Hogepriester Pianch en daarna voor Hogepriester-koning Herihor aan het begin van de 21^ste dynastie. Deze Verborgen Tombe is vermoedelijk in de wadi’s achter het Dal der Koninginnen gelegen.

Lees het wetenschappelijke artikel van Cahail en Damarany: The Sarcophagus of the High Priest of Amun, Menkheperre, from the Coptic monastery of Apa Moses at Abydos.
Lees ook: Sarcofaag van Ramses II gevonden onder kloostervloer.
Lees ook: On a retrouvé le sarcophage de Ramsès II.
Lees ook: The Original Sarcophagus of Pharaoh Ramesses II Found in the Floor of a Coptic Monastery in Abydos.
Lees ook: Pariser Sorbonne Uni will verlorenen Sarkophag von Ramses II. identifiziert haben.
Nog meer informatie: Syllabus Expeditie Mencheperra.