Direct naar: 4^de dynastie, 5^de dynastie, 6^de dynastie van het Oude Rijk

Het merendeel van de geschreven bronnen uit het Oude Rijk bestaat uit bijschriften bij de reliëfvoorstellingen uit mastaba’s. Daarnaast zijn er de magische Piramideteksten die vanaf het einde van de vijfde dynastie zijn aangebracht in de piramiden van de koningen.
Voor een compleet overzicht van de voorstellingen en bijschriften in mastaba’s raadpleegt men het beste de CD-ROM genaamd MastaBase uit 2008, samengesteld door Dr. René van Walsem.
Vrijwel alle teksten uit de mastaba’s van Achmim, Deir el-Gebrawi, Gizeh, Meir en Sakkara zijn in transliteratie en Duitse vertaling beschikbaar via het Thesaurus Linguae Aegyptiae.

4^de dynastie

De inscripties in het graf van Metjen (Berlin 1105)
Datering: 4^de dynastie, regering van Snofroe
Herkomst: Aboesir
De tekst bestaat uit een opsomming van eretitels en uittreksels uit juridische en administratieve documenten.
Foto’s van enkele scènes en inscripties zijn te vinden in de tentoonstellingscatalogus L’art égyptien au temps des pyramides, Paris, 1999, pp. 176-178.
Lijntekeningen van de inscripties door Max Weidenbach, tekenaar uit de Lepsius expeditie 1842-1845 in: Lepsius Denkmäler II; 3; Lepsius Denkmäler II; 4; Lepsius Denkmäler II; 5; Lepsius Denkmäler II; 6; Lepsius Denkmäler II; 7.
Hiërogliefentekst in Urk. I, 1-7.
Engelse vertaling in James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, vol. I, Chicago, 1906, secties 170-175.
Hiërogliefentekst, Franse vertaling en discussie door Eugène Revillout, Nouvelle étude juridico-économique sur les inscriptions d’Amten et les origines du droit égyptien, in Journal asiatique, sér. 10, vol. 6, pp. 473-508 (1905).
Duitse vertaling door Hans Goedicke in MDAIK 1966 bd 21 pp. 1-71, pl. 1-9.
Duitse vertaling door Karin Barbara Gödecken, Eine Betrachtung der Inschriften des Meten im Rahmen der sozialen und rechtlichen Stellung von Privatleuten im ägyptischen Alten Reich, Wiesbaden, 1976, pp. 1-45.
Franse vertaling door Alessandro Roccati, La littérature historique sous l’Ancien Empire égyptien, Paris, 1982, pp. 83-88.
Discussie over de titels van Metjen in Wolfgang Helck, Untersuchungen zur Thinitenzeit, Wiesbaden, 1987, pp. 268-274.

De inscripties op het beeld van Metjen (Berlin 1106)
Datering: 4^de dynastie, regering van Snofroe
Foto van het: beeld van Metjen.
Lijntekeningen van het beeld en de inscripties met namen en titels: LD II, 120 a-e: Metjen.

5^de dynastie

De wijsheidsleer van Hordjedef
Datering: 5^de dynastie
Engelse informatie over de tekst door het Staatliches Museum Ägyptischer Kunst in München: Teaching of Hordjedef.
Engelse vertaling uitgesproken in een video van 3:32: Hordjedef Teachings.
Transliteratie en Bulgaarse vertaling door Emil Buzov: The Teaching of Hordjedef.
Transliteratie en Duitse vertaling van verscheidene tekstfragmenten op ostraka is beschikbaar via het Thesaurus Linguae Aegyptiae: Die Lehre des Hordjedef.

De Steen der Annalen
Raadpleeg voor dit onderwerp ook de website: Koningslijst.nl.
Datering: 5^de dynastie, regering van Neferirkara
De oorspronkelijke tekst dateert uit de 5^de dynastie. De tekst op de steen betreft een kopie en dateert volgens Wolfgang Helck uit de 25^ste dynastie.
De Palermo steen (Palermo Museo archeologico 1028) PS
Foto van de: Palermo steen.
Uitleg in het Italiaans door Francisco Raffaele over de: Pietra di Palermo.
Uitleg in het Nederlands Steen van Palermo.
Hiërogliefentekst: Urk. I, 235-249 4^de en 5^de dynastie CF1-CF4.
Engelse vertaling in James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, vol. I, Chicago, 1906, secties 76-167.
Foto’s, lijntekeningen van de verschillende secties, Duitse vertaling en commentaar door Heinrich Schäfer, Ein Bruchstück altägyptischer Annalen, Berlin, 1902.
Franse vertaling in Alessandro Roccati, La littérature historique sous l’Ancien Empire égyptien, Paris, 1982, pp. 36-52.
De Caïro fragmenten 1-4 (JE 44859, JE 39735, JE 39734, JE 44860) CF1-CF4
Hiërogliefentekst: Urk. I, 235-249.
Het Londen fragment (UC 15508) LF
William Matthew Flinders Petrie, New Portions of the Annals, in Ancient Egypt, vol. III, pp. 114-120 (1916) LF recto
Foto, lijntekening en Engelse vertaling van het Londen Fragment verso door C.N. Reeves, A Fragment of Fifth Dynasty Annals at University College London, in GM, no. 32, pp. 47-52 (1979).
Het Caïro fragment 5 (JE 18220) CF5
Jean-Louis de Cenival, Un nouveau fragment de la Pierre de Palerme, in BSFE, no. 44, pp. 13-17 (1965).
Literatuur:
Toby A.H. Wilkinson, Royals Annals of Ancient Egypt. The Palermo Stone and its associated fragments, London/New York, 2000.

De mastaba van Hetepherachet
Datering: 5^de dynastie, na de regering van Neferirkara.
Herta Therese Mohr, The Mastaba of Hetep-her-akhti, Mededeelingen en verhandelingen No 5 van het Vooraziatisch-Egyptisch Gezelschap “Ex Oriente Lux”, Leiden, 1943. Met lijntekeningen van de inscripties, Engelse vertaling en commentaar.
De façadeteksten op de mastaba van Hetepherachet. Uit de cursus ‘Mastabateksten’ van Huub Pragt. Met lijntekeningen, foto’s, transliteratie en Nederlandse vertaling. Download hier de Façadeteksten Hetepherachet.

Drie brieven van Djedkara Isesi
Datering: 5^de dynastie, regering van Djedkara Isesi.
Eckhard Eichler, Untersuchungen zu den Königsbriefen des Alten Reiches, SAK, vol. 18, pp. 141-171 (1991) met lijntekeningen van de inscripties, Duitse vertaling en commentaar.
De eerste brief aan Senedjemib Inti (Giza G 2370) A 2
Lijntekening in LD II, 76d. LD II, 76: Eerste brief aan Senedjemib Inti.
Hiërogliefentekst in Urk. I, 60,12 – 61,14.
Engelse vertaling in James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, vol. I, Chicago, 1906, sectie 271.
Engelse vertaling door Edward Wente, Letters from Ancient Egypt, Atlanta, 1990, no. 4, p. 19.
Lijntekeningen, transliteratie, Engelse vertaling, en commentaar door Edward Brovarski, The Senedjemib Complex, Part 1, Boston, 2001, pp. 92-94.
Franse vertaling door Alessandro Roccati, La littérature historique sous l’Ancien Empire égyptien, Paris, 1982, § 93, p. 125.
De tweede brief aan Senedjemib Inti (Giza G 2370) B 2
Lijntekening in LD II, 76f: Tweede brief aan Senedjemib Inti.
Hiërogliefentekst in Urk. I, 62,13-63,11.
Engelse vertaling in James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, vol. I, Chicago, 1906, sectie 273.
Engelse vertaling door Edward Wente, Letters from Ancient Egypt, Atlanta, 1990, no. 3, pp. 18-19.
Lijntekeningen, transliteratie, Engelse vertaling, en commentaar door Edward Brovarski, de Senedjemib Complex, Part 1, Boston, 2001, pp. 96-101.
Franse vertaling door Alessandro Roccati, La littérature historique sous l’Ancien Empire égyptien, Paris, 1982, § 95, p. 126.
De brief aan Rasjepses (in zijn mastaba te Sakkara)
Hiërogliefentekst in Urk. I, 179,8-180,10.
Engelse vertaling door Edward Wente, Letters from Ancient Egypt, Atlanta, 1990, no. 2, p. 18.
Franse vertaling door Alessandro Roccati, La littérature historique sous l’Ancien Empire égyptien, Paris, 1982, § 58, pp. 78-79.

Piramideteksten
Datering: vanaf het einde van de 5^de dynastie
LÄ V, 14-23, Pyramidentexte
Achtergrondinformatie via de website kemet.nl: Piramideteksten.
Een Engelstalige website door Vincent Brown geheel gewijd aan de Piramideteksten: Pyramid Texts Online.
Een gekopieerde, maar anders ingedeelde versie van de Engelse vertaling van de spreuken op de website van Vincent Brown is gemaakt door Gamelyan el-Dien: Translation of the Unas Pyramid Texts.
Audran Labrousse, Les textes des Pyramides: Les textes des Pyramides.
Korte Engelstalige: bibliografie over Piramideteksten.
Hiërogliefentekst en Franse vertaling in Gaston Maspero, Les inscriptions des pyramides de Saqqarah, Paris, 1894. Met de eerste vertaling van de Piramideteksten (Oenas, Teti, Pepi I, Merenra I, Pepi II).
De complete weergave van de Piramideteksten in hiërogliefenschrift uit de publicatie van Kurt Sethe Die Altaegyptischen Pyramidentexte nach den Papierabdrucken und Photografien des Berliner Museums uit 1910: Spreuken 1-468 en Spreuken 469-714.
Transliteratie en Duitse vertaling door Doris Topmann van vrijwel alle spreuken zijn beschikbaar via het Thesaurus Linguae Aegyptiae: Piramideteksten.
Engelse vertaling van alle spreuken door James P. Allen, The Ancient Egyptian Pyramid Texts.
Engelse vertaling door Samuel A.B. Mercer, The Pyramid Texts, vol. I, New York/London / Toronto, 1952. 320 pp.
Engelse vertaling van alleen de spreuken in de piramide van Oenas gebaseerd op de vertaling door R.O. Faulkner, de Ancient Egyptian Pyramid Texts, Oxford, 1969: Ancient Egyptian Pyramid Texts.
Oenas versie W
Foto’s gebaseerd op Alexandre Piankoff, The Pyramid of Unas, Princeton, 1968 en Engelse vertaling samengesteld door J.D. Degreef uit R.O. Faulkner, de Ancient Egyptian Pyramid Texts. Oxford, 1969.
Alexandre Piankoff, The Pyramid of Unas, Princeton, 1968; Louis Speleers, Traduction, index et vocabulaire des textes des Pyramides égyptiennes, Bruxelles, 1934: Textes des Pyramides.
De binnenzijde de piramide van Oenas is in een virtuele rondwandeling worden bezocht. Daar kan men de Piramideteksten bewonderen.
Bijzonder zijn de pogingen van Orlando Mezzabotta om te komen tot een gevocaliseerde versie van spreuken uit de piramide van Oenas. Naast een overdreven dramatisch stemgeluid komt een transliteratie en Engelse vertaling in beeld.
De doorgang naar het voorvertrek van de piramide van Oenas.
De noordwand van het voorvertrek van de piramide van Oenas.
De slangenspreuken 226-243 op de oostwand van het voorvertrek van de piramide van Oenas.
De spreuken 300 en 301op de oostwand van het voorvertrek van de piramide van Oenas.
De bovendorpel op de oostwand van het voorvertrek van de piramide van Oenas.
De zuidwand van het voorvertrek van de piramide van Oenas.
De  westwand van het voorvertrek van de piramide van Oenas.
De bovendorpel in de westwand van het voorvertrek van de piramide van Oenas.
De teksten in de doorgang naar de grafkamer van de piramide van Oenas.
De oostwand van de grafkamer van de piramide van Oenas.
De bovendorpel in de oostwand van de grafkamer van de piramide van Oenas.
De zuidwand van de grafkamer van de piramide van Oenas.
De teksten op noordwand van de grafkamer van de piramide van Oenas.
Een Engelstalige vertaling van de 232 spreuken in de piramide van Oenas door Wim van den Dungen: Pyramid Texts of Unas.
Pepi I versie P
Hiërogliefentekst in Jean Leclant, Catherine Berger-el Naggar, Bernard Mathieu, Isabelle Pierre-Croisiau, Les textes de la pyramide de Pépy Ier, vol. 1: Description et analyse, vol. 2: Fac-similés, Le Caire, 2001.
Anchesenpepi II
Dobrev Vassil, Labrousse Audran, Mathieu Bernard, La dixième pyramide textes de Saqqâra: Ânkhesenpépy II. Rapport préliminaire, in BIFAO, vol. 100, pp. 275-296 (2000): Ânkhesenpépy II.

De Kannibalenspreuken (Piramidetekstspreuken 273-274)
Datering: 5^de dynastie
Hiërogliefentekst in Kurt Sethe, Die altägyptischen Pyramidentexte nach den Papierabdrücken und Photografien des Berliner Museums, vol. 1, Leipzig, 1908, pp. 205-216: Kanibalenspreuken.
De foto van de Oenas versie is gebaseerd op Alexandre Piankoff, The Pyramid of Unas, Princeton, 1968, pls. 28-30 – lees de kolommen 1-29 van rechts naar links: Pyramid of Unas.
Engelse vertaling: Pyramid Texts.
Engelse vertaling door Samuel A.B. Mercer, The Pyramid Texts, vol. I, New York / London / Toronto, 1952, pp. 92-95.
Duitse vertaling door Erik Hornung, Altägyptische Dichtung, Stuttgart, 1996, pp. 113-116.
Hiërogliefentekst en Franse vertaling in Gaston Maspero, Les inscriptions des pyramides de Saqqarah, Paris, 1894, pp. 67-70.
Nederlandse vertaling door de Vlaamse egyptoloog Filip Vervloesem met een grammaticale analyse van de meest problematische passages: Kannibalenspreuken.
Bijzonder is de poging van Orlando Mezzabotta om te komen tot een gevocaliseerde versie van de spreuken. Naast een overdreven dramatisch stemgeluid komt een transliteratie en Engelse vertaling in beeld: Cannibal Hymn.
Christopher Eyre, The Cannibal Hymn. A Cultural and Literary Study, Liverpool, 2002.

6^de dynastie

De mastaba van Qar
Datering: 6^de dynastie, regering van Merenra en Pepi II
Het grafcomplex van Qar Meryranefer (G7101) bevindt zich ten noorden van de oostelijke begraafplaats bij de piramide van Choefoe. De Vlaamse egyptoloog Filip Vervloesem heeft de titulatuur nauwkeurig bestudeerd: Mastaba van Qar.

De mastaba van Mehoe te Sakkara
Datering: 6^de dynastie, regering van Teti
Literatuur: Hartwig Altenmüller, Die Wanddarstellung im Grab des Mehu in Saqqara, Mainz 1998, pp. 198-202, pl. 75.
Foto, Hiërogliefentekst, transliteratie, Franse vertaling en commentaar door Sylvie Griffon, in Papyrus Express, vol. 1, no. 3 (2000).
Transliteratie en Duitse vertaling is beschikbaar via het Thesaurus Linguae Aegyptiae: Mastaba van Mehoe. Klik vervolgens op de verschillende titels achter het woord ‘Text’.

De schijndeur van Nefersesjemra bijgenaamd Sjesji in zijn mastaba te Sakkara
Datering: 6^de dynastie
Hiërogliefen in Sethe Urkunden I, p. 198-200.

Het decreet van Pepi I voor de piramidestad van Snofroe (Berlin 17500)
Datering: 6^de dynastie, regering van Pepi I
Lijntekening en Franse vertaling in Alexandre Moret, Chartes d’immunité dans l’Ancien Empire égyptien troisième partie, in Journal asiatique, série 11, vol. 10, pp. 387-427; pls. V-VI tussen pp. 388-389 en 402-403: Charte d’immunité de Pepi Ier.
Hiërogliefentekst: Urk. I, 209-213.
Tekst, transliteratie en vertaling in L. Borchardt: Ein Königserlass aus Daschur, ZÄS 1905 bd 42.
Lijntekening, Duitse vertaling en commentaar door Hans Goedicke, Königliche Dokumente aus dem Alten Reich, Wiesbaden, 1967, pp. 55-77.

De autobiografie van Weni de Oudere (CG 1435)
Datering: 6^de dynastie, regering van Merenra
Foto in Marc Desti (ed.), Des dieux, des grafeaux, un savant: En Egypte, sur les pas de Mariette pacha, Paris, 2004, pp. 186-187.
Z/W Foto’s in G. Maspero, E. Grébaut, Le Musée égyptien: recueil de monuments et de notices sur les fouilles d’Egypte, vol. I, Le Caire, 1890-1900, pls. XXVII-XVIII, comments on pp. 25-26.
Hiërogliefentekst: Urk. I, 98-110.
Lijntekening gebaseerd op Patrizia Piacentini, L’autobiografia di Uni, principe e governatore dell-alto Egitto, Pisa, 1990, pp. 10-12.
Engelse vertaling in James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, vol. I, Chicago, 1906, secties 291-294, 306-315, 319-324.
Ch. Reintges, De reizen van Weni in ‘Zij schreven geschiedenis’ Historische documenten uit het Oude Nabije Oosten (2500 -100 v Chr.), red. R.J. Demarée en K.R. Veenhof, Mededelingen en Verhandelingen van het VoorAziatisch-Egyptisch genootschap Ex Oriente Lux XXXIII, 2003, pp. 44-56. Jubileumboek Ex Oriente Lux ter gelegenheid van het 70-jarig bestaan, zie www.exorientelux.nl.
Engelse vertaling in Lichtheim I, 18-23: Weni de Oudere.
Franse vertaling in Alessandro Roccati, La littérature historique sous l’Ancien Empire égyptien, Paris, 1982, pp. 187-197.
Duitse vertaling: Tobias Hofmann, Die Autobiographie des Uni von Abydos, in Lingua Aegyptia, vol. 10, pp. 225-237 (2002).
Mahmoud el-Khadragy, Some Palaeographical Features of Weni’s Biography, in GM 188, pp. 61-72 (2002) – met een lijntekening van de inscriptie.
Janet E. Richards, Text and Context in Late Old Kingdom Egypt. Een artikel over de archaeologie en historiografie van het graf van Weni de Oudere, in JARCE, vol. 39, pp. 75-102 (2004).

De brief van Pepi II aan Harchoef in zijn graf te Qoebet el-Hoewa (QH 34n)
Datering: 6^de dynastie, regering van Pepi II
Eckhard Eichler, Untersuchungen zu den Königsbriefen des Alten Reiches, SAK, vol. 18, pp. 141-171 (1991) met lijntekeningen van de inscripties, Duitse vertaling en commentaar.
Engelstalige Wikipedia: Harkhuf.
Hiërogliefentekst: Urk. I, 129-131.
Engelse vertaling in James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, vol. I, Chicago, 1906, secties 350-354.
Engelse vertaling in Lichtheim I, 26-27: Harkhuf.
Transliteratie en Duitse vertaling beschikbaar via het Thesaurus Linguae Aegyptiae: Harchoef.

De autobiografie van Pepinacht bijgenaamd Hekaïb in zijn graf te Qoebet el-Hoewa (QH 35)
Datering: 6^de dynastie, regering van Pepi II
LÄ IV, 929, s.v. Pepinacht Hiërogliefentekst in Urk. I, 131-135.
Engelse vertaling in James Henry Breasted, Ancient Records of Egypt, vol. I, Chicago, 1906, secties 355-360.
Engelse vertaling door Miriam Lichtheim, Ancient Egyptian Autobiographies chiefly of the Middle Kingdom, Freiburg / Göttingen, 1988, pp. 15-16.
Franse vertaling door Alessandro Roccati, La littérature historique sous l’Ancien Empire égyptien, Paris, 1982, pp. 208-211.
Transliteratie en Duitse vertaling door Rolf Gundlach, Die Zwangsumsiedlung auswärtiger Bevölkerung als Mittelägyptischer Politik bis zum Ende des Mittleren Reiches, Stuttgart, 1994, pp. 204-205.

De wijsheidsleer van Kagemni (pPrisse 1,1 – 2,9)
Datering: waarschijnlijk 6^de dynastie
De Prisse Papyrus dateert uit het Middenrijk, maar een gedeelte van de tekst is waarschijnlijk samengesteld aan het einde van het Oude Rijk. Het moet in 1847 zijn ontdekt door de inwoners van Qoerna op de westoever van de Nijl bij Loeksor. Het document werd in 1856 verkocht aan de Franse oriëntalist Émile Prisse d’Avennes en wordt nu bewaard in de Bibliothèque nationale de France in Parijs.
Een uitgebreide beschrijving door Franz Joseph Lauth uit 1869: Papyrus Prisse.
Hiërogliefentekst en Engelse vertaling: Kagemni.
Hiërogliefentekst, transliteratie en Duitse vertaling: Kagemni.
Hiërogliefentekst, transliteratie, Engelstalige woordenlijst en grammaticale uitleg door Gabor Thot: Kagemni.
Engelse vertaling door B.G. Gunn: The Instruction of Ke’gemni.
Engelse vertaling in Lichtheim I pp. 59-61.
Engelse vertaling door Joseph Kaster, The Wisdom of Ancient Egypt: Writings from the Time of the Pharaohs, New York, 1968 en door Alan H. Gardiner, the instruction addressed to Kagemni and his brethren, in JEA, vol. 32, pp. 71-74 (1946).

De wijsheidsleer van Ptahhotep
Datering: waarschijnlijk 6^de dynastie
Negen foto’s van de hiëratische tekst papyrus Prisse d’Avennes: Foto 1 Ptahhotep, Foto 2 Ptahhotep,
Foto 3 Ptahhotep,
Foto 4 Ptahhotep,
Foto 5 Ptahhotep,
Foto 6 Ptahhotep,
Foto 7 Ptahhotep,
Foto 8 Ptahhotep,
Foto 9 Ptahhotep.
Foto van de hiëratische tekst van BM 10371 en BM 10435: Ptahhotep.
Hiërogliefentekst in Zbynek Zaba, Les maximes de Ptahhotep, Praha, 1956, pp. 15-65: Les maximes de Ptahhotep.
Engelse vertaling: Ptahhotep maximes.
Engelse vertaling door B.G. Gunn: The Instruction of Ptah-hotep.
Transliteratie en Engelse vertaling: Teaching of Ptahhotep.
Hiërogliefentekst in Kurt Sethe, Ägyptische Lesestücke, Leipzig, 1924, pp. 36-42: Ptahhotep Kurt Sethe.
Engelse vertaling door Charles F. Horne in The Sacred Books and Early Literature of the East, vol. II: Egypt, New York, 1917, pp. 62-78: The Sacred Books and Early Literature of the East.
Hiërogliefentekst, transliteratie en Duitse vertaling: Ptahhotep.
Duitse vertaling in Friedrich Junge, Die Lehre Ptahhoteps und die Tugenden der ägyptischen Welt, 2003 (OBO 193), pp. 189-205: Die Lehre Ptahhoteps.
Hiërogliefentekst, transliteratie en Nederlandse vertaling in de cursussyllabi van Huub Pragt: Egyptische wijsheidsleer en Ptahhotep.