Beschrijving
Online-leesgroep ‘Egyptische wijsheidsleer’
De taal en het hiërogliefenschrift van de oude Egyptenaren blijven fascineren. De leesgroep ‘Egyptische wijsheidsleer’ bestaat uit tien lessen van twee uur en is bedoeld voor cursisten die de cursus Hiërogliefenschrift hebben bijgewoond of de Videoreeks Hiërogliefenschrift hebben bestudeerd. Wijsheidsleren werden in het Oude Egypte vooral voor onderwijsdoeleinden gebruikt. De ethiek in de teksten is gebaseerd op de Maät, de evenwichtige wereldorde. Maar ook de berusting in het lot speelt een grote rol. Traditioneel richt in dit soort wijsheidsleren een koning of een hoge ambtenaar het woord tot zijn zoon of leerling. De wijsheidsleren van Kagemni en Ptahhotep behoren tot de intellectuele meesterwerken uit het oude Egypte. Zelfs na meer dan vierduizend jaar hebben zij hun moraliserende waarde niet verloren. Het herstel van de centrale koningsmacht aan het begin van het Middenrijk deed een nieuw literair genre ontstaan: de legitimatie van de farao. Een verzameling korte teksten die bekend staan als ‘De vermaningen van Ipoewer’ is daar een voorbeeld van. De enige versie ervan op papyrus wordt in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden bewaard. Deze dateert echter van zeshonderd jaar later, uit het Nieuwe Rijk. Het betreft namelijk een oefentekst voor gebruik op school. Het handschrift is genoemd naar de eerste regel van de eerste tekst: Wat Ipoewer antwoordde aan de farao. De auteurs betreuren het verlies van oude waarden uit het Oude Rijk en de chaos die daaruit voortvloeit. Dit gestileerde ooggetuigenverslag van een periode van burgeroorlog pleit voor herstel van het centrale gezag en voor loyaliteit aan de koning. Ten onrechte wordt deze tekst wel in verband gebracht met de Bijbelse plagen die Egypte zouden hebben geteisterd.
Het is ook mogelijk om deze cursus live bij te wonen in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden: Leesgroep ‘Egyptische wijsheidsleer’.
Aanbevolen literatuur
Hannig R., Grosses Handwörterbuch Ägyptisch-Deutsch. Mainz 1995. ISBN 3805317719.
Faulkner R.O., A Concise Dictionary of Middle Egyptian. Oxford 1962. ISBN 0900416327.
Lichtheim M., Ancient Egyptian Literature, Volume I, II and III. Los Angeles 1973. ISBN 10 0520028996.
Simpson W.K., The Literature of Ancient Egypt. New Haven 1972. ISBN 0300017111.
